ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ - ΜΕΤΤΕΡΝΙΧ

Παρουσίαση

Μετά την Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774), η δυναμική γενέσεως του Ανατολικού Ζητήματος, τέθηκε σε κίνηση. Επιταχύνθηκε με τις Συνθήκες του Ιασίου (1792) και του Βουκουρεστίου (1812). Με την πρώτη, η Τσαρική Ρωσία έφτασε στον ποταμό Δνείστερο, στα όρια δηλαδή των ρουμανικών χωρών, εκτοπίζοντας τους Οθωμανούς από το σύνολο της βόρειας ακτής του Εύξεινου Πόντου. Με την δεύτερη, μετακίνησε το σύνορο δυτικώτερα, στον Προύθο, και αποσπούσε έτσι την Βεσσαραβία, συστατικό μέχρι τότε τμήμα της υπό οθωμανική επικυριαρχία ηγεμονίας της Μολδαβίας. Εν τω μεταξύ, οι Σέρβοι που είχαν εξεγερθεί το 1804, υπό τον Καραγεώργη, αποκτούσαν αυτονομία, στην περιοχή γύρω από το Βελιγράδι. Η Υψηλή Πύλη, κλονιζόταν σοβαρά. Οι χριστιανικοί πληθυσμοί των Βαλκανίων τελούσαν σε ένα πρωτόγνωρο αναβρασμό. Το παλιρροϊκό κύμα της Γαλλικής Επανάστασης, γνώριζε ισχυρές απηχήσεις στην οθωμανική Ευρώπη, με πρώτους απόστολους τους Ρωμιούς/Έλληνες.
Θα κρατούσε ο Σουλτάνος τις κτήσεις του, και ποιά προμηνυόταν η τύχη τους; Ποιός θα επωφελείτο; Τι θα διαδεχόταν την Αυτοκρατορία σε υποχώρηση; Ποιός και με ποιό πολιτικό σύστημα κυβερνώμενος; Πόσο πιθανό ήταν η Ρωσία να βρεθεί να κρατά τα κλειδιά του Εύξεινου, ενδεχόμενο που Βρετανία και Γαλλία προσπαθούσαν να αποτρέψουν;
Αυτό ήταν το νόημα και το περιεχόμενο του Ανατολικού ζητήματος, την εποχή εκείνη, αφού ο Εύξεινος είχε πάψει να είναι οθωμανική λίμνη, η Ρωσία εξορμούσε στα Βαλκάνια, και οι υποταγμένοι ορθόδοξοι λαοί δεν έμεναν αδιάφοροι στα μηνύματα που εκόμιζαν οι γαλλικές επαναστατικές στρατιές. Στο πλαίσιο αυτό, η Αυτοκρατορία των Αψβούργων, - που μόλις το 1806, είχε υποχρεωθεί να καταθέσει το στέμμα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Γερμανικού Έθνους, - έντρομη από την αναζωπύρωση του εθνικού φρονήματος, είχε κάνει στροφή 180ο στην πολιτική της, και από αντι-οθωμανική δύναμη, είχε μετατραπεί σε κράτος status-quo, με συμφέροντα ταυτόσημα με εκείνα της Υψηλής Πύλης. Οι Έλληνες εθνεγέρτες, υπέστησαν με τραγικό τρόπο τις συνέπειες της μεταβολής αυτής της αυστριακής πολιτικής. Πιο συγκεκριμένα, ο Metternich, ήδη από το 1808 είχε διακηρύξει ότι η διατήρηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας απoτελούσε θεμελιώδες συμφέρον της Αυστρίας για τον λόγο ότι διασφάλιζε την ηρεμία στα νότια σύνορα της Αυστρίας. [...] (Από την έκδοση)