Η ΕΚΡΗΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

Παρουσίαση

Το κριτικό αυτό δοκίμιο ανατέμνει το γραπτό Τύπο την ώρα που η ψηφιακή επανάσταση και η ανάπτυξη των κοινωνικών δικτύων δυναμιτίζουν το οικοσύστημα των ΜΜΕ. Κάθε πολίτης της καινούργιας κοινωνίας-δίκτυο έχει τα προσόντα να γίνει "δημοσιογράφος" αρκεί να γνωρίζει απλά εργαλεία όπως τα ιστολογία, το Twitter ή το Facebook, τα οποία προσφέρουν ασύλληπτη επικοινωνιακή δύναμη. Για αυτό το λόγο, ορισμένοι φτάνουν στο σημείο να οραματίζονται στο εγγύς μέλλον τη "δημοσιογραφία χωρίς δημοσιογράφους", κατά το πρότυπο του κοινωνικού μέσου ενημέρωσης WikiLeaks, η οποία θα αποτελεί εγγύηση για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της ενημέρωσης. Τόσο τα θεωρητικά όσο και τα πρακτικά ορόσημα της δημοσιογραφίας, που εδραιώθηκαν στη διάρκεια ενάμιση αιώνα κυριαρχίας των ΜΜΕ, αποδεικνύονται σήμερα ακατάλληλα διότι αδυνατούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Οι απαιτήσεις της αγοράς και της επικαιρότητας αλλάζουν τους κανόνες της ενημέρωσης τόσο γρήγορα, ώστε πολλαπλασιάζεται ο κίνδυνος χειραγώγησης ή και εξαπάτησης του κοινού. Ορισμένα είδη που χαίρουν της εκτίμησης της κοινής γνώμης, όπως το ρεπορτάζ και η δημοσιογραφική έρευνα, πορεύονται ήδη την οδό της εξαφάνισης επειδή θεωρούνται πολύ δαπανηρά. Ενώ συμβαίνουν αυτά, το καινούργιο σύστημα δεν έχει ακόμα καταφέρει να βρει ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο, τη στιγμή που νεωτεριστικοί διαδικτυακοί ιστότοποι, καλύτερα προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον τους, έρχονται να ανταγωνιστούν όλο και πιο σθεναρά τα μεγάλα παραδοσιακά ΜΜΕ. Θα επιβιώσει άραγε η δημοσιογραφία; Αναμφίβολα, γιατί έχει αντέξει πολλές σοβαρές κρίσεις στο παρελθόν και γιατί ποτέ δεν γνώρισε "χρυσό αιώνα". Για την ώρα όμως βρίσκεται, τηρουμένων των αναλογιών, στην κατάσταση που ήταν ο Γκιούλιβερ όταν ξύπνησε στο νησί των Λιλιπούτειων: δεμένη με χιλιάδες μικροσκοπικές αλυσίδες... (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
1. Η ΚΡΙΣΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ
Η άνοδος του ερασιτέχνη
Να καταλάβουμε τι γίνεται
Από τους ήλιους των ΜΜΕ στην κοσμική σκόνη των νέων μέσων
Το Bly-ray ανήκει κιόλας στο παρελθόν;
Το Τσερνομπίλ των εντύπων
Το Newsweek επωλήθη αντί ενός δολαρίου
Ή προσαρμόζεσαι ή πεθαίνεις
Δημοσιογράφοι στην πρέσα
Ήρθε το τέλος των ανταποκρίσεων;
Οι νέοι σκλάβοι της ενημέρωσης
2. Η ΚΑΤΑΡΡΑΚΩΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΟΥΣ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Υπερσυγκέντρωση
"Υγιείς" ιδέες
Ενδογαμίες πολιτικών-δημοσιογράφων
Η δημοκρατική λογοκρισία
Ο θάνατος της "τέταρτης εξουσίας"
Όλα σε ένα
Μια πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας
Ιδεολογικά εργαλεία της παγκοσμιοποίησης
Μολυσμένη ενημέρωση
3. "ΚΑΤΑ ΣΥΡΡΟΗ ΑΠΑΤΕΩΝΕΣ"
Πλύση εγκεφάλου για το Ιράκ
Το άγαλμα του Σαντάμ
Η υπόθεση Kelly
Η υπόθεση Valerie Plame
Στο χείλος του γκρεμού
4. ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ
Δημοσιογραφία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
The Huffington Post
Politico.com
Δημοσιογραφία βάσης δεδομένων
5. WIKILEAKS
Η υπόθεση Probo Koala
Merci Twitter
Παράπλευρος φόνος
Η δαιμονοποίηση του Assange
Στην υπηρεσία του δημοσίου συμφέροντος
Πρώτον, να μην βλάψουμε
Δημοκρατίες που ψεύδονται
Η εξαίρεση της Τυνησίας
Προστατέψτε τις πηγές
Η υπόθεση Sherrod
Εγκληματικές αδικίες
6. ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΜΟΝΤΕΛΟΥ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Το τείχος πληρωμής (Paywall)
Είναι το iPad ο υπέρτατος σωτήρας;
Η αυτοματοποιημένη ενημέρωση
Ειδήσεις "low cost"
"Φάρμες" περιεχομένου
Πληρωμή με τα κλικ
Αναγνωστικό κοινό ή αξιοπιστία;
Η ανασφάλεια για την ενημέρωση
7. ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΘΑ ΕΠΙΒΙΩΣΟΥΝ;
Τα αεροπλάνα δεν αντικατέστησαν τα πλοία
Η επιτυχία της Die Zeit
Ορισμένοι ιστότοποι που αξίζει να δείτε