ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ

Παρουσίαση

Ο μεγάλος μας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας, έγραψε το 1959 το περίφημο ποίημα "Το Άξιον Εστί", τη δική του εκδοχή της "Γένεσης". Στο ποίημα αυτό περιέχεται ο μνημειώδης στίχος "Αυτός ο Κόσμος ο Μικρός, ο Μέγας!", με τον οποίο ο ποιητής μας ήθελε να καταδείξει τη μεγαλειότητα του (όποιου) Κόσμου. Δεν είμαι βέβαιος αν ο Ελύτης γνώριζε:
(α) τον Luis Pasteur ο οποίος τον 19ο αιώνα, ανακαλύπτοντας μέσα από συστηματική έρευνα το σπουδαίο ρόλο που παίζουν οι μικροοργανισμοί στη φύση, διατύπωσε τη φράση: "The role of the infinitely small is infinitely large" (Ο ρόλος του απείρως μικρού είναι ασύλληπτα μεγάλος).
(β) τον Ivan E. Wallin ο οποίος το 1927, ανακαλύπτοντας το ρόλο που έχουν διαδραματίσει και συνεχίζουν να διαδραματίζουν οι μικροοργανισμοί στη δημιουργία της ζωής και στην εξέλιξη της, στο βιβλίο του "Symbionticism and the Origin of Species" διατύπωσε τον ισχυρισμό ότι οι συμβιωτικοί μικροοργανισμοί "determine morphologic and physiologic changes in organs and cells", και συνεπώς "symbionticism is a fundamental causative factor in the origin of species". [...]
(γ) την αείμνηστη Lynn Margulis (απεβίωσε στις 22 Νοεμβρίου 2011) που, συνεχίζοντας το έργο του Ian E. Wallin, διατύπωσε το 1981 τη "Serial Endosymbiosis Theory" (Θεωρία των Διαδοχικών Ενδοσυμβιώσεων) στο βιβλίο της "Symbiosis in Cell Evolution". Η Θεωρία αυτή εξηγεί το ρόλο των (συμβιωτικών) μικροοργανισμών στη δημιουργία των ζώων (και του ανθρώπου) και των φυτών που απαντούν στον Πλανήτη μας. [...]
(δ) τη "Gaia Hypothesis" (ή Gaia Theory ή Gaia Principle), η οποία διατυπώθηκε με σειρά άρθρων και βιβλίων τη δεκαετία του '70 από τον James Lovelock και η οποία υποστηρίχθηκε σθεναρά από τη Lynn Margulis. Η "υπόθεση της Γαίας" υποστηρίζει ότι ο Πλανήτης μας είναι ένα ενιαίο ζωντανό αυτό-ρυθμιζόμενο φυσικοχημικά σύστημα. Αν αυτή η θεωρία είναι σωστή, τότε αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στους μικροοργανισμούς οι οποίοι είναι η κύρια συνιστώσα τους πλανήτη μας και, παράλληλα, αποτελούν τους κυρίαρχους των φυσικοχημικών αντιδράσεων. Το Πλανητικό μας Οικοσύστημα οφείλει τόσο τη δημιουργία του όσο και την ύπαρξή του στους μικροοργανισμούς. Η αρμονία και η ισορροπία που παρατηρείται στη φύση, το κλίμα, η ενέργεια, τα θρεπτικά (χημικά) συστατικά, η καθαριότητα, όλα που παρατηρούμε και αντιλαμβανόμαστε με τις πέντε αισθήσεις μας οφείλονται, κατά κύριο λόγο, σε αυτούς τους μικροσκοπικούς στυλοβάτες της Γης μας. [...]
Ταυτόχρονα, ο ΜικροΒιόΚοσμος χαρακτηρίζεται από τεράστια ποικιλότητα και προσφέρει έναν πλούτο πρόσφορο για την αξιοποίησή του στη γεωργία και τα τρόφιμα, στην ενέργεια και τη βιοτεχνολογία, στο περιβάλλον και την υγεία, αποτελεί το μέλλον για μια άλλη οικονομία, τη Βιο-Οικονομία.
Το βιβλίο "Περιβαλλοντική μικροβιολογία" που κρατάτε στα χέρια σας αποτελεί το εισαγωγικό σας σκαλί για να εντρυφήσετε στο μαγικό κόσμο των μικροοργανισμών, "Αυτόν τον Κόσμο τον Μικρό, το Μέγα!". (Κώστας Μπούρτζης, Καθ. Μοριακής Βιολογίας, Γενετικής και Βιοχημείας, από την παρουσίαση της έκδοσης)