ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΣ (1716-1806)

Παρουσίαση

Ο E. Βούλγαρις (1716-1806) υπήρξε η πλέον εμβληματική μορφή της πρώιμης περιόδου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Με την πολυσχιδή εκπαιδευτική και εκκλησιαστική δράση του κάλυψε σχεδόν ολόκληρο τον 18ο αιώνα. Στο ογκωδέστατο και πολύπτυχο συγγραφικό έργο του, πρωτότυπο και μεταφραστικό, ο Ε. Βούλγαρις συνενώνει την ευρωπαϊκή νεωτερική φιλοσοφία με την αρχαία ελληνική παράδοση υπερβαίνοντας έτσι την εξασθενημένη ήδη διαμάχη ancients and moderns εφαρμόζοντας ως modus philosophandi τον "εκλεκτισμό". Η Λογική του (Λειψία, 1776) υπήρξε μια μικρή Εγκυκλοπαίδεια φιλοσοφικών και επιστημονικών γνώσεων, ενώ ο λόγιος δάσκαλος του Γένους υπήρξε ο πρώτος που εισήγαγε τον όρο toleration (tolerance, tolerantia) ως "ανεξιθρησκεία" στο χώρο της ελληνικής λογιοσύνης. Ο Βούλγαρις είναι ο μόνος Έλληνας που έγινε μέλος της Royal Society του Λονδίνου. Κοντά στην Αικατερίνη Β' της Ρωσίας προώθησε έμμεσα τη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για την εθνική αποκατάσταση.
Το ανά χείρας βιβλίο συνθέτουν οκτώ ενδιαφέρουσες μελέτες πάνω στα κείμενα του Βουλγάρεως και η έκδοση (editio princeps) δύο ανέκδοτων κειμένων του. Πιστεύουμε ότι η έκδοση αυτών των μελετών αποτελεί μία συμβολή στην ιστορία των φιλοσοφικών και παιδευτικών ιδεών της προεπαναστατικής περιόδου, η οποία κατ' ευτυχή συγκυρία συμπίπτει με τον εορτασμό των 200 χρόνων από την έναρξη της εξέγερσης του Γένους για την εθνική του αποκατάσταση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγικό σημείωμα
Ο αρχαίος σκεπτικισμός στη Λογική του Ευγενίου Βουλγάρεως
Η έννοια της "βεβαιότητος" και του "πιθανού" στη Λογική του Ευγενίου Βουλγάρεως
Νευτώνειες επιδράσεις στη σκέψη του Ευγενίου Βουλγάρεως. Μεθοδολογικές και οντολογικές προϋποθέσεις εξήγησης της φύσης
Η θεωρία περί "μεθόδου" στη Λογική του Ευγενίου Βουλγάρεως
Καρτεσιανές γνωσιολογικές απόψεις στη Λογική του Ευγενίου Βουλγάρεως
Τα είδη της "κριτικής" στη Λογική του Ευγενίου Βουλγάρεως
Επιδράσεις των ιδεών του Voltaire και του J. Locke στο Σχεδίασμα περί ανεξιθρησκείας του Ευγενίου Βουλγάρεως
Ευγενίου Βουλγάρεως, Διασάφησις περί του πού παράδεισος και πού κόλασις και τι εστι ταύτα. Εισαγωγή, έκδοση, σχολιασμός
Η σύλληψη της Μεταφυσικής στον Ευγένιο Βούλγαρι και τα αρχαιοελληνικά και ευρωπαϊκά πρότυπά της
Ο Ευγένιος Βούλγαρις και η μετάφραση του έργου της Αικατερίνης Β' Εισηγήσεις
Ευρετήριο κυρίων ονομάτων