ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Το ανά χείρας τετράτομο Βυζαντινό έργο ευρέως γνωστό ως ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ θεωρείται ως η πληρέστερα ολοκληρωμένη συλλογή αποφθεγμάτων, νουθεσιών και διδασκαλιών των Οσίων ασκητών Πατέρων της Ερήμου. Ο πλήρης τίτλος αυτής είναι "Συναγωγή των θεοφθόγγων ρημάτων και διδασκαλιών των Αγίων και Θεοφόρων Πατέρων από πάσης γραφής θεοπνεύστου συναθροισθεΐσα" και χρονολογείται στον 11ον αιώνα. Συγγραφέας του βιβλίου υπήρξε ο μοναχός Παύλος, κτήτορας της Ιεράς Μονής της Υπεραγίας Θεοτόκου της Ευεργέτιδος πλησίον της Κωνσταντινούπολης, ενώ το έργο αυτό απετέλεσε ανά τους αιώνας ένα από τα προσφιλέστερα αναγνώσματα τόσο για τους μοναχούς, όσο και για τους λαϊκούς. Στην παρούσα έκδοση το πρωτότυπο κείμενο ακολουθείται από νεοελληνική απόδοση.
Κύριος στόχος του συγγραφέως είναι να εφοδιάσει κάθε Χριστιανό με έναν πλήρη πνευματικό οδηγό για την καταπολέμηση της παντοειδούς αμαρτίας. Το έργο διαιρείται σε τέσσερα βιβλία τα οποία περιλαμβάνουν διακόσιες "υποθέσεις". Κάθε υπόθεση διαπραγματεύεται τον τρόπο καταπολέμησης ενός πάθους και την απόκτηση της αντιστοίχου αρετής. Οι "υποθέσεις" περιλαμβάνουν αυτούσιες γνώμες, σκέψεις, διδασκαλίες, παραδείγματα και διηγήσεις των μεγάλων Πατέρων του Ασκητισμού, όπως Αντωνίου του Μεγάλου, Παχωμίου, Ευθυμίου, Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου, Μάρκου του Ασκητού, καθώς και άλλων Οσίων αββάδων των μεγάλων ασκητικών κέντρων της Θηβαΐδος, της Νιτρίας, της Ταβέννης και της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής.
Στις 434 σελίδες του ανά χείρας τόμου του ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΥ αναλύονται μεταξύ άλλων θέματα όπως, η ακτημοσύνη, η διακονία, η ταπείνωση, συμβουλές για Κοινόβια, η ψαλμωδία, η προσευχή, η αργολογία, η αγρυπνία, η φιλαυτία, η νηστεία, η υπομονή, η εγκράτεια, η αγνεία, η πορνεία, οι αισχροί λογισμοί, το πένθος, τα δάκρυα, η μακροθυμία, η αδικία, το μίσος, η μνησικακία, η έπαρση, η σιωπή, η καταλαλιά, η συκοφαντία, το ψέμα, η ύβρις κ.ά.

Περιεχόμενα

Υπόθεσις Α'
Όσοι αυτοεξευτελίζονται θεωρούνται άξιοι τιμής από τον Θεόν
Υπόθεσις Β'
Εκ φύσεως η μεν εξουδένωσις προξενεί ταπείνωσιν, η δε τιμή την υπερηφάνειαν δι' αυτό και οι ταπεινόφρονες, όταν μεν περιφρονούνται χαίρουν, ενώ όταν τιμώνται λυπούνται
Υπόθεσις Γ'
Ότι δεν πρέπει κανείς να μένη αργός, αλλά και σωματικώς να εργάζεται, και ότι η αργία γίνεται αιτία πολλών κακών
Υπόθεσις Δ'
Δια ποίον σκοπόν πρέπει να εργάζεται ο Μοναχός, πόσον χρόνον και ποία έργα πρέπει να εκτελή
Υπόθεσις Ε'
Ποία πρέπει να φυλάττουν οι αδελφοί, όταν εργάζωνται μαζί
Υπόθεσις ΣΤ'
Ότι εις το Κοινόβιον δεν πρέπει να έχη κανείς κάτι ιδικόν του δι' εκείνον δε που θα αποκτήση κάτι υπάρχει κίνδυνος να κληρονομήση βαρυτάτην κόλασιν [...]