Ο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΤΡΟΥΛΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Παρουσίαση

Η μελέτη του εικονογραφικού προγράμματος του κεντρικού τρούλλου του βυζαντινού ναού παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες. Οι δυσκολίες αυτές προέρχονται από τον περιορισμένο αριθμό μνημείων, ιδίως της προοικονομαχικής και της πρώιμης μετεικονομαχικής περιόδου, μνημείων που είναι η αφετηρία της διαμόρφωσης του εικονογραφικού προγράμματος του βυζαντινού τρούλλου. Άλλες σημαντικές δυσκολίες είναι η αποσπασματική πολλές φορές διατήρηση του διάκοσμου και τα μεγάλα χρονικά κενά μεταξύ των παραδειγμάτων που σώζονται, ιδίως του 10ου και 11ου αιώνα, που δεν μας επιτρέπουν να σχηματίσομε ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης του διάκοσμου του μεσοβυζαντινού τρούλλου. Κατ' ανάγκη λοιπόν, θα πρέπει να στηριχτούμε στον περιορισμένο αριθμό μνημείων και θα εκμεταλλευτούμε παράλληλα τις γραπτές πηγές που αναφέρονται στο διάκοσμο μερικών σημαντικών, χαμένων σήμερα μνημείων-κλειδιών για την κατανόηση της εξέλιξης του εικονογραφικού προγράμματος του βυζαντινού τρούλλου από την μετά τον Ιουστινιανό Α' εποχή μέχρι την Φραγκοκρατία. Πολλά απ' αυτά τα μνημεία έχουν ήδη πολύ συζητηθεί και έχουν διατυπωθεί διάφορες ερμηνείες. Τις ερμηνείες αυτές θα επανεξετάσομε σε άμεσο συσχετισμό με την όλη πορεία του εικονογραφικού προγράμματος του τρούλλου και θα προτείνομε κάποιες νέες ερμηνείες, οι οποίες στηρίζονται σε στοιχεία που προσφέρει το σύνολο των μνημείων της εποχής που σώζονται. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ).