ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Παρουσίαση

Το ζήτημα της Εταιρικής Διακυβέρνησης δεν είναι καινούργιο. Οι τελευταίες δύο κρίσεις, όμως, έχουν αναδείξει νέες διαστάσεις στο πρόβλημα και έχουν αναζωπυρώσει την συζήτηση γύρω από αυτό. Το σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από την αβεβαιότητα και την δυναμική του. Σταθερές του παρελθόντος αμφισβητούνται. Θεωρίες που επικράτησαν για δεκαετίες δέχονται έντονη κριτική για την αποτυχία τους να προβλέψουν ή ακόμα και να ερμηνεύσουν τα γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας.
Το έντονο ενδιαφέρον αποδεικνύεται από τον αριθμό των επιστημονικών περιοδικών που δημοσιεύουν άρθρα για το θέμα αυτό και τον αριθμό των βιβλίων (στο εξωτερικό) που εκδόθηκαν την τελευταία δεκαετία. Επίσης αποδεικνύεται από το γεγονός ότι πολλά Πανεπιστήμια έχουν εντάξει στο πρόγραμμα σπουδών ειδικό μάθημα. Η Εταιρική Διακυβέρνηση (ΕΔ) ως αντικείμενο έρευνας από τους ακαδημαϊκούς και ενασχόλησης από τους επαγγελματίες του επιχειρηματικού κόσμου και τα ρυθμιστικά νομοθετικά σώματα παγκοσμίως, έχει διακυμάνσεις, όσον αφορά τον βαθμό εστίασης και βάρους που δίνεται στο αντικείμενο.
Το ζήτημα της ΕΔ δεν αφορά μόνο την οργανωσιακή επιστήμη, αλλά είναι περισσότερο σύνθετο. Η νομική, χρηματοοικονομική, ελεγκτική, λογιστική, οργανωσιακή, διοικητική, πληροφοριακή, ηθική, πολιτισμική και επικοινωνιακή διάσταση μεταξύ άλλων αποτελούν στοιχεία ενός δυναμικού περιβάλλοντος που ακόμη και η έννοια της επιχείρησης και η αποστολή της αποτελούν μέχρι σήμερα (τριακόσια χρόνια μετά την πρώτη χρήση της) αντικείμενο ζωηρής αντιπαράθεσης. [...]
Ο νόμος για την ΕΔ στην Ελλάδα ψηφίστηκε το 2002 ενώ ταυτόχρονα σχεδόν ΔΠΧΠ εισήχθησαν (εφαρμόσθηκαν τελικά το 2003). Ο σκοπός της παρούσας έρευνας είναι επιβεβαίωση της εφικτότητας υλοποίησης συστημάτων ΕΔ στην Ελλάδα ή η επιβεβαίωση της άποψης των Leblanc and Gillies (2003) ότι "δεδομένου του τι γνωρίζουμε σχετικά με την ΕΔ, είναι τουλάχιστον αμφισβητήσιμο ότι αυτές οι ρυθμίσεις, όπως ισχύουν σήμερα, εκτός από το να αυξήσουν τα κόστη λειτουργίας των κυβερνήσεων και των εταιρειών θα κάνουν κάτι για να βελτιώσουν την ΕΔ". Μέσω της σύγκρισης των συστημάτων ΕΔ, των χαρακτηριστικών τους και των ρυθμιστικών ή άλλων παρεμβάσεων και μηχανισμών ΕΔ η παρούσα μελέτη διερευνά την καταλληλότητα του νόμου ΕΔ στην Ελλάδα.
Στο βιβλίο αυτό γίνεται μία προσπάθεια παρουσίασης του ζητήματος και φιλοδοξεί το βιβλίο να αποτελέσει έναυσμα μίας καλύτερα οργανωμένης συζήτησης για την Εταιρική Διακυβέρνηση στην Ελλάδα. Η συζήτηση αυτή θα συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός νέου επιχειρηματικού μοντέλου στην Ελλάδα ή στην βελτίωση του υπάρχοντος. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΜΕΡΟΣ Α: Η Εταιρική Διακυβέρνηση. Θεωρία, Προσεγγίσεις, Μηχανισμοί
1. Το Πλαίσιο
Εισαγωγή
Ιστορία - Ορισμός της Εταιρικής Διακυβέρνησης
Γιατί Εταιρική Διακυβέρνηση;
Παράγοντες που επηρεάζουν την διαμόρφωση των συστημάτων ΕΔ
2. Βασικές Θεωρίες
Θεωρία Αντιπροσώπευσης (Agency theory)
Θεωρία Ενδιαφερομένων Μερών (stakeholder theory)
Θεωρία της επιτροπείας - επιμελητείας (stewardship theory)
Θεωρία της Ηγεμονίας της Διοίκησης (managerial hegemony theory)
Διάκριση των Συστημάτων σύμφωνα με τους Μηχανισμούς που Χρησιμοποιούν
3. Προσεγγίσεις
Γενικά για τις Διαφορές της Εταιρικής Διακυβέρνησης στον Παγκόσμιο Χώρο
Διαφορές Συστημάτων Εταιρικής Διακυβέρνησης
Αγγλοσαξωνικό Σύστημα
Ευρωπαϊκό - Ηπειρωτικό Μοντέλο
Το ιαπωνικό Μοντέλο
Σύγκλιση Συστημάτων Εταιρικής Διακυβέρνησης
4. Κέντρα Εξουσίας και Ελέγχου
Δομές Εξουσίας
Καλές Πρακτικές
Συμπεράσματα
ΜΕΡΟΣ Β
Εταιρική Διακυβέρνηση και Συναφή θέματα της Διοικητικής, Οργανωσιακής, Νομικής, Ελεγκτικής, Χρηματοοικονομικής και Πληροφορικής Επιστήμης
5. Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη
Εταιρική Ηθική
Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη
6. Εξαγορές και Συγχωνεύσεις
Η Αγορά ως μέσο για Εταιρικό Έλεγχο
Αποτελεσματική Αγορά
7. Πληροφοριακά συστήματα και Εταιρική Διακυβέρνηση
Η Αξία της Πληροφορίας
Επιχειρησιακά Συστήματα και Εταιρική Διακυβέρνηση
Ο Νόμος Sarbanes - Oxley (SOX) των ΗΠΑ
Εταιρική Διακυβέρνηση στις αρχές του ΟΟΣΑ
Σύγκριση του SOX και των Αρχών του ΟΟΣΑ
Οι Παράγοντες Επιτυχίας των Οργανωσιακών και Πληροφοριακών Συστημάτων
Συμπεράσματα
ΜΕΡΟΣ Γ
Η Εφαρμογή των Συστημάτων Εταιρικής Διακυβέρνησης στην Ελλάδα
8. Νομική Αντιμετώπιση στις Αναπτυγμένες Χώρες και στην Ελλάδα
Το Νομικό Σύστημα ως Παράγοντας Διαμόρφωσης του Εταιρικού Πλαισίου Λειτουργίας και της ΕΔ.
Η Σχέση του Νομικού Συστήματος με την Εταιρική Διακυβέρνηση
Ελληνικό Νομικό Πλαίσιο
Τα Δικαιώματα των Μετόχων και Βασικές Λειτουργίες Ιδιοκτησίας, Αρχή II, OECD
Η Ίση Μεταχείριση των Μετόχων, Αρχή III, OECD
Ο Ρόλος των Ενδιαφερομένων Μερών στην ΕΔ. Αρχή IV
Δημοσιοποίηση και Διαφάνεια. Αρχή V, OECD
Τα καθήκοντα - Ευθύνες του Δ.Σ. Αρχή VI, OECD
Η Βάση για ένα Αποτελεσματικό Πλαίσιο Εταιρικής Διακυβέρνησης. Αρχή Ι, OECD
Ο Ν.3016 σε σχέση με τον Sarbanes - Oxley (SOX)
Η επίδραση του Νομικού Πλαισίου
Συμπεράσματα
9. Το Επιχειρησιακό Περιβάλλον στην Ελλάδα
Ιστορική Εξέλιξη της Επιχειρηματικής Ανταγωνιστικότητας στην Ελλάδα
Εταιρική Διακυβέρνηση στην Ελλάδα
Συμπεράσματα
10. Αξιολόγηση της Εταιρικής Διακυβέρνησης στην Ελλάδα - Υπάρχουσες Μελέτες
Γενικά περί Αξιολόγησης
Μελέτες Αξιολόγησης Ε.Δ. για την Ελλάδα
11. Διαφάνεια-Δημοσιοποίηση Πληροφοριών στην Ελλάδα
Δημοσιοποίηση Εταιρικών Στοιχείων στην Ελλάδα
Εμπειρίες από την Ελλάδα
Άλλες Πηγές Πληροφόρησης
Μελέτη για τη Δημοσιοποίηση στην Ελλάδα μέσω Διαδικτύου
Συμπεράσματα
12. Η Εταιρική Διακυβέρνηση στην Ελλάδα
Δεδομένα
Περιγραφική Στατιστική Ανάλυση
Αποτελέσματα Περιγραφικής Στατιστικής
Συμπεράσματα
Επαγωγική Στατιστική Ανάλυση
Συμπεράσματα
13. Συμπεράσματα
Η Εταιρική Διακυβέρνηση στη θεωρία
Συσχέτιση των Χαρακτηριστικών της ΕΔ στην Ελλάδα με τις Κύριες Σχολές Σκέψης
Αξιολόγηση της Νομικής και Οργανωτικής Αντίδρασης στα Διεθνή Ερεθίσματα και Τάσεις
Ορισμένες σκέψεις για την κρίση του Φθινοπώρου του 2008
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Βιβλιογραφία
Μελέτες Περίπτωσης
Χρήσιμοι Πίνακες