Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, ειδικά μετά το 1968, η ηθική σκέψη, στις περισσότερες χώρες της Δύσης, απαξιώθηκε και περιέπεσε σε ανυποληψία. Την απαξίωση αυτή δεν τη συναντάμε μόνο στο διανοητικό πεδίο, τη συναντάμε επίσης και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, με όλο εκείνο το κίνημα αμφισβήτησης, σεξουαλικής απελευθέρωσης, ηδονισμού και καθημερινού, χαρούμενου μηδενισμού. Η απαξίωση της ηθικής δεν άφησε ανεπηρέαστη και την Ορθόδοξη θεολογία. Η θεολογία των Ρώσων της Διασποράς και η θεολογία του '60 στην Ελλάδα, που εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από την πρώτη, ταυτίζουν την ηθική με τον ηθικισμό και υποτιμούν τη σημασία της.
Τα τελευταία χρόνια ωστόσο η ηθική έχει επιστρέψει δυναμικά στην πνευματική σκηνή, αλλά ο τρόπος με τον οποίο υπάρχει σήμερα είναι διαφορετικός από ό,τι κατά το παρελθόν, είναι ένας τρόπος μάλλον διάχυτος. Δεν αφορά δηλαδή μόνο τη φιλοσοφική σκέψη, δεν αποτελεί έναν κλάδο της, αλλά διαπερνά ποικίλα πεδία της δραστηριότητας του ανθρώπου, την επιστήμη, την έρευνα, την ιατρική, την εργασία, τα μέσα επικοινωνίας.
Στο παρόν βιβλίο η έμφαση πέφτει περισσότερο στη χριστιανική ηθική, εκκινώντας από τη βιβλική πηγή, αυτήν που καθόρισε μια για πάντα την ηθική σε σχέση με τον άλλο και όχι σε σχέση με τον εαυτό. Η χριστιανική ηθική ωστόσο δεν μπορεί να αναπτυχθεί ερήμην των ηθικών ερωτημάτων και των φιλοσοφικών ηθικών αναζητήσεων της εποχής μας, αλλά σε συνεχή αναμέτρηση μαζί τους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Χαιρετισμός (Σταύρος Ζουμπουλάκης)
- Α' συνεδρία (πρόεδρος: π. Ευάγγελος Γκανάς)
Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, Η ηθική της σχέσης Θεού - ανθρώπου. Βιβλική προσέγγιση με βάση την Παλαιά Διαθήκη
Πρέντραγκ Ντραγκουτίνοβιτς, Εντολή και παραίνεση στην Αγία Γραφή
Ότφρηντ Χόφιους, Αμαρτία, νόμος και χάρις κατά τον απόστολο Παύλο
Τζέφφρυ Μπάλντουιν, Την αγάπην του θεού ουκ έχετε εν εαυτοίς. Ηθική ανατροπή στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη
Σωτήριος Σ. Δεσπότης, Η ηθική των ποιμαντικών επιστολών
Συζήτηση
- Β' συνεδρία (πρόεδρος: Τζέφφρυ Μπάλντουιν)
π. Ευάγγελος Γκανάς, Δογματική ακρίβεια και ηθικός βίος: πώς αλληλοδιαπλέκονται στη ζωή των χριστιανών στο διάβα των αιώνων
π. Αντώνιος Πινακούλας, Ευχαριστία και ηθική
Δημήτριος Ν. Μόσχος, Πρόληψη των εσχάτων και ηθική της ευθύνης στον αρχέγονο χριστιανικό μηχανισμό
Συζήτηση
- Γ' συνεδρία (πρόεδρος: Δημήτριος Ν. Μόσχος)
π. Θεόδωρος Κοντίδης, Η ηθική θεολογία στην Καθολική Εκκλησία κατά τα πενήντα τελευταία χρόνια
Αργύρης Πέτρου, Κυρίαρχες θεωρήσεις και σύγχρονες τάσεις στη θεολογική ηθική των διαμαρτυρομένων
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, Χαμένοι στην ηθική. Στάσεις της σύγχρονης Ορθόδοξης θεολογίας
Συζήτηση
- Δ' συνεδρία (πρόεδρος: Θανάσης Ν. Παπαθανασίου)
Σταύρος Ζουμπουλάκης, Ντήτριχ Μπονχαίφφερ: Η χριστιανική ηθική ως ηθική της ευθύνης
Γιώργος Γρηγορίου, Η ηθική στον Λεβινάς και στον Ρικαίρ
Νίκος Μανωλόπουλος, Η ιδέα του νόμου του Θεού και η ηθική της σημασία σύμφωνα με τον Ρεμί Μπράγκ. Από την ετερονομία στην αυτονομία
Συζήτηση
- Ε' συνεδρία (πρόεδρος: Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου)
Στέλιος Βιρβιδάκης, Διαστάσεις και προοπτικές της σύγχρονης ηθικής φιλοσοφίας
Βάσω Κιντή, Η επίκληση της συνείδησης
Ιωάννης Μπέκος, Μια γενεαλογία της βιοηθικής: ανθρώπινες ιστορίες και η ανάγκη της πολιτικής
Συζήτηση
- ΣΤ' συνεδρία (πρόεδρος: Ιωάννης Μπέκος)
Φιλήμων Παιονίδης, Εμπειρικές συνιστώσες της ηθικής φιλοσοφίας
Παύλος Σούρλας, Ο νομικός θετικισμός και οι πολυσχιδείς σχέσεις δικαίου και ηθικής
Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Πολιτική ηθική, ηθική για πολίτες
Θάνος Λίποβατς, Ηθική και ψυχαναλυτικός λόγος
Συζήτηση