ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΜΩΣΙΝ ΟΙ ΓΡΑΙΚΟΙ ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ;

Παρουσίαση

(Διάλογος δύο Γραικών κατοίκων Βενετίας, όταν ήκουσαν τας λαμπράς νίκας του Αυτοκράτορος Ναπολέοντος)
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ: ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΚΛΗΣ
ΚΛ. Ήκουσες τας παραδόξους νίκας των Γάλλων;
ΑΡ Και τις, ω φίλε μου, δεν τας ήκουσε;
ΚΛ. Τι συλλογίζεσαι; τι κρίνεις; τι λέγεις περί τούτων;
ΑΡ. Ό,τι έλεγα και προ τούτων. Εγώ πρέπει να ερωτήσω, Τι λέγεις συ περί τούτων;
ΚΛ. Τίποτε παράξενον δεν με φαίνεται να νικηθώσιν οι Αυστριακοί αλλ' οι Ρώσοι! οι Ρώσοι!
Οι Ρώσοι!... τούτο, φίλε, δεν εμπορείς να πιστεύσης εις πόσην απορίαν με βάλλει.
ΑΡ. Οι Ρώσοι! οι Ρώσοι! οι Ρώσοι!... ήγουν, επειδή έως τώρα ήσαν νικηταί των Τούρκων, απορείς ότι δεν ενίκησαν και τους Γάλλους. Αλλά δεν ενθυμάσαι, ότι ενικήθησαν και άλλην φοράν από τους Γάλλους; δεν συλλογίζεσαι, ότι η σοφία, και μόνη είναι καλή να νικήση την ανδρείαν; Οι Ρώσοι είναι ανδρείοι οι Γάλλοι και ανδρείοι και σοφοί.
ΚΛ. Οι Ρώσοι λοιπόν δεν είναι σοφοί;
ΑΡ. Ναι, παραβαλλόμενοι με Τούρκους αλλ' ολίγον διαφέρουσιν από Τούρκους, όταν τους παραβάλλης με τους Γάλλους.
ΚΛ. Πάλιν τους Γάλλους, και πάλιν τους Γάλλους σου.
ΑΡ. Και διατί όχι τους Γάλλους σου; Όστις είναι φρόνιμος, πρέπει ν' αγαπά όλους τους ανθρώπους κοινώς αλλ' εκείνους εξαιρέτως να τιμά, όσους βλέπει πλουτισμένους με περισσότερα προτερήματα.
ΚΛ. Ας αφήσωμεν τα τοιαύτα. Ημείς δεν είμεθα μήτε Γάλλοι, μήτε Ρώσοι. Τι πρέπει να κάμωμεν εις τας παρούσας περιστάσεις; Τούτο ήλθα να σ' ερωτήσω, τούτο αγαπώ να μάθω, εις τούτο καθαρά θέλω να με είπης την γνώμην σου. [...] (Από την έκδοση)