Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Παρουσίαση

[...] Το βασικό επιχείρημα στο βιβλίο αυτό είναι η ιδέα της παιδικής ηλικίας ως χαρακτηριστικής περιόδου του κύκλου της ζωής του ανθρώπου είναι μια επινόηση των νεότερων χρόνων. Η κεντρική θέση του Aries είναι ότι η παιδικότητα, ως ξεχωριστό κομμάτι ζωής εκτεινόμενο από τις άμεσα φοβικές ανάγκες βοήθειας του βρέφους και του μικρού παιδιού, "ανακαλύφθηκε" μεταξύ του 16ου και 18ου αιώνα. Ο Aries είχε εντυπωσιαστεί ιδιαίτερα από την απεικόνιση παιδιών στην πρώιμη μεσαιωνική τέχνη ως μικρογραφία ενηλίκων, υποδηλώνοντας ότι σε εκείνη την περίοδο της ιστορίας οι άνθρωποι δεν είχαν επίγνωση της παιδικής ηλικίας. Σύμφωνα με το Γάλλο ιστορικό, στο μεσαιωνικό και νεώτερο κόσμο (12ος-16ος αιώνας) το παιδί δε θεωρούνταν κάτι πολύτιμο για τους γονείς του. Με βεβαιότητα θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως και τότε εκτιμούσαν ότι το νεογνό και το βρέφος χρειάζονται κάποια ξεχωριστή μέριμνα και μεταχείριση εκ μέρους των σημαντικών ενηλίκων, όμως, από τη στιγμή που το νεαρό πλάσμα άρχιζε να αποκτά έστω και λίγες δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης, θεωρούνταν ένας ενήλικος σε μικρογραφία (homunculus). Μια τέτοια πεποίθηση καθόριζε και τον τρόπο ζωής του παιδιού. Με την εξαίρεση τον ανώτερων κοινωνικοοικονομικών τάξεων, τα παιδιά είχαν ελάχιστη ή καμία ειδική διαπαιδαγώγηση. Δεν υπήρχε καμία ιδιαίτερη προσοχή και ξεχωριστή φροντίδα για το παιδί. Η παιδική θνησιμότητα ήταν ιδιαίτερα υψηλή και οι ενήλικες συνήθιζαν να κάνουν πολλά παιδιά για να καταφέρουν να επιβιώσουν κάποια από αυτά. Ο θάνατος ενός παιδιού ήταν τόσο συνηθισμένη υπόθεση, ώστε οι ενήλικες δεν επένδυαν συναισθηματικά στη σχέση τους με το παιδί: Η παιδική ηλικία ήταν ένα επικίνδυνο στάδιο της ανάπτυξης του ανθρώπου και το νερό πλάσμα έπρεπε να βγει από αυτό όσο το δυνατόν γρηγορότερα. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή
1. Παρουσίαση της ερμηνευτικής θεωρίας του Phillip Aries: "Ιστορία της παιδικής ηλικίας"
- Εισαγωγικές παρατηρήσεις για τη μέθοδο και τους ορισμούς
- Τα παιδιά σαν μικροί ενήλικες - η εμφάνιση της παιδικής ηλικίας στη Γαλλία του Μεσαίωνα
- Η απουσία του κεφαλαίου-ζωή του παιδιού
- Το παιδί στην "παλιά" μεσαιωνική οικογένεια
- Η ανάληψη του ρόλου του ενήλικα
- Παιδιά γίνονται παιδιά - η εμφάνιση της παιδικής ηλικίας μετά το 14ο αιώνα στη Γαλλία
- Η ανακάλυψη του κεφαλαίου-ζωή του παιδιού
- Το παιδί στην αναπτυσσόμενη "σύγχρονη" οικογένεια
- Η ανάληψη ρόλων του ενήλικα
- Ανακεφαλαίωση
2. Παρουσίαση της ερμηνευτικής θεωρίας του Lloyd de Mause: "Ακούτε τα παιδιά να κλαίνε"
- Εισαγωγικές παρατηρήσεις για τη μέθοδο και τους ορισμούς
- Ψυχολογικές αρχές στη σχέση γονέων-παιδιού
- Προβολική αντίδραση
- Ανάστροφη αντίδραση
- Διπλή παράσταση
- Εμπαθητική αντίδραση
- Θέσεις για την παιδική ηλικία
- Παιδοκτονία και επιθυμίες θανάτου για τα παιδιά
- Δόσιμο, θηλασμός και φάσκιωμα
- Καθαριότητα, πειθαρχία και σεξουαλικότητα
- Περιοδικές φάσεις των σχέσεων γονέων-παιδιού
- Περίληψη
3. Αντιπαράθεση και κριτική των δύο απόψεων
Επίλογος
Βιβλιογραφία