ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 1837-1845

Παρουσίαση

Στον παρόντα τόμο η Σοφία Ματθαίου και ο Παντελής Καρέλλος παρουσιάζουν δύο ανέκδοτα κείμενα του Στέφανου Α. Κουμανούδη από το προσωπικό του αρχείο το οποίο απόκειται στο Τμήμα Χειρογράφων και Ομοιόοτύπων της Εθνικής Βιβλιοθήκης, πλουτίζοντας σημαντικά τις γνώσεις μας για έναν εξέχοντα εκπρόσωπο της ελληνικής λογιοσύνης. Διετέλεσε καθηγητής της λατινικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο (1846-1886), γραμματεύς της Αρχαιολογικής Εταιρείας (1859-1894), αρχαιολόγος και θεμελιωτής της μελέτης των αρχαίων ελληνικών επιγραφών στην Ελλάδα, λεξικογράφος και ποιητής, ενώ τον απασχολούσε κάθε πλευρά της νεοελληνικής ταυτότητας.
Ο Στέφανος Κουμανούδης είχε παραμείνει επί μακρόν μια μάλλον σκιώδης και απόμακρη παρουσία στην ιστορία της ελληνικής παιδείας, γνωστός κυρίως από το λατινο-ελληνικό λεξικό του. Η πνευματική φυσιογνωμία του Κουμανούδη φωτίστηκε με νέο φως χάρη στον Κ. Θ. Δημαρά, ο οποίος αναγνώρισε στο πρόσωπό του έναν από τους επιγόνους του Διαφωτισμού και ξανάφερε στο ερευνητικό προσκήνιο το πιο ενδιαφέρον του έργο, το λεξικό των ελληνικών νεολογισμών, το οποίο υπό τον τίτλο "Συναγωγή νέων λέξεων υπό των λογίων πλασθεισών" εκδόθηκε στη χαραυγή ακριβώς του εικοστού αιώνα, το 1900. Ογδόντα έτη αργότερα ο Κ. Θ. Δημαράς επανεξέδωσε το έργο με σημαντικά προλεγόμενα για την ιδεολογική σημασία των νεολογισμών και τη λεξικογραφική κωδικοποίησή τους. Έτσι συντελέστηκε κατά κάποιον τρόπο η επάνοδος του Στέφανου Κουμανούδη στη θεματολογία της έρευνας του νέου ελληνισμού.
Η ιστοριογραφική επάνοδος του Κουμανούδη, η οποία συντελέστηκε χάρη στον Κ. Θ. Δημαρά, λειτούργησε ως πρόσκληση προς νεότερους μελετητές να ασχοληθούν σοβαρά με το έργο του και να στοχαστούν επί της ιστορικής του παρουσίας ως συνισταμένης πολλών από τα φαινόμενα που συνθέτουν την πνευματική φυσιογνωμία του νέου ελληνισμού. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος Π. Μ. Κιτρομηλίδη
ΣΟΦΙΑ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Στεφάνου Α. Κουμανούδη, Ημερολόγιον 1837-1845
Συντομογραφίες
Εισαγωγή
1. Προλογικό σημείωμα
2. Η συγκρότηση ενός λογίου
3. Το ημερολόγιο ως καταγραφή εμπειριών
Ημερολόγιον 1837-1845
Σχόλια
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΡΕΛΛΟΣ, Στεφάνου Α. Κουμανούδη, Πραγματεία κατά του Φαλλμεράϋερ ατελής
Εισαγωγή
1. Προλογικό σημείωμα
2. Κουμανούδης και Φαλλμεράϋερ
Σημείωση για την έκδοση
Περίληψη περιεχομένου
Πραγματεία κατά του Φαλλμεράϋερ ατελής
Σχόλια
Ευρετήριο