ΑΝΑΔΟΧΗ ΑΝΗΛΙΚΟΥ

Παρουσίαση

Η αναδοχή ανηλίκου αποτελεί έναν προστατευτικό θεσμό του Οικογενειακού Δικαίου με μεγάλη πρακτική εφαρμογή ιδίως στις περιπτώσεις κακής άσκησης της γονικής μέριμνας. Παρά το γεγονός ότι ο θεσμός της αναδοχής ανηλίκου εισήχθη στο δίκαιό μας το 1992, έλειπε από τη νομική βιβλιογραφία μια αυτοτελής μονογραφία. Μάλιστα, η πρόσφατη αναθεώρηση του θεσμού με τον ν. 4538/2018, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4604/2019, επέβαλε την εις βάθος ανάλυση των πολλών ερμηνευτικών ζητημάτων που δημιουργούν οι κείμενες διατάξεις.
Στο παρόν βιβλίο παρουσιάζεται η νομοθετική εξέλιξη και τα συνταγματικά θεμέλια του θεσμού της αναδοχής ανηλίκου, καθώς και οι ρυθμίσεις που αφορούν στο εφαρμοστέο δίκαιο και στη διεθνή δικαιοδοσία σε υποθέσεις αναδοχής με διασυνοριακό χαρακτήρα. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην οντολογία της αναδοχής ανηλίκου και στις συσχετίσεις με συναφείς θεσμούς, όπως λ.χ. η υιοθεσία και η επιτροπεία· στη σύσταση της αναδοχής ανηλίκου με δικαστική απόφαση, με σύμβαση και εκ του νόμου· στη λειτουργία της αναδοχής ανηλίκου (αρμοδιότητες, δικαιώματα και υποχρεώσεις ανάδοχων γονέων, κρατική εποπτεία, οικονομικές διευκολύνσεις και κυρώσεις)· καθώς και στους λόγους και στις συνέπειες της λήξης της αναδοχής ανηλίκου.
Η παρούσα μονογραφία προσφέρει στον δικαστή, στον δικηγόρο και στους φορείς προστασίας ανηλίκων χρήσιμα ερμηνευτικά εργαλεία και δογματικά συνεπείς λύσεις με σημείο αναφοράς την αρχή της προστασίας του συμφέροντος του παιδιού στα σύνθετα προβλήματα που δημιουργούνται από την ερμηνεία και εφαρμογή των κανόνων τόσο του ΑΚ όσο και της ειδικής νομοθεσίας. (Από τον εκδότη)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΚΕΦ.1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ
§1. Προδιάθεση
§2. Ιστορικές καταβολές του θεσμού και λόγοι νομοθετικής ρύθμισης της αναδοχής ανηλίκου
§3. Το ρυθμιστικό πλαίσιο της αναδοχής ανηλίκου
Η ρυθμιστική πορεία της αναδοχής ανηλίκου μέχρι τον ν. 4538/2018
Ο ν. 4538/2018, όπως αυτός τροποποιήθηκε με τον ν. 4604/2019
Η μεθοδολογική προσέγγιση των ρυθμίσεων για την αναδοχή ανηλίκου
§4. Η αναδοχή ανηλίκου υπό το πρίσμα διατάξεων ανώτερης τυπικής ισχύος (άρθρο 21 παρ. 1 Συντ. και ν. 2101/1992)
§5. Η διεθνής δικαιοδοσία και το εφαρμοστέο δίκαιο στο πεδίο της αναδοχής ανηλίκου
Ι. Η διεθνής δικαιοδοσία
Η διεθνής δικαιοδοσία δυνάμει του Κανονισμού 2201/2003
Η ειδική ρύθμιση του άρθρου 56 του Κανονισμού 2201/2003
Η διεθνής δικαιοδοσία δυνάμει της Σύμβασης της Χάγης του 1996
ΙΙ. Το εφαρμοστέο δίκαιο
Α. Ο κανόνας σύνδεσης για τη σύσταση και λήξη της αναδοχής ανηλίκου
1. Προλεγόμενα - Νομικός χαρακτηρισμός
2. Το εφαρμοστέο δίκαιο στη σύσταση και λήξη της αναδοχής ανηλίκου που συντελούνται με δικαστική απόφαση
Οι παρ. 1 και 3 του άρθρου 15 της Σύμβασης της Χάγης
Η παρ. 2 του άρθρου 15 της Σύμβασης της Χάγης
3. Το εφαρμοστέο δίκαιο στη σύσταση και λήξη της αναδοχής ανηλίκου που συντελούνται με σύμβαση ή με μονομερή δικαιοπραξία
4. Το εφαρμοστέο δίκαιο που διέπει τη σύσταση και λήξη της αναδοχής ανηλίκου εκ του νόμου
5. Η επίδραση της μεταβολής της συνήθους διαμονής του παιδιού στη σύσταση και λήξη της αναδοχής ανηλίκου
Β. Ο κανόνας σύνδεσης για την άσκηση της αναδοχής ανηλίκου
Γ. Δικαστική μεταρρύθμιση της υφιστάμενης σχέσης αναδοχής ανηλίκου
Δ. Ζητήματα γενικής θεωρίας ιδιωτικού διεθνούς δικαίου που ανακύπτουν στο πεδίο της αναδοχής ανηλίκου
Οικουμενική εφαρμογή
Αναπαραπομπή
Δημόσια τάξη
ΙΙΙ. Κριτική αποτίμηση σε σχέση με τη διεθνή εναρμόνιση δικαστικών αποφάσεων
ΚΕΦ.2 ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΔΟΧΗΣ ΑΝΗΛΙΚΟΥ
§6. Έννοια και περιεχόμενο της αναδοχής ανηλίκου
§7. Συσχέτιση της αναδοχής ανηλίκου με συναφείς έννοιες
Αναδοχή ανηλίκου και γονική μέριμνα
Αναδοχή ανηλίκου και υιοθεσία
Αναδοχή ανηλίκου και επιτροπεία
Αναδοχή ανηλίκου και εντολή
§8. Νομική φύση της αναδοχής ανηλίκου
I. Η αναδοχή ανηλίκου ως λειτούργημα
A. Θεμελίωση της άποψης περί λειτουργήματος
1. Ικανοποίηση αλλότριου συμφέροντος
2. Απονομή αρμοδιότητας σε κατάλληλο πρόσωπο
Β. Τα χαρακτηριστικά του δικαιώματος των ανάδοχων γονέων
ΙΙ. Η αναδοχή ανηλίκου ως έννομη σχέση
ΙΙΙ. Η αναδοχή ανηλίκου ως θεσμός
Α. Γενικά
Β. Οι αρχές που διέπουν τον θεσμό της αναδοχής ανηλίκου
1. Η αρχή της προστασίας του συμφέροντος του παιδιού
Κριτήρια εξειδίκευσης του συμφέροντος του τέκνου στο πεδίο της αναδοχής ανηλίκου
2. Η αρχή του παρεπομένου
Η αρχή της συμπληρωματικότητας
Η αρχή της προσωρινότητας
ΚΕΦ.3: Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΔΟΧΗΣ ΑΝΗΛΙΚΟΥ
§9. Εισαγωγικά
§10. Σύσταση αναδοχής ανηλίκου με δικαστική απόφαση
Ι. Σύσταση αναδοχής ανηλίκου με δικαστική απόφαση όταν ο ανήλικος τελεί υπό γονική μέριμνα
Αναδοχή ανηλίκου λόγω κακής άσκησης της γονικής μέριμνας (ΑΚ 1532 παρ.2 και 1533 παρ.3)
Μορφές κακής άσκησης της γονικής μέριμνας
Τα πρόσωπα των φυσικών γονέων
Το πρόσωπο του ανηλίκου
Το πρόβλημα των ορφανών, έκθετων και εγκαταλελειμμένων ανηλίκων
Ανήλικοι με περιορισμένη δικαιοπρατική ικανότητα
Η υποχρέωση εγγραφής στο Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων και οι περί αντισυνταγματικότητας επιφυλάξεις
Τα πρόσωπα των ανάδοχων γονέων [...]
§11. Η σύσταση αναδοχής ανηλίκου με σύμβαση
§12. Η σύσταση της αναδοχής ανηλίκου εκ του νόμου
ΚΕΦ.4: Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΔΟΧΗΣ ΑΝΗΛΙΚΟΥ
§13. Εισαγωγικά
§14. Η λειτουργία της αναδοχής ανηλίκου εν στενή εννοία
§15. Η λειτουργία της εν ευρεία εννοία αναδοχής ανηλίκου
§16. Η ευθύνη των ανάδοχων γονέων
§17. Η κρατική εποπτεία της αναδοχής ανηλίκου
§18. Παροχές και διευκολύνσεις
§19. Ειδικές μορφές αναδοχής ανηλίκου
ΚΕΦ.5: Η ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΑΝΑΔΟΧΗΣ ΑΝΗΛΙΚΟΥ
§20. Εισαγωγικά
§21. Οι επιμέρους τρόποι λήξης της αναδοχής ανηλίκου
§22. Συνέπειες της λήξης της αναδοχής ανηλίκου
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
NOMOΣ 4538/2018
ΝΟΜΟΣ 4604/2019 (άρθρο 117)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ