ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ, ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ

Παρουσίαση

Η Δογματική του Βικεντίου Δαμοδού (1700-1754) περιλαμβάνεται σε τέσσερις ογκώδεις χειρόγραφους κώδικες που φυλάσσονται στην βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου με συνολικά 6.088 σελίδες. Τα χειρόγραφα αυτά τα διέσωσε στην Μονή ο Βατοπαιδινός Ιερομόναχος Νικόδημος Καρούσος, μαθητής του Βικέντιου Δαμοδού και ρήτωρ της Μ.τ.Χ.Ε., ο οποίος μάλιστα το 1788 είχε πάει στην Βιέννη για να εκδόσει την Δογματική, αφού είχε πάρει και την απαιτούμενη έγκριση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά δεν πρόλαβε γιατί στις 18 Αυγούστου 1788 πέθανε. Ακόμη και ο Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ', ο οποίος είχε διαβάσει στην Βιέννη το χειρόγραφο της Δογματικής, κατέβαλε προσπάθειες για την έκδοσή της δίχως να επιτευχθεί το ποθούμενο. Ο λόγιος μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος Ιεζεκιήλ, ο οποίος θεωρεί τον Δαμοδό "εκ των πάνυ σοφών και μεγαλυτέρων του Γένους διδασκάλων" γράφει "η έκδοσις (της Δογματικής) μεγάλην θα περιάψη τιμήν εις τον εκδότην και ωφέλειαν εις τον πτωχόν κλάδον της Ορθοδόξου Δογματικής Θεολογίας". Το 1940 ο λόγιος Αγιοπαυλίτης αρχιμανδρίτης Λουκιανός Δεπούντης σε μία μελέτη του που περιγράφει την ανέκδοτη Δογματική του Δαμοδού εύχεται να βρεθεί ο Μαικήνας που θα κάνει αυτήν την έκδοση...
Στην εκτενή Δογματική του ο Δαμοδός δεν γράφει κάτι δικό του, δεν αυτοσχεδιάζει, μπορεί να χρησιμοποιεί τις επιστημονικές μεθόδους της εποχής του, αλλά παρουσιάζει την διδασκαλία των Πατέρων, τους οποίους χαρακτηρίζει "φωστήρας, διδασκάλους και άκρους θεολόγους της Εκκλησίας". Θέτει ως προϋπόθεση της αληθινής, αυθεντικής θεολογήσεως την καθαρότητα της καρδίας, όχι σε ηθικιστικό αλλά σε οντολογικό επίπεδο, γιατί "οι καθαροί τη καρδία τον Θεόν όψονται" (Ματθ. 5,8). Ο Δαμοδός τονίζει ότι ο αληθής θεολόγος δεν είναι αυτός που μιλά διανοητικά, νοησιαρχιακά περί Θεού αλλά αυτός που έχει "πάσαν αρετήν και αγιότητα". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΜΕΡΟΣ Α΄. ΤΑ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
Α) ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Η Ελληνική Θεολογία κατά τη δουλεία
Ο Θεολόγος Βικέντιος Δαμοδός
Η Θεολογική αυτοσυνειδησία του Β. Δαμοδού
Θεολογία εμπροϋπόθετη
Β) ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ Η ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ
Το έργο
Η χειρόγραφη παράδοση
Έχει ολοκληρωθεί το έργο;
Η σχέση των χειρογράφων μεταξύ τους
Γ) ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ
Δ) Η ΕΚΔΟΣΗ
ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
ΜΕΡΟΣ Β΄. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Προοίμιον εις τους μαθητάς [...]
ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ ΠΡΩΤΗ
Κεφάλαια 1ον-18ον