Ο ΛΑΚΑΝ ΚΑΙ Η ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ

Παρουσίαση

Ο Ζακ Λακάν δίδαξε τον Φρόιντ. Τον δίδαξε με τα βιβλία στο χέρι προωθώντας την επιστροφή στον Φρόιντ. Ναι, όλα αυτά είναι αλήθεια. Ίσως όμως δεν έχουμε δίκιο να υιοθετούμε μια νοοτροπία ιστορικού να πιστεύουμε δηλαδή ότι υπήρχε κάτι στις απαρχές, που με το πέρασμα του χρόνου έγινε θολό, ξεχάστηκε. Τη δεκαετία του 1950 ο Λακάν δεν απέρριπτε αυτή την ιδέα, που τότε ήταν διαδεδομένη ("η παράδοση, λήθη των καταβολών"). Έκανε μια ιστορική παρουσίαση του ασυνειδήτου, υποστηρίζοντας ότι ήταν το λογοκριμένο κεφάλαιο της ιστορίας, ωσάν η ιστορία να ήταν ένα βιβλίο όπου έλειπε ένα κεφάλαιο. Παρίστανε επίσης τον παλαιοπώλη - από τον κύκλο του προήλθαν τόσοι πολυμαθείς φροϊδικοί. Αυτό άραγε ήταν το ζήτημα; Όχι. Το ζήτημα για τον Ζακ Λακάν δεν ήταν το παρελθόν, το ζήτημα για εκείνον ήταν πάντα η ψυχανάλυση στο παρόν, το πώς η ψυχανάλυση θα γίνει επιθυμητή και δραστήρια εδώ και τώρα, ακριβώς όπως την πρώτη φορά. Για τον αναλυόμενο που αρχίζει ανάλυση, είναι πάντα η πρώτη φορά. Και πρέπει να είναι πάντα η πρώτη φορά για τον ψυχαναλυτή που τον δέχεται. Το ζήτημα λοιπόν δεν ήταν διόλου η επιστροφή στον Φρόιντ. Τούτο ήταν απλώς ένα προσποιητό. Το ζήτημα ήταν μάλλον η έλκυση που έπρεπε να ασκηθεί στον Φρόιντ προκειμένου να τον φέρουμε ανάμεσά μας. Έλκυση, μετάφραση, προδοσία. Ναι, ο Ζακ Λακάν πρόδωσε τον Φρόιντ, τον Φρόιντ των παλαιοπωλών και των πολυμαθών. Άλλαξε τις αναφορές που ο Φρόιντ δανείστηκε από την εποχή του, παρακολούθησε την επεξεργασία των θεωριών του μέσα στους μαιάνδρους του καιρού της. Παράλληλα όμως διέκοψε αυτή τη χρονικότητα και ανέπτυξε μια δομή της ψυχαναλυτικής εμπειρίας όπου οι διαδοχικοί φροϊδικοί όροι αποκτούν συγχρονική διάταξη. Το ζήτημα λοιπόν δεν ήταν η διδασκαλία της ιστορίας. Το ζήτημα ήταν η υποστήριξη ενός λόγου ο οποίος, στις συνθήκες του παρόντος, θα επιτρέπει στην ψυχανάλυση να εξ-ίσταται λαμβάνοντας υπόψη της τις δοξασίες, τις προκαταλήψεις, αλλά και τις προτιμήσεις των σημερινών ανθρώπων, και ιδιαίτερα των νέων - ή των πιο ζωντανών. Να γιατί δίδαξε ο Ζακ Λακάν. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

Σημείωμα της επιμελήτριας
Πρόλογος
Ζακ Λακάν
Η φροϊδική ταυτότητα της ψυχανάλυσης
Ερμηνεία του αιτίου
Λακάν και ψύχωση
Περί διαστροφής
Η ζωή και η αλήθεια
Τα έξι παραδείγματα της απόλαυσης