«ΕΜΕΙΣ» ΚΑΙ ΟΙ «ΑΛΛΟΙ»

Παρουσίαση

Ο τρόπος κατανόησης του «άλλου» (του «διαφορετικού») προσδιορίζει την επικοινωνιακή δομή μιας κοινωνίας, αφού η ταυτότητα βρίσκεται στο επίκεντρο της διαλεκτικής του ενός και του πολλαπλού. Η ετερότητα (φύσει ανατρεπτική) είναι η αναγκαία αλλά και η πιο προβληματική συνιστώσα της ταυτότητας. Η ρατσιστική αντίληψη αποτελεί την κυρίαρχη λογική ως προς τη διαφορετικότητα και το βασικό χαρακτηριστικό της αστικής ιδεολογίας (έχοντας αναγάγει τη «διαφορά» σε «φυλετικό γνώρισμα»). Το πιο ολοκληρωτικό στάδιο του αποκλεισμού είναι εκείνο της φυσικής ή ηθικής εξουδετέρωσης του «άλλου». Έτσι, η σημερινή κοινωνία (και κάτω από την επιρροή της παγκοσμιοποίησης) προβάλλει μια εικόνα του «άλλου» που στην πραγματικότητα δεν έχει τη σημασιολογική δύναμη της διαφοράς (αδυνατώντας να συμβολίσει τον κόσμο διαφορετικά). Μέσα σ' αυτά τα πλαίσια, το κυρίαρχο επικοινωνιακό παιχνίδι ανάμεσα στο «εμείς και οι «άλλοι» αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Η κοινωνιολογία δεν μπορεί να μείνει αμέτοχη στο να διερευνήσει το καινούργιο (προσπαθώντας πάντα ν' αποφύγει να γίνει αυτή η διερεύνηση στα ίχνη του παλιού): σ' αυτήν την προσπάθεια ανταποκρίνεται ο προβληματισμός αυτού του τόμου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Χ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Εισαγωγή: Αναφορά στην Έννοια και στις Όψεις των ¨Σύγχρονων Αποκλεισμών
Α' ΕΝΟΤΗΤΑ: ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ
Εισαγωγή (επιμέλεια Λ. Μαράτου - Αλιπράντη)
Δ. ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ: Πολιτισμικό / πολιτιστικό: Το αβέβαιον της οριοθέτησης
Ζ. ΠΡΥΝΕΝΤΥ: Πολιτισμική ταυτότητα: Μεταξύ μύθου και πραγματικότητας
Γ. ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ: Πολιτισμός και πολιτεία: Τα θεμέλια του πολιτικού πολιτισμού
Γ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ: Η πολιτισμική ταυτότητα ως δικαίωμα και ως απειλή. Η διαλεκτική της ταυτότητας και η αμφιθυμία της κριτικής
Μ. ΨΗΜΙΤΗΣ: Η ατομική επιλογή ως παράγοντας πολιτισμικής ταυτότητας σε συνθήκες πολυπλοκότητας: Η περίπτωση της αλληλεγγύης
Λ. ΜΑΡΑΤΟΥ - ΑΛΙΠΡΑΝΤΗ - Π. ΓΑΛΗΝΟΥ: Πολιτισμικές ταυτότητες: Από το τοπικό στο παγκόσμιο;
Μ. ΣΤΟΓΙΑΝΝΙΔΟΥ: Πολυπολιτισμικότητα και παγκοσμιοποίηση: Η κατασκευή της «Ευρώπης» από την Ευρωπαϊκή Ένωση
Α. ΠΑΠΑΡΙΖΟΣ: Η ταυτότητα των Ελλήνων, τρόποι αυτοπροσδιορισμού και η επίδραση της ελληνικής Ορθοδοξίας
Μ. ΦΡΑΓΚΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ: Πολιτισμική ταυτότητα / διαφορετικότητα και βιομηχανική ανάπτυξη: Η περίπτωση του ελβετικού Γιουρά διαψεύδει τη βεμπεριανή θεωρία;
Β' ΕΝΟΤΗΤΑ: ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΕΣ
Εισαγωγή (επιμέλεια Δ. Γερμανού)
Ν. ΙΝΤΖΕΣΙΛΟΓΛΟΥ: Περί της κατασκευής συλλογικών ταυτοτήτων. Το παράδειγμα της εθνικής ταυτότητας
A. KRASTEVA: Η βουλγαρική πολιτισμική ταυτότητα
Μ. ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ: Η συλλογική μνήμη ως στοιχείο της πολιτισμικής ταυτότητας. Η περίπτωση μιας αγροτικής κοινότητας
Χ. ΣΤΕΡΤΣΟΣ: Δίκτυα και νέες συλλογικότητες
Ο. ΤΣΑΚΗΡΙΔΗ - ΘΕΟΦΑΝΙΔΗ: Τοπική αυτοδιοίκηση και πολιτισμική διαχείριση: Τάσεις ομοιογενοποίησης και διαφοροποίησης
Φ. ΚΟΥΡΤΙΔΟΥ - Ε. ΜΠΡΙΚΑ- Ε. ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ - Χ. ΡΟΥΜΠΙΔΗΣ: Η κατασκευή της πολιτισμικής ταυτότητας των Ελλήνων μαθητών του Λυκείου
Δ. ΓΕΡΜΑΝΟΣ: Χώρος και πολιτισμική ταυτότητα στο Ελληνικό σχολείο
Γ' ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Εισαγωγή (επιμέλεια Θ. Οικονόμου)
Α. ΣΩΤΗΡΙΑΔΟΥ: Η εκπαίδευση και πολιτισμική ανάπτυξη των αποδήμων. Η περίπτωση των γυναικών
Χ. ΤΖΩΡΤΖΟΠΟΥΛΟΥ: Η νεολαία των Ποντίων: Ζητήματα κοινωνικής ενσωμάτωσης
Ε. ΧΕΚΙΜΟΓΛΟΥ: Η πρόοδος της τοπικής ιστοριογραφίας ως προς το ζήτημα της πολυπολιτισμικής συνύπαρξης στη Θεσσαλονίκη (1430 - 1924)
Α. ΤΕΠΕΡΟΓΛΟΥ: Αξίες και πολιτισμικές δραστηριότητες των νέων του Νομού Θεσσαλονίκης. Συμπεράσματα εμπειρικής έρευνας σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
Σ. ΧΑΣΣΙΔ: Η λεγόμενη «αλλοεθνής» ψήφος στις εκλογές του 1920
Θ. ΠΑΠΑΖΗΣΗ: Αρχή της ισότητας και γυναίκα μη χριστιανικών θρησκευτικών μειονοτήτων: Η ταυτότητα μιας εβραίας γυναίκας στη Θεσσαλονίκη σήμερα
Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Της Θεσσαλονίκης οι κοινότητες. Χαρτογραφώντας κοσμοπολίτικους μικρόκοσμους
Οι συγγραφείς