ΓΟΥΕΛΣ

Παρουσίαση

«Ένα διαχρονικό μεγαλείο»: Απ' όλους τους αμερικανούς σκηνοθέτες ο Όρσον Γουέλς είναι εκείνος στον οποίον αποδίδεται αμέσως και χωρίς δισταγμό ο παλιομοδίτικος ευρωπαϊκός χαρακτηρισμός Μεγαλοφυία. Κανείς άλλος δεν κατόρθωσε να οικοδομήσει τόσο δυναμικά και ολοκληρωτικά το έργο του σαν συγγραφέα, σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή, έτσι ώστε ν' αποτελέσει ένα μνημείο του ίδιου του εαυτού του.
Το ενδιαφέρον του για καινούριες τεχνικές φόρμες και μηχανήματα, που χρησιμοποιούσε στην τέχνη του, και οι όλο περιέργεια και εφευρετικότητα πειραματισμοί του, που γκρέμιζαν τους παλιούς κανόνες του παιχνιδιού, συνδυάζονταν θαυμάσια μ' έναν αέρα παλιάς εποχής, που χαρακτήριζε και τον ίδιον και το έργο του: η τάση για ρητορεία, για παραβολές, για σύμβολα όλο δυναμισμό, για μεγαλείο, είναι εμφανής ο αφελής ρομαντισμός του η ηθική του ο αναρχικός ατομισμός του και φυσικά η αυτοπεποίθησή του: ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του ιδιοφυία πολύπλευρη. Ο τρόπος με τον οποίο, μόλις πέρασε τα είκοσι, συγκέντρωσε γύρω του μια ομάδα ηθοποιών, τη διεύθυνε και μαζί της κατέκτησε το Χόλλυγουντ (έστω και για λίγο), κρύβει πολλά στοιχεία από τη μορφή ενός θεατρικού διευθυντή του παλιού καιρού, ενός περιπλανώμενου θεατρίνου, ενός ηθοποιού-μάνατζερ, που εξουσιάζει τη σκηνή από κάθε άποψη: σαν επιχειρηματίας, σαν ηθοποιός, σαν σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής. Ο Σαίξπηρ ήταν ο μεγαλύτερος δημιουργός αυτού του είδους, κι αρκέσθηκε σε δεύτερους ρόλους σαν ηθοποιός.
Είναι αδύνατο να παραβλέψουμε τον υπερμεγέθη, μεγαλειώδη, συχνά κολοσσιαίο χαρακτήρα του έργου του. "Μικρο"-ιστορίες δεν διηγήθηκε ποτέ του το συνηθισμένο, το καθημερινό, ο μέσος όρος δεν τον εμπνέουν (κι όταν ακόμα εμφανίζονται τέτοια στοιχεία, όπως, για παράδειγμα, στον έξοχα ζωγραφισμένο κόσμο της μικρής πόλης στις ταινίες "Ο Ξένος" και "Άρχοντας του τρόμου", χρησιμεύουν μόνο σαν φόντο για να προβληθεί καλύτερα το ασυνήθιστο, το τρομερό). Οι ήρωές του είναι γίγαντες καλοσύνης (σαν τον ναύτη Μάικλ Ο' Χάρα, σαν τον Οθέλο ή τον Φάλσταφ) ή ιδιοφυείς δαιμονικές εξαιρετικές φύσεις γύρω τους αιωρείται πάντα μια παλιομοδίτικη ή μάλλον διαχρονική ατμόσφαιρα: παρουσιάζονται πάντα (αδιάφορο πότε ή πού) σαν οι τελευταίοι εκπρόσωποι μιας γενιάς γιγάντων που έχει πια χαθεί ( ο Φάλσταφ και ο Καίην, ο Αρκάντιν και ο Κλαίη), και που δεν έχει πια το όμοιό της. Ακόμα και ο θάνατος του Χανκ Κουίνλαν στον "Άρχοντα του τρόμου", που βυθίζεται σαν δεινόσαυρος στο βούρκο, αφήνει πίσω του έναν κόσμο πιο γκρίζο, πιο μέτριο, πιο συνηθισμένο. (Γι' αυτό κι ο Χανκ κέρδισε με την αξία του αυτό το σαιξπηρικό επιτάφιο, που του αφιερώνει η Μάρλεν Ντήτριχ πάνω στη νύχτα της άδειας οθόνης). [...] (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα

URS JENNY - Ο Ανολοκλήρωτος
P.M. LADIGES - Ο Όρσον Γουέλς δεν απαντά
PETER BUCHKA - Σχολιασμένη Φιλμογραφία:
Ο Πολίτης Καίην
Οι υπέροχοι Άμπερσονς
Ταξίδι στο φόβο
Ο Ξένος
Η Κυρία από τη Σαγκάη
Μάκβεθ
Οθέλος
Ο Κύριος Αρκάντιν
Ο Άρχων του τρόμου
Η Δίκη
Φάλσταφ
Αθάνατη Ιστορία
Αλήθειες και ψέματα
HANS HELMUT PRINZLER - Στοιχεία