ΔΕΞΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Παρουσίαση

Λίγοι αναρωτιούνται για το τι σημαίνει να είναι κανείς δεξιός, ενώ στην άλλη όχθη το ερώτημα παραμένει βασανιστικό και αγχωτικό. Έτσι, αν για τους τέως συνειδητούς και απερίφραστους «δεξιούς» το ζήτημα φαίνεται να έχει δευτερεύουσα συνειδησιακή σημασία, πολλοί από τους μέχρι πρόσφατα συνειδητούς και αξιακά συγκροτημένους «αριστερούς» νοιώθουν ανήμποροι, αποπροσανατολισμένοι και βυθισμένοι στους βάλτους μιας ανυπόφορης κανονιστικής αμφιβολίας.
Σε αυτούς τους τελευταίους κυρίως απευθύνεται το βιβλίο του Μπόμπιο: σε εκείνους δηλαδή που εξακολουθούν να αγωνιούν νιώθοντας την ταυτότητά τους να ξεθωριάζει, να αποδιοργανώνεται, να ρευστοποιείται και να κατακερματίζεται. Σε εκείνους που εμμένουν στην αριστερή τους «ευαισθησία», αλλά ασφυκτιούν υπό την πίεση της διάχυτης εγχειρηματικής λογικής που τους αποπροσανατολίζει. Σε εκείνους που διστάζουν να αποξενωθούν από τις πεποιθήσεις που τους σφράγιζαν μια ολόκληρη ζωή. Σε εκείνους που επιχειρούν ακόμα να αναζωογονήσουν τις ξεφτισμένες αξιακές τους αφετηρίες. Σε εκείνους τέλος που ξέρουν ότι πίσω από ένα καθρέφτη που αντανακλά αντιφατικά και παραπλανητικά αξιακά είδωλα, καραδοκούν οι σειρήνες της αποστασιοποίησης, της αδιαφορίας, και του καγχασμού.
Και αναζητούν ερείσματα για να αντιδράσουν. (Από τα προλεγόμενα του Κωνσταντίνου Τσουκαλά)

Η εννοιολογική αντίθεση ανάμεσα σε Δεξιά και Αριστερά δεν έχει αχρηστευθεί, αλλά συνεχίζει να μεταφέρει αξίες και περιεχόμενα της πολιτικής που είναι σημαντικά και ανεξάλειπτα. Στην καρδιά της διάκρισης -αυτή είναι η κεντρική θέση του Μπόμπιο- υπάρχει μια αντίθετη στάση απέναντι στην ιδέα της ισότητας. Αυτό που ορίζει μια δεξιά επιλογή, υποστηρίζει ο Μπόμπιο, είναι η πεποίθηση ότι οι κοινωνικές ανισότητες όχι μόνο δεν μπορεί και δεν πρέπει να εξαλειφθούν, αλλά και ευνοούν την τάξη και την ανάπτυξη μιας πολιτικής κοινότητας. Αντίθετα, μια αριστερή στάση χαρακτηρίζεται ουσιαστικά από το γεγονός ότι αποβλέπει στην ισότητα ή τουλάχιστον ότι παλεύει για να περιοριστούν και να συγκρατηθούν οι παράγοντες που τροφοδοτούν την ανισότητα μεταξύ των ανθρώπων.
Σύμφωνα με τον Μπόμπιο, το ιδεώδες της ισότητας παραμένει ο "πολικός αστέρας"της Αριστεράς. Χωρίς να εγκαταλείψει διόλου τη μάχη για τις ελευθερίες, η ευρωπαϊκή Αριστερά θα πρέπει όλο και περισσότερο να υπερασπίζεται και να προωθεί τα κοινωνικά δικαιώματα, με τα οποία εκφράζεται η τάση για ισότητα. Το δικαίωμα στην εκπαίδευση, το δικαίωμα στην εργασία αποβλέπουν πράγματι στο να περιορίσουν και να αντισταθμίσουν τις ανισότητες που οφείλονται στη γέννηση, στην κοινωνική θέση ή στην αγορά.
Σε μιαν εποχή διανοητικής και πολιτικής σύγχυσης, ο Μπόμπιο επιχειρεί μια κρίσιμη εννοιολογική αποσαφήνιση και επαναπροτείνει την κεντρική αξία της παραδοσιακής ταυτότητας της ευρωπαϊκής Αριστεράς. [Θανάσης Γιαλκέτσης, από το βιβλίο του "Σημειωματάριο Ιδεών" (εκδόσεις Πόλις)]

Περιεχόμενα

Προλεγόμενα του Κων. Τσουκαλά
1995. Απάντηση στους κριτικούς
Πρόλογος της πρώτης έκδοσης
I. Η αμφισβητούμενη διάκριση
II. Ακραίοι και μετριοπαθείς
III. Η δυάδα επιβιώνει
IV. Αναζητώντας κριτήριο διάκρισης
V. Άλλα κριτήρια
VI. Ισότητα και ανισότητα
VII. Ελευθερία και εξουσία
VIII. Ο πολικός αστέρας
Σημειώσεις