ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Παρουσίαση

"Το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να σκιαγραφήσει τα κυριότερα ιστορικά γεγονότα αναφορικά με την εξέλιξη του Κρητικού Ζητήματος από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι το 1912, έτος ένωσης του νησιού με την Ελλάδα. Σημαντικοί σταθμοί σε αυτή την πορεία αποτέλεσαν η Σύμβαση της Χαλέπας (1878), η σχετικά άγνωστη Μεταπολιτευτική Επανάσταση του 1895-1896 και η τελευταία κρητική επανάσταση του 1897, η οποία οδήγησε στην άμεση στρατιωτική επέμβαση των ευ-ρωπαϊκών δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας και Ιταλίας) και τη συγκρότηση του αυτόνομου πολιτεύματος. Παρότι η Κρητική Πολιτεία κέρδισε σταδιακά σημαντικό βαθμό αυτοκυβέρνησης από τις "Προστάτιδες" Δυνάμεις, το καθεστώς της αυτονομίας δεν έγινε αποδεκτό από τους περισσότερους Κρήτες ως μόνιμο. Στο πλαίσιο αυτό δρομολογήθηκαν νέες εξελίξεις, όπως το Κίνημα του Θερίσου (1905) και αυτό του 1908, τα οποία αμφισβήτησαν τη νομιμότητά του και συνέβαλαν σημαντικά στην περαιτέρω εξέλιξή του.
Το βιβλίο πρωτοτυπεί ως προς την εστίασή του, επειδή κεντρικό σημείο αναφοράς αποτελεί η μουσουλμανική κοινότητα της Κρήτης και η στάση και δράση της κατά τη μεταβατική αυτή περίοδο. Η συγκεκριμένη περίοδος έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όχι μόνο για τον ιστορικό ή τον εξειδικευμένο μελετητή του Κρητικού Ζητήματος, αλλά και για κάθε πολίτη -Κρητικό ή μη. Ο λόγος είναι ότι κατά τη διάρκεια των δύο δεκαετιών τις οποίες καλύπτει χρονολογικά το παρόν βιβλίο, δρομολογήθηκε και ολοκληρώθηκε η μετάβαση της εξουσίας από τους μουσουλμάνους στους χριστιανούς, με σημαντικό αντίκτυπο τόσο στις πολιτικές και κοινωνικές ισορροπίες εντός Κρήτης όσο και στις ευρύτερες ισορροπίες και εξελίξεις εκτός αυτής." (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή: Περί ταυτότητας
Η διοικητική κρίση και η ανακίνηση του ενωτικού ζητήματος
Η Μεταπολιτευτική Επανάσταση
Η ευρωπαϊκή παρέμβαση αποδεικνύεται ανεπαρκής
Η εκδήλωση νέας επανάστασης και η ελληνική επέμβαση
Οι Δυνάμεις αποφασίζουν να καταλάβουν την Κρήτη ..
Η δυσχερής κατάσταση των μουσουλμάνων
Τα γεγονότα του Ηρακλείου
Η αποχώρηση των οθωμανικών στρατευμάτων
Η τουρκοκρητική μετανάστευση
Η μεταβολή των δημογραφικών δεδομένων
Οι επιπτώσεις στην οικονομική ζωή του νησιού
Το νέο πολίτευμα και οι μουσουλμάνοι
Οι μουσουλμάνοι και το Κίνημα του Θερίσου
Η αρμοστεία Ζαΐμη και η φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος
Το ενωτικό κίνημα του 1908
Η αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων
Το ζήτημα του όρκου των μουσουλμάνων βουλευτών
Το ζήτημα της συμμετοχής των Κρητών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο
Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και η Ένωση
Οι μουσουλμάνοι της Κρήτης ως Έλληνες πολίτες
Η Λωζάννη και το τέλος της μουσουλμανικής παρουσίας στην Κρήτη
Συμπεράσματα
Επίλογος: κάθε τέλος η αρχή μιας άλλης αφήγησης
Παραρτήματα
Βιβλιογραφία