Δίκαιο της ανάγκης, κατάσταση πολιορκίας και έκτακτη νομοθετική διαδικασία (χαρτόδετη έκδοση)

Παρουσίαση

Το παρόν έργο αποτελεί μια σοβαρή συνολική προσπάθεια για την ανάδειξη και την ανάλυση των θεσμών που συνθέτουν το Δίκαιο της Ανάγκης. Οι μεθοδολογικοί άξονες επί των οποίων στηρίζεται η έρευνα είναι η ιστορική αξιολόγηση από την αρχαιότητα έως σήμερα, η συγκριτική ανάλυση και η διεπιστημονική προσέγγιση.
Το πρώτο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στην ιστορική εξέλιξη και τη συγκριτική ανάλυση των θεσμών που διαμορφώνουν το Δίκαιο της Ανάγκης. Ο συγγραφέας προσπαθεί να αναδείξει την ιδιομορφία του Δικαίου της Ανάγκης και τη σύνδεση μεταξύ των περιόδων, χωρίς να μένει προσκολλημένος στην κλασική δομή της ιστορικής εξέλιξης. Η συγκριτική έρευνα καταλαμβάνει τις τρεις παραδοσιακά ισχυρές ευρωπαϊκές έννομες τάξεις (Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία), την Ιταλία και τις ΗΠΑ. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στο κεφάλαιο που είναι αφιερωμένο στο περίφημο άρθρο 48 του Συντάγματος της Βαϊμάρης, όπου παρατίθενται λεπτομερώς η ιστορία της συγκεκριμένης διάταξης και σχεδόν όλες οι περιπτώσεις εφαρμογής της, καθώς και οι βασικές θέσεις της θεωρίας εκείνης της περιόδου. Η διεπιστημονική προσέγγιση αφορά, πρωτίστως, την ιστορική και τη νομική διάσταση και, δευτερευόντως, την πολιτική.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στην εξέλιξη των θεσμών του Δικαίου της Ανάγκης στην Ελλάδα από την Ανεξαρτησία μέχρι σήμερα, ενώ παρατίθενται αναλυτικά σχεδόν όλες οι περιπτώσεις εφαρμογής τους μέχρι την πιο πρόσφατη πανδημική κρίση, καθώς και τα πορίσματα της επιστήμης και της νομολογίας.
Για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία ερευνάται διαχρονικά η εξέλιξη των θεσμών του Δικαίου της Ανάγκης με την παράθεση συγκεκριμένων παραδειγμάτων και την επιλεκτική παρουσίαση θεωρητικών θέσεων πολιτικών και νομικών στοχαστών, ενώ, μέσω των φιλοσόφων της Αναγέννησης, ο συγγραφέας εξετάζει τη σκέψη της Νεωτερικής εποχής και την εξέλιξη των θεσμών του Δικαίου της Ανάγκης στο πλαίσιο, πλέον, του συνταγματισμού. Από την άποψη αυτή, ιδιαίτερη πρωτοτυπία διακρίνει τα κεφάλαια που παρουσιάζουν συνθετικά τις θέσεις διαφωτιστών φιλοσόφων αναφορικά προς το ζήτημα της Δικτατορίας, καθώς και των βασικών πρωταγωνιστών της Γαλλικής Επανάστασης. Συνολικά, το παρόν βιβλίο αποτελεί πρωτότυπη συνεισφορά στην Επιστήμη, ενώ ο θεωρητικός και συνάμα πρακτικός χαρακτήρας του το καθιστούν έργο διαχρονικά επίκαιρο και ταυτόχρονα σημείο αναφοράς για τους θεωρητικούς του Δικαίου και ιδίως για τους συνταγματολόγους. (Από τον εκδότη)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Τμήμα I: Η Κατάσταση Ανάγκης στο Δίκαιο
§1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
§2. Περί Δικαίου
§3. Περί Κυριαρχίας
§4. Από την Κρίση στο Δίκαιο της ανάγκης
Τμήμα II: Συνοπτική παρουσίαση του περιεχομένου
Μέρος Α΄
Ενότητα I.
§1. Η διαχείριση των κρίσεων κατά την αρχαιότητα: Αρχαία Ελλάδα και Αρχαία Ρώμη
§2. Η διαχείριση των κρίσεων κατά τον Μεσαίωνα
§3. Η διαχείριση των κρίσεων κατά την Αναγέννηση
§4. Η εποχή της Νεωτερικότητας
§5. Η Γαλλική Επανάσταση
§6. Αντεπαναστατική και Μαρξιστική σκέψη
Ενότητα ΙΙ.
§1. Οι θεσμοί έκτακτης ανάγκης στη Γαλλία
§2. Οι θεσμοί έκτακτης ανάγκης στη Γερμανία
§3. Οι θεσμοί έκτακτης ανάγκης στην Ιταλία
§4. Οι θεσμοί έκτακτης ανάγκης στο Ηνωμένο Βασίλειο
§5. Οι θεσμοί έκτακτης ανάγκης στις ΗΠΑ
Μέρος Β΄
Ενότητα I.
§1. Τα πρώτα ελληνικά Συντάγματα
§2. Το Σύνταγμα του 1911 και η καθιέρωση της κατάστασης πολιορκίας
§3. Η κατάσταση ανάγκης κατά την περίοδο της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας
§4. Η κατάσταση ανάγκης κατά την περίοδο της συνταγματικής ανασφάλειας (1935-1952)
§5. Η κατάσταση ανάγκης υπό το Σύνταγμα του 1952
§6. Από το καθεστώς των Συνταγματαρχών στη Μεταπολίτευση
Ενότητα II.
§1. Η παραγωγή του Συντάγματος του 1975
§2. Οι καταστάσεις ανάγκης υπό το Σύνταγμα του 1975
§3. Πρακτική εφαρμογή της έκτακτης νομοθετικής διαδικασίας υπό το ισχύον Σύνταγμα
ΜΕΡΟΣ I: Δίκαιο της ανάγκης, κατάσταση πολιορκίας και έκτακτη νομοθετική διαδικασία: Ρίζες και συγκριτική εμπειρία
Ενότητα I: Οι ρίζες
§1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Κεφ.Α΄: Περιπτωσιολογία αντιμετώπισης κρίσεων στον αρχαίο κόσμο
I. Οι ελληνικές πόλεις-κράτη
§1. Η αισυμνητεία
§2. Διάκριση από την τυραννίδα
§3. Ο Στρατηγός-αυτοκράτωρ
II. Το παράδειγμα της Ρώμης
§1. Ο θεσμός του Dictator στη ρωμαϊκή Res Publica
§2. Η διαδικασία διορισμού του Δικτάτορα, οι λόγοι ενεργοποίησης του θεσμού (causae) και οι μορφές της Δικτατορίας
§3. Το "Iustitium"
§4. Ο θεσμός του «Μεσοβασιλέως» ("Interrex")
§5. Ο σταδιακός εκφυλισμός του θεσμού της Δικτατορίας και η οριστική εγκατάλειψή του. Το Διάταγμα "Senatus consultum de re publica defendenda"
§6. Από τις δικτατορίες του Σύλλα και του Καίσαρα στο τέλος της Res Publica
Κεφ.Β΄: Περιπτωσιολογία αντιμετώπισης κρίσεων από την Ύστερη Αρχαιότητα μέχρι τους Νεότερους χρόνους
I. Μεσαίωνας και Αναγέννηση [...]
II. Από την Αναγέννηση στον Διαφωτισμό και την εποχή της «Νεωτερικότητας»
Ενότητα II: Συγκριτικά διδάγματα από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα
ΜΕΡΟΣ ΙΙ: Δίκαιο της ανάγκης, κατάσταση πολιορκίας και έκτακτη νομοθετική διαδικασία στην ελληνική έννομη τάξη [...]