ΔΙΑ ΠΥΡΟΣ ΚΑΙ ΣΙΔΗΡΟΥ

Παρουσίαση

Το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, από το 1914 ως το 1945, στάθηκε μια εποχή πολέμων, καταστροφών και επαναστάσεων που πέρασε την Ευρώπη δια πυρός και σιδήρου. Σύμφωνα με τον Enzo Traverso, η έννοια του "ευρωπαϊκού εμφυλίου πολέμου" επιτρέπει να ερμηνεύσουμε αυτόν τον τρομερό συνδυασμό ολοκληρωτικού πολέμου χωρίς κανόνες και όρια, τοπικών εμφυλίων πολέμων και γενοκτονιών, που περιλάμβανε επίσης τη σύγκρουση ανάμεσα σε αντίθετες κοσμοθεωρίες. Στοιχεία αυτού του πανευρωπαϊκού εμφυλίου: το μίγμα αρχαϊκής βίας, ψυχρής διοικητικής βίας και νεωτερικής τεχνολογίας που χρησιμοποιήθηκε για την εξολόθρευση του εχθρού, η συστηματική επίθεση εναντίον του άμαχου πληθυσμού που βομβαρδίστηκε, εκτοπίστηκε ή εξοντώθηκε μαζικά, οι ποικίλες όψεις της στρατιωτικοποίησης των πολιτών και η συγκινησιακή κλιμάκωση των συγκρούσεων στους κόλπους διχασμένων κοινωνιών (Σοβιετική Ένωση 1917-1923, Ισπανία 1936-1939, Αντίσταση 1939-1945), ακόμα η εισβολή του φόβου και της φρίκης του θανάτου στο μυαλό των ανθρώπων.
Εστιάζοντας στους στρατευμένους πρωταγωνιστές, ο Traverso αναλύει τις θέσεις εκείνων των διανοούμενων του μεσοπολέμου που, μέσα από αντίθετες επιλογές, πήραν θέση στη σύγκρουση, από τον Βάλτερ Μπένγιαμιν ή τον Αντόνιο Γκράμσι ως, στην άλλη πλευρά, τον Ερνστ Γιούνγκερ ή τον Καρλ Σμιτ. Εξετάζει τέλος τις αντινομίες του αντιφασισμού, χωρίς να αποφεύγει κρίσιμα ερωτήματα όπως οι δεσμοί με το σταλινισμό ή η τύφλωση μπροστά στο ολοκαύτωμα.
Τούτο το βιβλίο τοποθετείται ενάντια σε μια τρέχουσα αναθεώρηση αυτής της ιστορικής περιόδου που, κάτω από το κάλυμμα μιας κριτικής στη φρίκη του ολοκληρωτισμού, τείνει να καταδικάζει στο αδιαχώριστο καθαρτήριο των ιδεολογιών όσους συμμετείχαν ενεργά, φασίστες κι αντιφασίστες το ίδιο, σάμπως πέρα από τα θύματα, που σήμερα εξυμνούνται αναδρομικά, όλοι οι γάτοι του παρελθόντος να ήταν γκρίζοι. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: Το πέρασμα στη δράση
1. Πρελούδιο
Ερμηνείες
Ιστορικά προηγούμενα
Κύκλος
Η ακολουθία των γεγονότων
2. Ανατομία του εμφυλίου πολέμου
Ανομία
Παρτιζάνοι
Θερμή βία
Ψυχρή βία
Δικτατορία
3. Πόλεμος κατά των αμάχων
Εξόντωση
Βομβαρδισμός
Ξεριζωμός
4. Δικάζοντας τον εχθρό
Debellatio
Πολιτική δικαιοσύνη
Κάθαρση
Αμνηστία
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: Κουλτούρες του πολέμου
5. Έκρηξη
Προμηνύματα
Σοβινιστικός πυρετός
Πεδίο της τιμής και σφαγείο
6. Φαντασιακά της βίας
Φόβος
Βεεμώθ
Αρσενική νεολαία
Θηλυκές αλληγορίες
7. Η κριτική των όπλων
Οι μαχόμενες μούσες
Νομιμότητα και νομιμοποίηση
"Επικίνδυνες σχέσεις"
Ηθικά διλήμματα
8. Οι αντινομίες του αντιφασισμού
Διαφωτισμός και αντιδιαφωτισμός
Σταλινισμός
Ολοκαύτωμα
Ευχαριστίες
Επιλεγμένη βιβλιογραφία
Ευρετήριο
Φωτογραφικά δικαιώματα