ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΑΓΓΛΙΚΑ)

Παρουσίαση

Η ιδιαιτερότητα του λεσβιακού λαού, όπως αυτή εκφράζεται στα αρχιτεκτονικά του έργα, είναι ελάχιστα γνωστή. Οι λιγοστοί μελετητές της ασχολήθηκαν κυρίως με τα αρχοντικά της πρωτεύουσας του νησιού, της Μυτιλήνης, μείγματα νεοκλασικού ρυθμού και στοιχείων δανεισμένων από ξένους τόπους.
Ωστόσο τα ταπεινά δημιουργήματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Λέσβου γεμάτα ευρηματικότητα και χάρη, που από τη φύση τους εμπεριέχουν γόνιμα σπέρματα από περασμένες εποχές, ακόμα και αρχαίες, παραμένουν ανεξερεύνητα με ελάχιστες ίσως εξαιρέσεις.
Χτισμένα από ανωνύμους τεχνίτες με στοργική φροντίδα για τη ζωή που θα φώλιαζε μέσα τους, για τον κοινωνικό περίγυρο και για το φυσικό περιβάλλον, φυλάγουν μέσα στις δομές και τις μορφές τους αξίες, που χρειαζόμαστε για να αντιπαλέψουμε την αλλοτρίωσή μας.
Μέρα με τη μέρα όμως, το ένα μετά το άλλο τα κτίσματα αυτά εξαφανίζονται, με αποτέλεσμα όχι μονάχα να έχουν χαθεί για μας και τις μελλοντικές γενιές έργα τα οποία ήταν χαρά των ματιών και μαθήματα του νου, μα και να αποσυνδεόμαστε από το παρελθόν μας, που είναι η ρίζα του εαυτού μας.
Δεν υπάρχουν πια τα περισσότερα από τα χαρακτηριστικά και αξιόλογα δείγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, τα οποία αποτυπώσαμε πριν από πενήντα χρόνια σε περισσότερους από 25 οικισμούς της Λέσβου καθώς και σε προάστια της πρωτεύουσας της Μυτιλήνης.
Ό,τι απομένει από αυτά είναι τα αλλοτινά μας σχέδια αποτύπωσης και οι φωτογραφίες τους. Για το λόγο αυτό, θεωρήσαμε χρέος μας να τα συγκεντρώσουμε σε τούτο το βιβλίο σαν μαρτυρίες έργων των ανώνυμων του λαού μας, που δημιούργησαν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, όχι μονάχα διατηρώντας ζωντανή από γενιά σε γενιά την προηγούμενη κληρονομιά, μα και πλουτίζοντάς την.
Μολονότι το διάστημα 1943-44 η Λέσβος ήταν υπό γερμανική κατοχή, νέοι τότε εμείς την τριγυρίσαμε πεζή από οικισμό σε οικισμό -αποφεύγοντας βέβαια τα μέρη όπου κυκλοφορούσαν οι κατακτητές, και ιδιαίτερα της πρωτεύουσάς της Μυτιλήνης- ψάχνοντας να βρούμε, να μελετήσουμε και να χαρούμε ό,τι υπήρχε από αυτά, που ο καθηγητής μας στο Ε.Μ. Πολυτεχνείο Δημήτρης Πικιώνης ονομάτιζε "θησαυρούς" της λαϊκής μας αρχιτεκτονικής και τέχνης.
Τα δύο αυτά χρόνια, άλλοτε μαζί κι άλλοτε μόνος του ο καθένας μας, στους οικισμούς, που στο χάρτη σημειώνονται με μαυρισμένες κουκκίδες, αποτυπώσαμε ό,τι ιδιαίτερα μας συγκίνησε από γειτονιές, δρόμους, σπίτια, εκκλησιές, λιθόστρωτα, αλλά και λεπτομέρειες από τοιχοποιίες, κουφώματα, τοιχογραφίες, ξυλόγλυπτα κ.λ.π. [...]. (Μαρία Ζαγορησίου-Γιώργος Γιαννουλέλλης, από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΙ
Νίκος Σηφουνάκης
Άγγελος Δεληβορριάς
Γ. Αυγερίκος
Μ. Ζαγορησίου-Γ. Γιαννουλέλλης
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Γ. Γιαννουλέλλης-Μ. Ζαγορησίου
ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ
Νότια προάστια
Βόρεια προάστια
Πόλη
ΝΟΤΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΕΣΒΟΥ
ανάμεσα στους κόλπους Γέρας και Καλλονής
Αγιάσος
Πλωμάρι
Σκόπελος
Μεσαγρός
Βασιλικά
Λισβόρι
ΒΟΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΕΣΒΟΥ
Μόλυβος
Πέτρα
Στύψη
Υψηλομέτωπο
Γέλια ή Πελόπη
Κλειού
Σκαμνιά
Μανταμάδος
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΕΣΒΟΥ
Αγία Παρασκευή
Καλλονή
Σκαλοχώρι
Άντισσα
Σίγρι
Ερεσσός
Βατούσα
Μεσότοπος
Άλλοι οικισμοί
Μοναστήρι Λειμώνα
Μοναστήρι Υψηλού
ΛΙΘΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΑΡΜΟΛΟΓΗΜΑΤΑ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΑ

FOREWORDS
Nikos Sifounakis
Angelos Delivorrias
G. Avgerikos
M. Zagorissiou-G. Giannoulellis
INTRODUCTION
G. Giannoullelis-M. Zagorissiou
WIDER AREA OF MYTILENE
Southern outskirts
Northern outskirts
City
SOUTH ZONE OF LESVOS
spreading between the gulfs of Gera and Kalloni
Agiasos
Plomari
Skopelos
Mesagros
Vasilika
Lisvori
NORTH ZONE OF LESVOS
Molyvos
Petra
Stypsi
Ypsilometopo
Gelia or Pelopi
Kliou
Skamnia
Mantamados
CENTRAL AND WEST ZONE OF LESVOS
Agia Paraskevi
Kalloni
Skalochori
Antissa
Sigri
Eressos
Vatousa
Mesotopos
Other settlements
Monastery of Limonas
Monastery of Ypsilos
STONEWORK AND POINTING
WOOD CARVINGS