ΘΕΙΑ ΔΩΡΕΑ

Παρουσίαση

Η μονογραφία αυτή αποτελεί το πρώτο μείζον αποτέλεσμα των ερευνών του συγγραφέα που αναφέρονται στην ρωμαϊκή πολιτογραφική πολιτική της αυτοκρατορικής εποχής και συναφή θέματα της ρωμαϊκής ιστορίας, εντάσσονται δε στα πλαίσια ενός γενικότερου ερευνητικού προγράμματος ("Θεσμοί της Ρωμαιοκρατίας") του "Κέντρου Ερεύνης της Αρχαιότητος" (Κ.Ε.Α.) της Ακαδημίας Αθηνών.
Η έρευνα θεμάτων της ρωμαιοκρατίας και, πολύ περισσότερο, της ευρύτερης ρωμαϊκής ιστορίας είναι δύσκολο όσο και χρήσιμο εγχείρημα στη σημερινή Ελλάδα. Ο τομέας αυτός έχει εδώ ελάχιστη παράδοση και στις υψηλές επιστημονικές απαιτήσεις που θέτει γενικά η καλλιέργειά του (συλλογή και αποτίμηση πηγών ποικίλων ειδών, γεωγραφικής προελεύσεως και αξίας, αφομοίωση ογκώδους βιβλιογραφίας κλπ.) προστίθενται για τον ελλαδικό ερευνητή προ πάντων οι ειδικές δυσκολίες μιας ελλιπούς βιβλιογραφικής υποδομής, ιδιαίτερα βέβαια αισθητής στο νεοπαγές Κ.Ε.Α. με τις τόσες ανάγκες. Από την άλλη πλευρά η μελέτη της όλης επιβίωσης του αρχαίου Ελληνισμού μέσα στα πλαίσια της μεσογειακής αυτοκρατορίας των Ρωμαίων και η υπομονητική ψηλάφηση των νημάτων που οδηγούν τελικά από τον ελληνιστικό στον βυζαντινό κόσμο είναι πολύτιμη και για την ιστορική έρευνα και για τη νεοελληνική αυτοσυνειδησία. Ελπίζω λοιπόν ότι και γι' αυτό εδώ το εγχείρημα μπορεί τουλάχιστον να ισχύσει το ut desint vires -aut opes- tamen laudanda voluntas. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
ΜΕΡΟΣ 1ο. Εισαγωγικά για την Constitutio Antoniniana και την ερευνητική πρόσβαση της εργασίας
ΜΕΡΟΣ 2ο. Παρατηρήσεις στην πολιτική ιδεολογία, το πνευματικό υπόβαθρο και την κυβερνητική πράξη των Σεβήρων
α. Στοιχεία πολιτικής ιδεολογίας των δύο πρώτων Σεβήρων: η μαρτυρία του Γαληνού - Πυθαγόρειες και νεοπυθαγόρειες θεωρίες
β. Πολιτικές σκοπιμότητες, πολιτιστικές καταβολές και το πρότυπο του Αλέξανδρου
γ. Θρησκευτικές ιδέες και πολιτικά προγράμματα - Lac Christianum
δ. Aequitas spectanda. Εξισωτικές τάσεις στη διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας από τους Σεβήρους
ε. Το διάταγμα του Καρακάλλα απ' την Βάνασσα, η εξέλιξη της αντίληψης για τις σχέσεις κράτους - υποτελών και η indulgentia των Σεβήρων
ΜΕΡΟΣ 3ο. Συμπεράσματα από τη μελέτη της πολιτικής θεωρίας και πράξης των Σεβήρων - Συμβολή στην ερμηνεία του μέτρου
ΜΕΡΟΣ 4ο. Συμβολή στη μελέτη των συνεπειών του μέτρου
α. Aurelli. Η ποσοτική αναλογία των νέων Ρωμαίων πολιτών
β. Το ουσιαστικό περιεχόμενο της "θείας δωρεάς". Παρατηρήσεις στις κοινωνικές, νομικές, οικονομικές και ψυχολογικές παραμέτρους της civitas Romana πριν από και μετά το Διάταγμα του Καρακάλλα
Summary
Πίνακες
Α) Συντομογραφιών γενικότερων έργων, σειρών κλπ.
Β) Βασικής Βιβλιογραφίας
Γ) Προσώπων - πραγμάτων
Δ) Πηγών