ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Παρουσίαση

Η παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 επανέρχεται σήμερα δριμύτερη μέσω της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, των εντεινόμενων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, η πραγματική οικονομία και το τραπεζικό σύστημα και μας υποχρεώνει να ξανασκεφτούμε κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την έννοια της ανάπτυξης, το κυρίαρχο πρότυπο διαχείρισης της οικονομίας και το ρόλο των ανθρώπων στην αναπτυξιακή διαδικασία.
Το βιβλίο αυτό εξετάζει τις διαδικασίες συγκρότησης και αλλαγής των διαφορετικών αντιλήψεων για το οικονομικό πρόβλημα και την έννοια της ανάπτυξης από την πρώτη περίοδο διαμόρφωσης της οικονομικής επιστήμης μέχρι σήμερα. Ενώ οι οικονομολόγοι που θεμελίωσαν την Πολιτική Οικονομία έθεσαν στο κέντρο της προσοχής τους τη συνολική λειτουργία του οικονομικού συστήματος, η κυριαρχία της νεοκλασικής προσέγγισης, από τα τέλη του 19ου αιώνα, έστρεψε το ενδιαφέρον της πλειοψηφίας των οικονομολόγων στην κατανομή των πόρων και στην αναζήτηση της στατικής ισορροπίας των αγορών. Ο άνθρωπος ως δημιουργός και κυρίως ως ο βασικός στόχος της ανάπτυξης χάθηκε από την οπτική των περισσότερων οικονομολόγων, ενώ το περιβάλλον αντιμετωπίσθηκε ως ένας πόρος που διατίθεται δωρεάν και μπορεί να καταναλώνεται χωρίς συνέπειες. Σήμερα, μετά από τρεις δεκαετίες κυριαρχίας του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος, οι κοινωνικές και οικονομικές ανισορροπίες έχουν προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις: υψηλή ανεργία, ανασφάλεια και περιορισμός κοινωνικών δικαιωμάτων, αυξανόμενες ανισότητες, υπερχρέωση κρατών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, οικολογική υποβάθμιση. Οι εξελίξεις αυτές θέτουν επί τάπητος το ζήτημα της ριζικής αναμόρφωσης του τρόπου λειτουργίας του οικονομικού συστήματος και υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα να αντιληφθούμε, με έναν πιο σύνθετο και περιεκτικό τρόπο, την έννοια της οικονομικής προόδου και τα χαρακτηριστικά της αναπτυξιακής διαδικασίας, ώστε αυτή να είναι κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη. Η προσέγγιση της ανθρώπινης ανάπτυξης, υποστηρίζει ο συγγραφέας, προσφέρει ένα εναλλακτικό πλαίσιο ανάλυσης των προβλημάτων και αξιολόγησης των πολιτικών που προτείνονται για την αντιμετώπισή τους. Συμπεριλαμβάνει και στηρίζεται σε τέσσερεις κεντρικές έννοιες που λειτουργούν συμπληρωματικά: τις έννοιες της ισότητας ευκαιριών, βιωσιμότητας, παραγωγικότητας και ανθρώπινης αυτενέργειας. Μέσα από το πρίσμα αυτό εξετάζεται και η εμπειρία της Ελληνικής κρίσης και τα βασικά χαρακτηριστικά ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
1. ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
-Οι Adam Smith, Ricardo και Say ανατρέπουν τις απόψεις των μερκαντιλιστών
Εποχή συγκρούσεων και ανατροπών
Η δύναμη των αγορών και του εμπορίου
-Το Αντικείμενο της Πολιτικής Οικονομίας
Μια ποιοτική επιστήμη
Η υλιστική αντίληψη του Marx
Ορισμένες τελικές παρατηρήσεις
-Τα θεμέλια της νεοκλασικής προσέγγισης
Ωφελιμισμός και οριακότητα
Η διάκριση μεταξύ θετικής και κανονιστικής οικονομικής
Η οικονομική της ευημερίας
2. ΟΙ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟΙ ΑΠΟΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΨΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΕΞΗΓΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ
-Από την belle epoque στη Μεγάλη Ύφεση
Η κριτική του Veblen
Οι προσδοκίες διαψεύδονται
-Η ανάπτυξη της μακροοικονομικής
Το κεϋνσιανό υπόδειγμα
Η προσπάθεια δημιουργίας μιας νέας γενικής θεωρίας αποτυγχάνει
3. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ: ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ
-Η Χρυσή Εποχή του καπιταλισμού
Βασικές μακροοικονομικές εξελίξεις
Το σύστημα του Bretton Woods
Η διαμόρφωση των σύγχρονων καθεστώτων κοινωνικο-ασφαλιστικής προστασίας
-Οικονομική μεγέθυνση ΔΕΝ σημαίνει ανάπτυξη
Ζητήματα ορισμών και μετρήσεων
Οι περιορισμοί του συστήματος των εθνικών λογαριασμών
Το αναπτυξιακό πρόβλημα
Πίνακες
4. Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
-Μια νέα οικονομική τάξη πραγμάτων
Η οικονομική αστάθεια της δεκαετίας του 1970 υπονομεύει τις κεϋνσιανές πολιτικές διαχείρισης της ζήτησης
Η σταθερότητα των τιμών ως βασικός στόχος της οικονομικής πολιτικής
Η ενίσχυση του ρόλου των αγορών
Η συναίνεση της Ουάσινγκτον
-Καλός καπιταλισμός, κακός καπιταλισμός
Παράλογη ευφορία
Ελεύθερες αγορές και οικονομική μεγέθυνση
5. Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΣΕ ΚΡΙΣΗ
-Η διεύρυνση των οικονομικών ανισοτήτων
Η υποβάθμιση της μισθωτής εργασίας
Η προκλητική αύξηση των απολαβών των διευθυντικών στελεχών και τα νέα πρότυπα εταιρικής διακυβέρνησης
Εντεινόμενες εισοδηματικές ανισότητες
-Η αποτυχία των αυτορυθμιζόμενων αγορών
Το τέλος της ουτοπίας
Το χρηματοπιστωτικό σύστημα αντιμέτωπο με το φάσμα της κατάρρευσης
-Η διόγκωση του ιδιωτικού και δημόσιου χρέους στις χώρες του καπιταλιστικού κέντρου
-Ένα σύνθετο πρόβλημα με καταστροφικές κοινωνικές επιπτώσεις
Η μακροχρόνια τάση αύξησης του δημόσιου χρέους
Πίνακες
6. Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ
-Η διεθνής επιστημονική συζήτηση για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις επιπτώσεις του
Οι αιτίες της κλιματικής αλλαγής
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή
Οι προβλέψεις για τις εξελίξεις τις επόμενες δεκαετίες
-Πολιτικές και δράσεις σε έναν κόσμο ανισοτήτων
Η διεθνής συνεργασία είναι απαραίτητη
Το Πρωτόκολλο του Κιότο
Κόστη μετριασμού και προσαρμογής
7. Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
-Οι στόχοι και τα μέσα της ανάπτυξης
Βιωσιμότητα και κοινωνική δικαιοσύνη
Η έννοια της δικαιωματικής αξίωσης
Ο συστατικός και εργαλειακός ρόλος της ελευθερίας
-Μια ολιστική προσέγγιση
Οικονομική μεγέθυνση και ανθρώπινες επιλογές
Βασικά συστατικά στοιχεία του παραδείγματος της ανθρώπινης ανάπτυξης
Ο Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης
Πίνακας
8. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
-Στην εποχή του ευρώ
Η ευφορία της πρώτης περιόδου
Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας επιδεινώνεται
Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
-Δημοσιονομικός εκτροχιασμός
Οι ρίζες του προβλήματος
Προσπάθειες σταθεροποίησης
Από την πρόσκαιρη σταθεροποίηση στην κατάρρευση
Πίνακες
9. ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ
-Οι καταστροφικές πολιτικές που επιβάλλουν οι δανειστές μας
Η εμπειρία των προγραμμάτων "δημοσιονομικής εξυγίανσης
και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων"
Η στρατηγική της εσωτερικής υποτίμησης
-Μια νέα αναπτυξιακή δυναμική
Η κοινωνική διάσταση
Παραγωγική ανασυγκρότηση
Η περιβαλλοντική διάσταση
Πίνακες
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Στα Ελληνικά
2. Ξενόγλωσση