ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Παρουσίαση

Ένα βιβλίο - πρόκληση για να αγαπήσουμε αυτούς που στάθηκαν οι "εκπολιτιστές ήρωες" της ανθρωπότητας και οι οδηγοί της στον δύσκολο αγώνα για ένα καλύτερο μέλλον.

Το βιβλίο είναι καρπός της περιπλάνησης των συγγραφέων στα κείμενα, στα μνημεία και στους πραγματικούς τόπους των μεγάλων πολιτισμών της ανθρωπότητας. Αναφέρεται στη μακρά ιστορική διάρκεια των ανθρώπινων πολιτισμών και ασχολείται με τις περιόδους της Ελληνικής αρχαιότητας, του Βυζαντίου και ευρύτερα των Μέσων χρόνων στον ευρωπαϊκό χώρο, με το Ισλάμ και την Ινδία, με την Αναγέννηση και τους Νεότερους χρόνους μέχρι και την εποχή μας. Ο κάθε πολιτισμός εξετάζεται σφαιρικά, σε διάλογο με την πολιτική, την επιστήμη και την τεχνολογία. Ωστόσο, οι δημιουργοί των κορυφαίων πολιτιστικών έργων, οι ποιητές, οι εικαστικοί καλλιτέχνες, οι στοχαστές, από τον Όμηρο μέχρι τον Πλάτωνα και το Βαλμίκι, και από τον Σαίξπηρ και τον Μιχαήλ Άγγελο μέχρι τον Θερβάντες, τον Ντοστογιέφσκι, τον Παπαδιαμάντη και τον Πικάσο, κατέχουν την κεντρική θέση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
- Η ιστορία, ο πολιτισμός και τα στερεότυπα
Πολιτισμός και πολιτική σήμερα
Δημιουργία και τέχνη στην Ιστορία του Πολιτισμού: Η δημιουργία ως κωδική μήτρα ανάγνωσης των πολιτισμών
Περιπέτειες της εικόνας και παγίδες της περιοδολόγησης
Από τα έργα στη θεωρία και πάλι στα έργα
Τέχνη, καλλιτέχνης, έργο τέχνης: Εκδοχές της μίμησης
Ο πολιτισμός και η τέχνη στον αστερισμό της ετερότητας
Τέχνη και ψυχή
Η τέχνη, ο θάνατος, οι Έλληνες
- Αρχαίος ελληνικός πολιτισμός
Η γέννηση της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας: Τα έπη και η λυρική ποίηση
Μύθος και ελληνικός πολιτισμός: Μεθοδολογικά παράδοξα της επιστήμης της μυθολογίας
Η επιστήμη της μυθολογίας ως προσπάθεια εκλογίκευσης και ηθικοποίησης του μύθου από τη δυτική σκέψη και ιδεολογία
Έλληνες μελετητές που έγραψαν για τον μύθο
Ο μύθος στην Ελληνική αρχαιότητα
Οι θεοί, οι χρησμοί, οι τελετές
Ο κόσμος της πόλεως και η οργάνωση του χώρου
Η αρχαία ελληνική τέχνη
Μεταξύ μύησης και πόλεως: Η εύρεση της δραματικής τέχνης
Κάποιες σκέψεις για την επιστήμη των Ελλήνων
Η εργασία και η "τεχνική εμπλοκή των Ελλήνων"
Η φιλοσοφία
Η γέννηση της Ουτοπίας: πόλη, θέατρο, φιλοσοφία, πολιτική
Η εποχή των Διαδόχων του Αλεξάνδρου
Η θρησκεία και ο μύθος στα ελληνιστικά χρόνια
- Σχεδίασμα κοινωνικής και ιστορικής θεώρησης του Βυζαντινού πολιτισμού
Τα ιδεολογικά συμφραζόμενα μιας επιστημονικής διαμάχης
Το Βυζάντιο: μια πρωτότυπη σύνθεση
Η κοινωνική και οικονομική οργάνωση της αυτοκρατορίας, η φεουδαρχία και το ζήτημα του "βυζαντινού τρόπου παραγωγής"
Ο ελληνικός πολιτισμός σε μια πολυεθνική αυτοκρατορία
Ο αυτοκράτορας - ο κλήρος - οι μοναχοί
Νεοπλατωνική και παγανιστική παράδοση στο Βυζάντιο
Λογοτεχνία και εικαστικές τέχνες
Γιατί έπεσε το Βυζάντιο;
- Ισλάμ: Μία ιστορικά φορτισμένη εικόνα
Η γένεση, ο προφήτης-μύστης, τα κείμενα
Ο Αβερρόης, η τραγωδία και η δεύτερη εντολή του Δεκαλόγου
- Αυθεντικές ή κατασκευασμένες ταυτότητες; Σύντομη αναφορά στην ιστορία, την ιδεολογία και τον πολιτισμό στην Ινδία
Είναι η Ελλάδα ο αντίποδας ή το αντίστοιχο της Ινδίας σε σχέση με την ιστορία και την ιστοριογραφία;
- Ο κόσμος της Αναγέννησης: Εισαγωγή στις ρίζες του νεότερου πολιτισμού
Αναγέννηση / Μεσαίωνας: Ένα αινιγματικό δίπολο
Το ζήτημα της ελληνικής συμβολής
Ο αναγεννησιακός λόγος και η θρησκεία
Ανακαλύψεις ή κατακτήσεις;
Οικονομική ζωή: Η ανάδυση του καπιταλισμού
Βασίλεια, κράτη-πόλεις και το ζήτημα της δημοκρατίας
Το φάντασμα της αυτοκρατορίας, οι βασιλείς και τα εθνικά κράτη
Οι ουμανιστές
Πέρα από τα όρια του λόγου και του δόγματος: Ο μύθος στην Αναγέννηση
Από τις πόλεις στην ουτοπία της Αναγέννησης
Ο κόσμος των δημιουργών
Η Τέχνη στην Αναγέννηση
Το μεγάλο θέατρο "του κόσμου" στην Αναγέννηση
Ο Θερβάντες και η εύρεση του μυθιστορήματος των νεότερων χρόνων
- Θλιμμένη Ατλαντίδα
Για τον ελληνικό Διαφωτισμό και τις επαναστάσεις στην Ελλάδα
Πνευματικές, πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις στην πορεία της Ευρώπης προς την πρόοδο
Το μυθιστόρημα: Συμπόρευση και σύγκρουση με τον καπιταλισμό
Μυθιστόρημα και ιστορία
Ιστορία και εικαστική δημιουργία
Η αισθητική και το ζητούμενο σώμα του λόγου
Ο Καντ και το επίμονο φάντασμα της ανιδιοτέλειας
Η ηγεμονία της αισθητικής στον Σίλλερ
Ο Χέγκελ και το τεχνούργημα της διαλεκτικής
Σοπενχάουερ: Ο κόσμος ως ψευδαίσθηση
Ο Κίρκεγκωρ και η αισθητική του τρόμου
Μαρξ: Η αισθητική της επανάστασης
Νίτσε: Ο στοχασμός ως δημιουργία
Φρόυντ: Αισθητικές διαστάσεις της κατάδυσης στην ψυχή
Ο Χάιντεγκερ και η περιπέτεια του Είναι
Μπένγιαμιν. Στον αστερισμό της αγωνίας: από τον Α στον Β' Παγκόσμιο σπαραγμό
Η αρνητικότητα της αισθητικής του Αντόρνο
Μετά το μεταμοντέρνο; Το ανυπόστατο "τέλος της ιστορίας"
Μοντέρνο, νεωτερικότητα, πρωτοπορία
Οι μοντέρνοι ως αληθινοί αρχαίοι και η νεωτερική μεγαλούπολη
Οι μοντέρνοι ανάμεσα στο περιττό και στο χρήσιμο
[...]