ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΔΙΑΠΑΛΗ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (1894-1904)

Παρουσίαση

«Η ελληνοτουρκική σύρραξη του 1897 και ο αντίκτυπός της στο καθεστώς του ελληνισμού της Μακεδονίας, αποτέλεσαν ουσιαστικά τη χρονική αφετηρία για την απαρχή μιας νέας και ιδιαίτερα κρίσιμης ιστορικής φάσης του Μακεδονικού Ζητήματος. Κατά την αποφασιστική αυτή χρονική καμπή που συντελείται στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, τα ιστορικά γεγονότα εξελίσσονται ραγδαία, καθώς αρχίζει να μορφοποιείται πρωταρχικά η διαφοροποίηση της στάσης του βουλγαρικού παράγοντα με την εξαπόλυση βίαιων, τρομοκρατικών και δολοφονικών ενεργειών σε βάρος των ελληνικών πληθυσμών του βόρειου κυρίως μακεδονικού χώρου. Σύγχρονα παρατηρείται την εποχή αυτή μεγάλη έξαρση στη δραστηριότητα της σερβικής κίνησης, ιδιαίτερα στο βορειότερο γεωγραφικό χώρο της οθωμανικής Μακεδονίας, όπου διαβιούσαν σποραδικές ελληνικές κοινότητες. Χωρίς αμφιβολία λοιπόν η νέα ψυχροπολεμική περίοδος (1898-1903) διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του καθεστώτος του Μακεδονικού Ελληνισμού και επηρέασε άμεσα την πορεία του προς το Μακεδονικό Αγώνα. Πράγματι την εποχή αυτή οι Έλληνες της Μακεδονίας διανύουν τη δυσκολότερη φάση των εθνικών τους αγώνων αντιμετωπίζοντας τη νέα όψη του βουλγαρικού παράγοντα. Ο τελευταίος είχε αποτύχει μέχρι τότε να κάμψει την ελληνική αντίσταση στη μεσαία γεωγραφική ζώνη παρά την παραχώρηση σημαντικών εκπαιδευτικών και εκκλησιαστικών προνομίων εκ μέρους της Πύλης. Με τη χρήση βίαιων και απάνθρωπων μεθόδων σε βάρος του Μακεδονικού Ελληνισμού, οι βουλγαρικές ενέργειες προκάλεσαν αλγεινή εντύπωση όχι μόνο στους κατά τόπους Ευρωπαίους διπλωματικούς εκπροσώπους της Μακεδονίας και γενικότερα στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, αλλά συνέβαλαν κυρίως αποτελεσματικά στην ψυχολογική προετοιμασία των Ελλήνων για το Μακεδονικό Αγώνα και στη συνειδητοποίηση της ένοπλης πάλης καθώς και στη δημιουργία των πρώτων ελληνικών αντιστασιακών πυρήνων». (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1890-1900 ΩΣ ΤΗΝ ΕΠΑΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (1897)
Ι. Η θέση του ελληνισμού της Μακεδονίας στα τέλη του περασμένου αιώνα και ο αντίκτυπος του ελληνοτουρκικού πολέμου (1897) στο πολιτικό καθεστώς του
II. Η παρουσία των τουρκικών εξεταστικών επιτροπών στο μακεδονικό χώρο (1895-1896)
III. Η σερβική παρουσία στη Βόρεια Μακεδονία και η εξασθένιση της ρουμανικής δραστηριότητας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΤΑΡΤΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ 1896-1897
Ι. Η σημασία της αποστολής ελληνικών σωμάτων στη Μακεδονία από την Εθνική Εταιρεία και η εξέλιξη των επιχειρήσεων
ΙΙ. Ο αντίκτυπος του ανταρτικού κινήματος στο ελληνικό κράτος και η κατοπινή τύχη των Ελλήνων αιχμαλώτων στις φυλακές του Μοναστηρίου και της Θεσσαλονίκης
III. Οι επιχειρήσεις της Εθνικής Εταιρείας στη Μακεδονία μετά τη λήξη του ανταρτικού κινήματος του 1896
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1898 -1901
Ι. Μεταβολή της βουλγαρικής στάσης απέναντι στους ελληνικούς πληθυσμούς της Μακεδονίας (τέλη 19ου αιώνα)
ΙΙ. Η κατάσταση του ελληνισμού της Μακεδονίας στις αρχές του εικοστού αιώνα
III. Ανάπτυξη ρουμανικής και αλβανικής κίνησης στο μακεδονικό χώρο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ (1902-1904)
Ι. Η κατάσταση στα βιλαέτια Μοναστηρίου και Θεσσαλονίκης στις παραμονές της εξέγερσης του Ίλιντεν
II. Ο ελληνισμός της Μακεδονίας στα 1903 και η εξέγερση του Ίλιντεν
III. Οι συνέπειες της εξέγερσης του Ίλιντεν στον ελληνικό πληθυσμό της Μακεδονίας. Ο ελληνισμός στις παραμονές του Μακεδονικού αγώνα
IV. Το περιεχόμενο των εμπιστευτικών εκθέσεων του Γ. Τσορμπατζόγλου ως αυθεντική ιστορική πηγή για τη μελέτη του μακεδονικού ζητήματος στις παραμονές του μακεδονικού αγώνα
V. Η ελληνοσερβική συνύπαρξη στο βόρειο μακεδονικό χώρο (1898-1903)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ: Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΝΟΠΛΗΣ ΠΑΛΗΣ.
ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΙ ΠΥΡΗΝΕΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ (1900-1904)
Ι. Βιβλιογραφικές ενδείξεις και βιογραφικά στοιχεία για τον Κώτα
II. Η πρώτη ένοπλη ανταρτική δραστηριότητα του Κώτα (1897-1900)
III. Οριστική ρήξη του Κώτα με το βουλγαρικό κομιτάτο. Οι πρώτες επαφές του με τον Γερμανό Καραβαγγέλη
IV. Συντονισμένες ενέργειες του Κώτα και των Ελλήνων της Μακεδονίας για την αντιμετώπιση της βουλγαρικής Οργάνωσης (1901-1903)
V. Η δραστηριότητα του Κώτα κατά την εξέγερση του Ίλιντεν και μετέπειτα
VI. Η συμβολή του καπετάν Βαγγέλη, του Γκέλε, των Κρητών ανταρτών και του Γερμανού Καραβαγγέλη στη διεξαγωγή του ένοπλου αγώνα
VII. Η δράση του Λάκη Νταηλάκη και των άλλων συνεργατών του Κώτα κατά το Μακεδονικό αγώνα
VIII. Η απήχηση του αγώνα των Ελλήνων της Μακεδονίας στο ελληνικό κράτος και ο ρόλος των διπλωματικών εκπροσώπων του στη μακεδονική υπόθεση
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΙΚΟΝΕΣ-ΧΑΡΤΕΣ