ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Παρουσίαση

Μετά τον Μεσαίωνα, σημαντικοί σταθμοί οριοθετούν ανεξίτηλα την εξέλιξη της νεότερη φιλοσοφίας, που καλύπτει μια περίοδο από τον 15ο έως τον 18ο αιώνα, μέχρι και τον Καντ. Πρώτος σταθμός υπήρξε η Αναγέννηση του 15ου αιώνα. Ο Νικόλαος Κουζάνους, και ιδίως ο αναγεννησιακός ουμανισμός (Φλωρεντία, Μιλάνο, Φεράρα, Βενετία, Ρώμη), προσφέρουν ιδέες με επίκεντρο τον άνθρωπο. Ο ουμανισμός και η νεότερη εικόνα του κράτους (Μακιαβέλι, Μορ, Μποτέρο, Μποντέν) διαμορφώνουν έναν τρόπο σκέψης που αμφισβητεί τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (Έρασμος, Λούθηρος, Καλβίνος, Μοντέν).
Μετά τον 15ο αιώνα, η φυσική φιλοσοφία επαναπροσδιορίζεται. Οι ιατροφιλοσοφικές τοποθετήσεις της Σχολής της Πάδουα, η ηλιοκεντρική θεωρία του Κοπέρνικου, η ύπαρξη άλλων κόσμων (Μπρούνο) και οι πεποιθήσεις περί αστρονομίας (Καμπανέλα), άλλαξαν το μοντέλο διανόησης.
Ακολουθούν, κατά τον 16ο και 17ο αιώνα, ραγδαίες επιστημονικές εξελίξεις. Η σκέψη του Γαλιλέου και του Νεύτωνα παγιώνει τη νέα κοσμολογία ο εμπειρισμός εισάγει την ατομική θεωρία σε πολιτικά ζητήματα ο ορθολογισμός κινείται σε διαφορετικά, αντι-εμπειρικά μοτίβα.
Τον 17ο και 18ο αιώνα, η ιστορία της νεότερης φιλοσοφίας φωτίζεται από φιλοσοφικο-γεωγραφικές παραμέτρους (βρετανικός διαφωτισμός, Λοκ, Άνταμ Σμιθ), ενώ ορίζεται το περιεχόμενο του "Διαφωτισμού". Ο γαλλικός διαφωτισμός δίνει έμφαση στην αισθησιαρχία (Μπελ, Ρούσο) στον ιταλικό ξεχωρίζουν οι Βίκο και Μπεκαρία στον γερμανικό διαφωτισμό, αναδύεται ένα φάσμα ιδεών που ξεκινά από τους Κρίστιαν Βολφ, Λέσινγκ, Χέρντερ και φτάνει στην κορύφωση με τη σημαδιακή μορφή του Καντ. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ύστερα από αυτή την ανάγνωση, ποτέ πια δεν θα παπαγαλίσουμε τσιτάτα φιλοσοφικά με την ημιμάθεια "λαοφιλούς πολιτικού", ούτε θα ξαναπαραστήσουμε τους ουμανιστές προσφέροντας θυσίες στον πιο δογματικό σχολαστικισμό... Αν σας απομένει χρόνος αληθινής παιδείας για την κυνηγημένη σας ψυχή, διαβάστε το! (ΤΑΣΟΣ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ, ΒΗΜΑ SCIENCE, 22/4/2012)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Δέκατος Πέμπτος Αιώνας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Η εποχή των Συνόδων. Νικόλαος Κουζάνους
Σχίσμα, Πάπες και Σύνοδοι
Η διαφωνία από τη Βοημία: ο Ιωάννης Χους
Ο Κουζάνους στη Βασιλεία: η μεταφυσική της Αρμονίας
Ο Κουζάνους μετά τη Βασιλεία
Η "Docta ignorantia" ως αρχή και μέθοδος
Ένας διαφορετικός νεοπλατωνισμός: οι υποθέσεις
Η φιλοσοφία της ειρήνης. Η γλώσσα των αρχαίων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Τι είναι ο Ουμανισμός;
Η απομόνωση των πανεπιστημίων
Ουμανισμός και σχολαστικισμός
Οι αρχαίοι, τα πρότυπα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Ουμανιστές και φιλοσοφίες
Φλωρεντία
Μιλάνο - Φεράρα
Βενετία
Ρώμη
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Δέκατος Έκτος Αιώνας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Το Κράτος
Το νεότερο κράτος
Νικολό Μακιαβέλι
Τόμας Μορ
Τζοβάνι Μποτέρο και Ζαν Μποντέν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Η συνείδηση
Εκκλησία και συνείδηση
Ο Έρασμος από το Ρότερνταμ
Ο Μαρτίνος Λούθηρος και η "μεταρρυθμισμένη" θεολογία
Η ελευθερία: Έρασμος και Λούθηρος
Οι "προτεσταντισμοί". Ιωάννης Καλβίνος
Η Σύνοδος του Τριδέντου
Οι ιησουίτες και η παιδεία
Μοντέν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Η φύση
Πάδουα: φιλοσοφία και ιατρική
Πέτρος Πομπονάτσι
Ο αποκρυφισμός
Μπερναρντίνο Τελέζιο
Resolutio και compositio
Ο ευκλειδισμός
Νικόλαος Κοπέρνικος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
Τζορντάνο Μπρούνο
Η φιλοσοφία είναι ανεξαρτησία
Οι διάλογοι: ελευθερία και πρόοδος
Ο Μπρούνο και ο Κουζάνους
Η Λογική: η θρησκεία του φιλοσόφου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
Τομάζο Καμπανέλα
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
Δέκατος Έβδομος Αιώνας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
Η επιστημονική σκέψη
Τι είναι επιστημονική σκέψη;
Ιωάννης Κέπλερ
Η επιστημονική σκέψη του Γαλιλέου
Η επιστημονική σκέψη του Ισαάκ Νεύτωνα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
Τι είναι νεότερη σκέψη;
Τι είναι νεότερη σκέψη;
Οι νεότερες παραδόσεις
Επίλογος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11
Μια εγκαθίδρυση: η φιλοσοφία ως εμπειρία
Φράνσις Μπέικον: το regnum hominis
Πιέρ Γκασεντί: εμπειρίες και ατομική θεωρία
Τόμας Χομπς: το σύστημα
Το Κράτος: οντότητα δικαίου ή δύναμης;
Το Κράτος, ο μεγάλος Λεβιάθαν
Τζον Λοκ: η θεωρία του φυσικού δικαίου
Τζον Λοκ: ο εμπειρισμός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12
Η άλλη εγκαθίδρυση: φιλοσοφία και λογική
Ρενέ Ντεκάρτ: μεταφυσικοί διαλογισμοί
Ο επιστήμονας Μπλεζ Πασκάλ
Ο Μπλεζ Πασκάλ ως θρησκευτικός στοχαστής
Νικόλα Μαλμπράνς
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13
Δύο μεταφυσικές: η μεταφυσική της Ταυτότητας και η μεταφυσική της Αρμονίας
Η Ηθική του Μπαρούχ Σπινόζα
Ο Tractatus theologico-politicus του Μπαρούχ Σπινόζα
Οι διαμάχες ανάμεσα στις μεταφυσικές
Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
Δέκατος Όγδοος Αιώνας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14
Η βρετανική (αγγλική και σκοτική) διανόηση
Από τον Λοκ στον Τίνταλ
Τζορτζ Μπέρκλεϊ
Ντέιβιντ Χιουμ
Άνταμ Σμιθ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15
Τι είναι ο Διαφωτισμός;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16
Η γαλλική διανόηση
Πιέρ Μπελ: η κριτική
Σαρλ-Λουί ντε Μοντεσκιέ
Βολτέρος
Αισθησιαρχία και υλισμός
Η "Encyclopedie"
Ρούσο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17
Από τον Τζαμπατίστα Βίκο στον Τσέζαρε Μπεκαρία
Μετά τον Γαλιλέο
Βίκο
Ο Διαφωτισμός στην Ιταλία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18
Ο στοχασμός στη Γερμανία. Ιμμάνουελ Καντ
Η Γερμανία των αντιθέσεων: Κρίστιαν Βολφ
Η Γερμανία των αντιθέσεων: Γκ. Ε. Λέσινγκ
Η Γερμανία των αντιθέσεων: Γκ. Χέρντερ
Η Γερμανία των αντιθέσεων: η "λαϊκή φιλοσοφία"
Ένας νέος Λάιμπνιτς
Ιμμάνουελ Καντ: οπτασιαστές και μεταφυσικοί
Καντ: η Λογική
Μορφική αλήθεια και υλική αλήθεια
Η Κοπερνίκεια επανάσταση
Η Κριτική του καθαρού λόγου
Η υπερβατική Αισθητική
Η υπερβατική Λογική
Η υπερβατική Αναλυτική
Η υπερβατική Διαλεκτική
Τα Προλεγόμενα σε κάθε μέλλουσα μεταφυσική που θα θελήσει να παρουσιαστεί ως επιστήμη
Η ηθική φιλοσοφία
Ομορφιά και τελολογία στην Κριτική για τη δύναμη της κρίσης
Ευρετήριο