ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ

Παρουσίαση

Στο πλαίσιο του μαθήματος "Διδασκαλία των Οικουμενικών Συνόδων", το οποίο για πολλά χρόνια διδάξαμε στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής Αθηνών, εκδώσαμε το βιβλίο: "Οι Οικουμενικές Σύνοδοι και η διδασκαλία τους, μέρος Β', Αθήνα 1995 (β' έκδ. 2002). Στο βιβλίο μας αυτό διαπραγματευόμασταν τα περί των Ε', ΣΤ', Ζ' Οικουμενικών Συνόδων καθώς και της λεγόμενης Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου.
Η παρούσα έκδοση με τίτλο "Ιστορία και Θεολογία των Οικουμενικών Συνόδων" περιλαμβάνει και τις Α', Β', Γ' και Δ' Οικουμενικές Συνόδους. Τα αφορώντα στις Συνόδους Ε', ΣΤ', Ζ' και Πενθέκτη αποτελούν αναθε-ωρημένη και βελτιωμένη επανέκδοση του περιεχομένου του πρώτου βιβλίου με ορισμένες προσθαφαιρέ-σεις.
Στη μεθοδολογία έρευνας και τη διαπραγμάτευση των επιμέρους θεμάτων λάβαμε υπόψη τις εμπειρίες από τη διδασκαλία του μαθήματος μας και ειδικότερα τις δυσκολίες των μαθητών μας: α) στην αφομοίωση ορισμένων θεολογικών εννοιών και β) στην εξοικείωση τους με τους θεολογικούς όρους, όπως: "ουσία", "υπόστασις", "φύσις", "πρόσωπον", "προσκύνησις", "αίρεσις", "αιρετικός" κ.ά. Οι δυσκολίες εντείνονται από το γεγονός ότι το περιεχόμενο των όρων αυτών επηρεάζεται από φιλοσοφικές επιδράσεις, από τον περιβάλλοντα χώρο, αλλά και από την ίδια την εξέλιξη της εκκλησιαστικής πραγματικότητας, με αποτέλεσμα πολλές φορές στην πορεία του χρόνου να μεταβάλλεται ή, καλύτερα, να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Συνοδικότητα της Εκκλησίας και συνοδικός θεσμός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η Α' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
1. Αίτια σύγκλησης
2. Σύγκληση, σύνθεση, διαδικασία
3. Το έργο της Συνόδου
4. Το Σύμβολο Νικαίας
Γενικά περί του Συμβόλου
Το Σύμβολο Νικαίας και η Θεολογία αυτού
5. Οι κανόνες της Συνόδου
6. Η αποδοχή της Συνόδου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η Β' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
1. Σύγκληση και έργο
2. Η "Πίστις" της Συνόδου
Το Σύμβολο Κωνσταντινουπόλεως
3. Οι κανόνες της Συνόδου
Γενικές παρατηρήσεις
Οι επιμέρους κανόνες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Η Γ' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
1. Αίτια σύγκλησης. Το Χριστολογικό πρόβλημα
2. Σύγκληση, διαδικασία και έργο της Συνόδου
3. Η "Πίστις" της Συνόδου
4. Η "Έκθεσις [ή Όρος] των Διαλλαγών"
5. Οι κανόνες της Συνόδου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Η Δ' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
1. Αίτια σύγκλησης
2. Σύγκληση, διαδικασία και έργο της Συνόδου
3. Ο "Όρος" της Συνόδου
4. Οι κανόνες της Συνόδου
Γενικές παρατηρήσεις
Οι επιμέρους κανόνες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Η Ε' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
1. Αίτια σύγκλησης
2. Σύγκληση, διαδικασία και έργο της Συνόδου
3. Η "Πίστις" της Συνόδου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Η ΣΤ' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
1. Αίτια σύγκλησης
2. Σύγκληση και εργασίες της Συνόδου
3. Η θεολογία του Μακαρίου Αντιοχείας
4. Η θεολογία του Αγάθωνος Ρώμης
5. Η "Πίστις" της Συνόδου
Ο "Όρος" της Συνόδου
Τα κύρια σημεία του "Όρου"
γ. Το δόγμα της Συνόδου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Η Ζ' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
1. Αίτια σύγκλησης
2. Σύγκληση, διαδικασία και έργο της Συνόδου
3. Η θεολογία της Συνόδου περί των ιερών εικόνων
Ο "Όρος" της Συνόδου
Τα κύρια σημεία του δόγματος περί των ιερών εικόνων
Η παράδοση της Καθολικής Εκκλησίας. Έννοια και περιεχόμενο αυτής
Το "περιγραπτόν" ή "εικονιστόν" του Χριστού
Η θέωση της ανθρώπινης φύσης του Χριστού
Σχέσεις εικόνας και πρωτοτύπου αυτής
Η αγιαστική ιδιότητα των ιερών εικόνων
Η προσκύνηση των ιερών εικόνων (Λατρευτική και σχετική προσκύνηση)
Περί των Αγίων και των ιερών Λειψάνων
4. Οι κανόνες της Συνόδου
Γενικές παρατηρήσεις
Κανόνες αναφερόμενοι στους κληρικούς
Κανόνες αναφερόμενοι στους μοναχούς
Κανόνες ευρύτερου εκκλησιαστικού ενδιαφέροντος
5. Αποδοχή και συναρίθμηση της Συνόδου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
Η ΛΕΓΟΜΕΝΗ ΠΕΝΘΕΚΤΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
1. Σύγκληση και συγκρότηση της Συνόδου
2. Η αυτοσυνειδησία της Συνόδου
3. Οικουμενικότητα της Συνόδου
4. Το έργο και η θεολογία της Συνόδου
Γενικά περί του έργου της Συνόδου
Η "πίστις" της Συνόδου
Η ποιμαντική μέριμνα της Συνόδου