ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ

Παρουσίαση

Η μετάφραση ενός ποιητικού έργου είναι στην ουσία μια διπλή ποιητική πράξη. Η πρώτη, να αντιλαμβάνεται κανείς αυτό που λέει και αυτό που εννοεί ο ποιητής. Επίσης, με ποιους τρόπους το λέει και γιατί επιλέγει τους τρόπους αυτούς. Με άλλα λόγια, να ταυτίζεται με τον ποιητή την ώρα που δημιουργεί. Η δεύτερη, να αναπαράγει με πιστότητα και ακρίβεια, αλλά και με ανάλογους τρόπους, το συντελεσμένο ποιητικό γεγονός του πρωτοτύπου. Να αναπαράγει δηλαδή στο δικό του μεταφραστικό ιδίωμα τον ποιητικό κόσμο, και τον ποιητικό τρόπο, ενός άλλου δημιουργού. Πράξη απόλυτα δεσμευτική, και δύσκολη, σε σχέση με την ελευθερία, και την άνεση, της πρωτότυπης γραφής. Δυσκολία η οποία πολλαπλασιάζεται όταν όλα αυτά πρέπει να συναιρεθούν σε ένα. Η μετάφραση ενός αρχαίου ποιητικού έργου είναι παράλληλα μια διπλή γλωσσική πράξη. Η πρώτη, να έχει κανείς βαθειά γνώση του αρχαίου ιδιώματος, του λεκτικού, της δομής, του τυπικού. Κυρίως, να μπορεί να παρακολουθεί, και να ανιχνεύει, την εσωτερική κίνηση και λειτουργία του. Η δεύτερη, να έχει επίσης βαθειά γνώση, και αίσθηση, του νεοελληνικού ιδιώματος. Και εδώ, να μπορεί να παρακολουθεί, και να επεξεργάζεται, τη ζωντανή δομή και λειτουργία του, καθώς μάλιστα πρόκειται για ιδίωμα ανοικτό και κινούμενο (και από την άποψη αυτή ιδεώδες για ενδογλωσσική μετάφραση). Χωρίς την διπλή αυτή αίσθηση, και πράξη, δεν μπορεί να υπάρξει μεταφραστικό εγχείρημα με την αναγκαία πληρότητα και επάρκεια. Η μετάφραση ενός αρχαίου αφηγηματικού ποιητικού έργου απαιτεί επιπλέον μιαν άλλη, ειδική και ουσιώδη, ιδιότητα. Να μπορεί κανείς να αφουγκράζεται, πίσω από τον γραπτό, την αιχμή και την κίνηση ενός προφορικού λόγου. Ενός λόγου ζωντανού και εκ-φωνητικού με συγκεκριμένο ακουστικό ύφος και ανάλογη ηχητική εκφορά. Στοιχεία τα οποία πρέπει να αναπαράγονται, ως δυναμικά εμβλήματα του αρχαίου εκφωνητικού κειμένου, και στο νεοελληνικό. Του οποίου επίσης πρέπει να υπάρχει ισχυρή ηχητική και ακουστική αίσθηση. Χωρίς και εδώ την διπλή αυτή δυνατότητα δεν μπορεί να υπάρξει (μεταφρασμένο) νεοελληνικό κείμενο σε στοιχειώδη αντιστοιχία με το (μεταφραζόμενο) αφηγηματικό και εκφωνητικό αρχαίο. [...] (Απόσπασμα από τα προλεγόμενα)

Περιεχόμενα

Προλεγόμενα - Πρωτότυπο και Μετάφραση
Κείμενο - Μετάφραση (Ραψωδίες Α-Ω)
Ερμηνευτικά Σχόλια (Ραψωδίες Α-Ω)