ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΟΥ ΜΕΛΕΝΙΚΟΥ

Παρουσίαση

Το Μάιο του 1976 ο αείμνηστος καθηγητής Ν. Ανδριώτης κατέθεσε στο Γλωσσολογικό τμήμα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, του οποίου ήταν προϊστάμενος, λεξιλογικό υλικό από το Μελένικο που ξεπερνούσε τα 1100 δελτία.
Το υλικό περιλάμβανε δελτία γραμμένα από τον Ν. Ανδριώτη, από την κ. Ανδριώτη, κάτοχο του ιδιώματος, καθώς και από τέσσερις χειρόγραφες σελίδες γραμμένες από Μελενικιώτες, συγγενείς της κυρίας Ανδριώτη. [...]. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Το Μελένικο, γνωστή βυζαντινή πόλη, βρίσκεται στο ανατολικό άκρο ενός λεκανοπεδίου που περικλείεται από τα βουνά. Όρβηλο και Κερκίνη (Μπέλες).
Η πόλη είναι χτισμένη στις δυτικές πτυχώσεις του Ορβήλου, μέσα σε μια χαράδρα απ' όπου περνά ένας μικρός αλλά ορμητικός ποταμός που τη χωρίζει στα δύο.
Βρίσκεται σαράντα περίπου χιλιόμετρα βορειότερα από το Σιδηρόκαστρο και περιβάλλεται από πανύψηλους και απόκρημνους βράχους.
Ως το 1913, που οι Μελενικιώτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη και να φύγουν, το Μελένικο ήταν πόλη καθαρά ελληνική, με έντονη πνευματική και πολιτιστική κίνηση και με οικονομική άνθηση αξιόλογη. Διέθετε σχολεία, πολιτιστικούς και φιλανθρωπικούς συλλόγους και κοινοτική οργάνωση που από τον Απρίλιο του 1843 καθοριζόταν από γραπτό καταστατικό χάρτη. Μετά τη λήξη του δεύτερου βαλκανικού πολέμου το 1913 και την ειρήνη της 28ης Ιουλίου του ίδιου έτους που υπογράφηκε στο Βουκουρέστι, το Μελένικο παραχωρήθηκε στη Βουλγαρία. Δύο μέρες μετά την υπογραφή της ειρήνης αυτής οι Μελενικιώτες συγκεντρώθηκαν και αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τα πάτρια χώματα και τις περιουσίες τους και να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα.
Ο κύριος όγκος των κατοίκων εγκαταστάθηκε στο Σιδηρόκαστρο της Σιντικής και οι υπόλοιποι διασκορπίστηκαν σ' άλλες πόλεις της Ελλάδας, όπως Θεσσαλονίκη, Σέρρες κλπ. Στις νέες τους πατρίδες οι κάτοικοι μετέφεραν την αγάπη για τη χαμένη τους πατρίδα, τις αναμνήσεις τους και μαζί μ' αυτά το ιδίωμα του Μελένικου, που αποτελεί αντικείμενο αυτής της εργασίας. (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α. ΦΩΝΗΤΙΚΗ
Β. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
Γ. ΣΥΝΘΕΣΗ
Δ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Ε. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
ΣΤ. ΣΥΝΤΑΞΗ
ΙΙ. ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΙΙΙ. ΚΕΙΜΕΝΑ