ΜΥΛΟΙ ΚΑΙ ΜΥΛΩΝΑΔΕΣ

Παρουσίαση

Ο μύλος ήταν μια στάση ζωής. Το μονότονο τραγούδι του ποταμού, το πάλεμα του υγρού στοιχείου με τα σκαμπανεβάσματα. . . στη νεροτριβιά, ο απόηχος της φτερωτής του μύλου, τα πολύχρωμα χοντροσκούτια απλωμένα στις γύρω μεγάλες πέτρες, το τιτίβισμα των πουλιών και το καθαρό φυσικό περιβάλλον, συνέθεταν μια έντονη γραφικότητα, μια αγαθόπλεκτη φυσική ωραιότητα! Κι αν τύχαινε να βρεθείς κοντά στη λειτουργία του όλου συγκροτήματος (μύλου, νεροτριβιάς και μαντανιών), ξεχνούσες ολότελα τη σκληρή ρουτίνα της καθημερινότητας. Ήταν ένας κρίκος στο κύκλωμα του ψωμιού, της επιβίωσης. Ήταν ένα μέτρο της σοδιάς, της ευφορίας της γης. Τώρα η «μπούντενα» σάπισε, η «δέση» χάθηκε, τ' αυλάκι στέγνωσε, η πέτρα δε γυρίζει. Η «γωνιά» έγινε λιθοσουριά. Κι οι τοίχοι απλά σημαδεύουν τα χνάρια του μύλου σκεπασμένα με κισσούς. Μένει η ανάμνηση. Φυλαχτό απ' το μύλο της ζωής. Εκείνης της ζωής. Ο μύλος δεν αλέθει πια. Κι ο ίσκιος του μυλωνά δεν περιμένει στο θυροστόμι να ξεφορτώσει το γέννημα, να το ρίξει στην πέτρα, να το κάνει αλεύρι. Ποιος θυμάται τώρα τ' ήταν το ξάι και ποιος μπορεί να φανταστεί τη γεύση από μια σταχτοκουλούρα με προσφάι δυο ελιές ή λίγη γκίζα; Σήμερα οι χερόμυλοι πήγαν στα Μουσεία και οι νερόμυλοι στις ρεματιές κατάντησαν λιθοσωροί σκεπασμένοι από βάτα και τσουκνίδες. Ελάχιστοι νερόμυλοι διατηρούνται σήμερα. Κι είναι συγκινητική η προσπάθεια πολλών κοινοτήτων της Ηπείρου μας να αναπλάσουν νερόμυλους της περιοχής της, να διασώσουν το θαυμαστό αυτό μνημείο της οικονομικής και κοινωνικής ζωής στην προβιομηχανική Ήπειρο. Κι είναι ένας φόρος τιμής προς όλους εκείνους τους ανώνυμους βιοπαλαιστές Ηπειρώτες γονείς μας, παππούδες μας, προγόνους μας, η διάσωση και η ανάδειξη του παραδοσιακού νερόμυλου, αλευρόμυλου της Ηπείρου, πλάι πλάι με τη νεροτριβιά αλλά και τα μαντάνια. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)