ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Παρουσίαση

Μπροστά στη ζωγραφική απεικόνιση ενός μέρους της φυσικής ή της κοινωνικής πραγματικότητας είναι δυνατόν να αναρωτηθούμε: πως αναγνωρίσαμε το απεικονιζόμενο αντικείμενο; Η απόδοσή του μπορεί να χαρακτηριστεί "πιστή"; Μας πληροφορεί για κάτι ή το καθιστά παρόν, σαν πραγματικό;
Την ίδια την πραγματικότητα μπορώ άραγε να τη γνωρίσω ή την κατασκευάζω με τον δικό μου νοητικό και γλωσσικό εξοπλισμό; Η φιλοσοφική αντιμετώπιση τέτοιων ερωτημάτων καθορίζεται πάντοτε από τα εννοιακά πλαίσια που έχουν εκάστοτε υιοθετηθεί. Σε ένα πλαίσιο νομιναλιστικό και θετικιστικό η προσέγγιση της ζωγραφικής αναπαράστασης είναι γνωσιοθεωρητική και αναφέρεται σε ζητήματα όπως η αναγνώριση του αναπαριστάμενου ή το αδύνατο της "πιστότητας" της απεικόνισής του. Από την άλλη πλευρά, οι φιλόσοφοι με οντολογικό προσανατολισμό, κυρίως στην προέκταση της φαινομενολογίας, αλλά και καλλιτέχνες, εκπρόσωποι του ρομαντισμού και των ιστορικών κινημάτων της πρωτοπορίας του μοντερνισμού, εκτιμούν ότι τα έργα τέχνης, αναπαραστατικά ή όχι, αποτελούν πραγματικότητες που ανανεώνουν τη θέαση του κόσμου, αποδίδοντας με ιδιότυπο τρόπο όψεις δικές του ή δημιουργώντας κόσμους διαφορετικούς.
Στο βιβλίο αυτό εξετάζονται θέσεις εκπροσώπων της αναλυτικής αισθητικής και της ηπειρωτικής φιλοσοφίας και εκπροσώπων της μοντέρνας και της σύγχρονης τέχνης, αναφερόμενες στη σχέση που συνδέει την τέχνη με την πραγματικότητα και επιχειρείται η ανάδειξη της ποικιλίας των εκδοχών, ο πρωτεϊκός χαρακτήρας, της σχέσης αυτής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
1. Η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ. ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Η πλατωνική καταδίκη και η αριστοτελική αποκατάσταση της "μιμητικής" τέχνης
Αισθητικοί προβληματισμοί στις απαρχές της νεωτερικότητας
Η "μίμηση" ως ζήτημα στη σύγχρονη προβληματική περί της τέχνης
Η αναγνώριση του αναπαριστάμενου και η γνωσιακή παράμετρος της αισθητικής εμπειρίας
Η "ανακατασκευή" της πραγματικότητας
2. ΕΚΔΟΧΕΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ
Εκδοχές ρεαλισμού και αντιρεαλισμού: περί πραγματικότητας και αλήθειας
Η οντολογική λειτουργία της τέχνης. Η φαινομενολογική οπτική
M. Merleau-Ponty
M. Heidegger
H. Bergson
Προς τις απαρχές της οντολογικής λειτουργίας της τέχνης
Η ζωγραφική εικόνα ως δημιουργία πραγματικότητας
Μέσα και συμβάσεις της καλλιτεχνικής δημιουργίας
Το καλλιτεχνικό ύφος και οι μεταβολές του
Ζητήματα μορφής και περιεχομένου
Ο πρωτεϊκός χαρακτήρας του ρεαλισμού
3. ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Ο μοντερνισμός και τα ιστορικά κινήματα της πρωτοπορίας
Μοντερνιστικές προτάσεις και εικαστικές εφαρμογές
P. Cezanne: "Μια αέρινη, έγχρωμη λογική των αισθήσεων"
Κυβισμός, ο "νέος ρεαλισμός"
Εκδοχές της πραγματικότητας μέσα από όψεις του εξπρεσιονισμού
Η περίπτωση του P. Klee
Η εξέγερση του Dada. Οι διεκδικήσεις του υπερρεαλισμού
Σύγχρονες καλλιτεχνικές εξελίξεις και υπερβάσεις ορίων
Ο αποκλεισμός του ουσιοκρατικού ορισμού της τέχνης. Ο ρόλος της θεωρίας
Πολιτισμική συναίνεση και θεωρητικοί διαξιφισμοί στο μεταμοντέρνο τοπίο της τέχνης
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ