ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ

Παρουσίαση

Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, η υποβολή ερωτήσεων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος κάθε είδους «παιδευτικής» διαδικασίας, γι' αυτό κι έχει χαρακτηριστεί, όχι άδικα, ως «η διδακτική πράξη με τη μεγαλύτερη επιρροή». Το ανανεωμένο ενδιαφέρον για τις διδακτικές ερωτήσεις, που παρατηρείται τα τελευταία 15 χρόνια, οφείλεται στην έμφαση που δίνουν οι σύγχρονες παιδαγωγικές αντιλήψεις στο διάλογο, μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών, για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση. Στην Παιδαγωγική του Διαλόγου, εξίσου σημαντικές είναι οι ερωτήσεις που κάνουν οι ίδιοι οι μαθητές γι' αυτό στόχος μας είναι να τους μάθουμε να υποβάλλουν παραγωγικές ή, αλλιώς δημιουργικές ερωτήσεις.
Απευθυνόμενο στον εκπαιδευτικό της πρώτης σχολικής ηλικίας, το βιβλίο επιχειρεί, μέσα από ιδέες για δραστηριότητες και παραδείγματα, να εξηγήσει το ρόλο και τη χρήση των διδακτικών ερωτήσεων και να αναδείξει τη σημασία των μαθητικών ερωτήσεων για την οικοδόμηση της γνώσης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Κεφάλαιο 1ο Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση
Εισαγωγή
Η δύναμη των ερωτήσεων
Προς μια παιδαγωγική του διαλόγου
Κεφάλαιο 2ο Η κατανόηση και η παραγωγή ερωτήσεων από τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας
Εισαγωγή
Η κατανόηση ερωτήσεων
Ερωτήσεις που ζητούν "ναι/όχι" απαντήσεις
Ερωτήσεις του τύπου "τι", "ποιος" "πού", "πότε", "πώς" και "γιατί"
Ερωτήσεις μνημονικού περιεχομένου
Ερωτήσεις που ζητούν από τα παιδιά να δώσουν τον
ορισμό μιας έννοιας
Η παραγωγή ερωτήσεων
Κεφάλαιο 3ο Ερωτήσεις: Εργαλείο, μέθοδος ή στρατηγική;
Εισαγωγή
Οι ερωτήσεις ως διδακτικό εργαλείο
Η υποβολή ερωτήσεων ως μέθοδος διδασκαλίας
Οι ερωταποκρίσεις
Η μαιευτική
Η συζήτηση
Η υποβολή ερωτήσεων ως στρατηγική μάθησης
Κεφάλαιο 4ο Είδη και επίπεδα ερωτήσεων
Εισαγωγή
Η ταξινόμηση των ερωτήσεων σε κλειστές και ανοιχτές
Μύθοι και πραγματικότητα για τις κλειστές και ανοιχτές ερωτήσεις
Η ταξινόμηση των ερωτήσεων σύμφωνα με τις γνωστικές λειτουργίες που ενεργοποιούν
Η ταξινόμηση του Bloom
Μια άλλη εκδοχή της ταξινόμησης του Bloom
Ερωτήσεις χαμηλού και υψηλού επιπέδου
Η ταξινόμηση των Gallagher & Aschner
Η ταξινόμηση των ερωτήσεων σύμφωνα με το ρόλο τους στη διαδικασία επεξεργασίας των δεδομένων
Συνοψίζοντας
Οι συμπληρωματικές ερωτήσεις
Οι ερωτήσεις - κλειδιά
Τα βασικά χαρακτηριστικά των ερωτήσεων - κλειδιά
Κεφάλαιο 5ο Προϋποθέσεις για την υποβολή πετυχημένων διδακτικών ερωτήσεων
Εισαγωγή
Από τη θεωρία... στην τάξη
Γιατί η προτίμηση στις κλειστές ερωτήσεις;
Οι σύγχρονες τάσεις
Προϋποθέσεις για τη διατύπωση και την υποβολή αποτελεσματικών διδακτικών ερωτήσεων
Βασικές αρχές που διέπουν την αποτελεσματική διατύπωση και υποβολή ερωτήσεων
Η προετοιμασία των διδακτικών ερωτήσεων
Στάδια προετοιμασίας των ερωτήσεων
Αυτός που ξέρει να ακούει, κάνει και καλές ερωτήσεις
Η "παιδαγωγική της ακρόασης"
Οι απαντήσεις των παιδιών στις ερωτήσεις των εκπαιδευτικών
Τι γίνεται με τις "λανθασμένες" απαντήσεις;
Κεφάλαιο 6ο Η συζήτηση στο νηπιαγωγείο
Εισαγωγή
Μπορεί να γίνει πραγματική συζήτηση με παιδιά της προσχολικής ηλικίας;
Προτάσεις για την οργάνωση συζητήσεων στο νηπιαγωγείο
Καθοδηγώντας και διευκολύνοντας τις συζητήσεις με τα παιδιά
Και δύο ακόμα προτάσεις...
Κεφάλαιο 7ο Μαθαίνοντας τα παιδιά να υποβάλλουν παραγωγικές ερωτήσεις
Εισαγωγή
Μαθητικές ερωτήσεις: Είδος προς εξαφάνιση;
Βοηθώντας τα παιδιά να μάθουν να κάνουν ερωτήσεις
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού
Δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον
Κεφάλαιο 8ο Ενθαρρύνοντας το διάλογο με ανθρώπους και αντικείμενα
Δράσεις που ενθαρρύνουν το διάλογο
Παιχνίδια ρόλων
Διάλογοι με αντικείμενα
Παιχνίδια ερωτήσεων
Το "κουτί των ερωτήσεων"
Ζητώντας τη συνεργασία των γονέων
Αναζητώντας λύσεις σε προβλήματα
Ποια προβλήματα είναι κατάλληλα για παιδιά προσχολικής ηλικίας;
Η επίλυση προβλημάτων είναι μια δεξιότητα που μαθαίνεται
Απαντώντας στις ερωτήσεις των παιδιών
Αντί επιλόγου
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο