ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (565-1815) Β' ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Παρουσίαση

Τα τελευταία χρόνια, όποτε και οι μαθητές της Β' Λυκείου, αλλά και αυτοί της Γ' Λυκείου εξετάζονται πανελλαδικά στο μάθημα της Ιστορίας, βρεθήκαμε μπροστά σε μια δυσάρεστη εικόνα -αν και δυστυχώς όχι τόσο μη αναμενόμενη- την οποία συνέθεσαν οι αρκετά χαμηλές βαθμολογίες στο συγκεκριμένο μάθημα. Αν μάλιστα αναλογιστούμε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών περίμενε αρκετά μεγαλύτερο βαθμό από αυτόν με τον οποίο αξιολογήθηκε το γραπτό του, τότε το πρόβλημα φαίνεται οξύτερο και ίσως πιο περίπλοκο.
Η αναζήτηση των αιτιών του προβλήματος και η πρόθεση να δοθεί στο μαθητή μια βοήθεια, ώστε να κατανοήσει καλύτερα την ιστορία, να οργανώσει καλύτερα τη μελέτη του, να μάθει να επεξεργάζεται -χωρίς βοήθεια στη συνέχεια- το κείμενο, έφεραν ως καρπό το παρόν βιβλίο.
Στο βιβλίο αυτό, λοιπόν, γίνεται αρχικά η οργάνωση της ύλης της κάθε ενότητας, με όσο το δυνατόν πιο ευσύνοπτο, εύληπτο, αλλά παράλληλα και περιεκτικό λόγο, ώστε ο μαθητής να μπορεί, έχοντας ένα διάγραμμα με τα βασικά σημεία του κεφαλαίου, να ανασυνθέτει το περιεχόμενό του. Με τους χρονολογικούς πίνακες, στη συνέχεια, γίνεται μια προσπάθεια να "μπει σε τάξη" το υλικό, το οποίο συχνά δίνεται χωρίς να τηρείται η χρονολογική σειρά των γεγονότων. Στη συνέχεια γίνεται μια προσπάθεια να χωριστεί το κάθε κεφάλαιο σε μικρές παραγράφους - θεματικές ενότητες υπό τη μορφή ερωτήσεων απαντήσεων και έτσι να βοηθηθεί ο μαθητής να εντοπίζει το ζητούμενο που του θέτει κάθε ερώτηση. Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις - δραστηριότητες του σχολικού βιβλίου δεν αποσκοπούν στο να προσφέρουν έτοιμη, "μασημένη" τροφή στο μαθητή, απλώς στοχεύον στο να του δώσουν μια κατεύθυνση -τόσο ως προς το περιεχόμενο, όσο και ως προς τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να απαντά στις ερωτήσεις αυτές, οι οποίες συχνά απαιτούν την κρίση του, τον προβληματισμό του, μια συγκριτική μελέτη- ώστε μόνος του να μπορεί να τοποθετείται, να "συζητά" για οποιοδήποτε θέμα του ζητείται.
Με τις επαναληπτικές ερωτήσεις και κυρίως με τις ερωτήσεις κλειστού τύπου δίνεται η ευκαιρία στο μαθητή να επαναλάβει όλο το κεφάλαιο και να διαπιστώσει το επίπεδο γνώσεων στο οποίο βρίσκεται. Μάλιστα, οι ερωτήσεις κλειστού τύπου είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους, ώστε ο μαθητής να συγκρατήσει τελικά ακόμα και κάποιες λεπτομέρειες, οι οποίες πιθανότατα θα ζητηθούν.
Τέλος, με τις πηγές που παρατίθενται και τις συνοδευτικές ερωτήσεις δίνεται στο μαθητή η δυνατότητα να αντιληφθεί τι είδους ερωτήματα μπορούν να διατυπωθούν με αφορμή ένα κείμενο. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα να προετοιμαστεί σε αυτού του είδους τα θέματα των εξετάσεων, κάνοντας την επεξεργασία των κειμένων αυτών και απαντώντας τις ερωτήσεις.
Επιθυμία είναι το βιβλίο αυτό, μαζί με τη συστηματική μελέτη -γιατί η Ιστορία απαιτεί σύστημα στη μελέτη της- να βοηθήσει το μαθητή να ανταπεξέλθει με όσο το δυνατόν καλύτερα αποτελέσματα στο μάθημα της Ιστορίας.
Ευχή είναι το βιβλίο αυτό να καταστήσει πιο προσιτό και πιο αγαπητό στο μαθητή τον γεμάτο διδάγματα και πολύτιμες συμβουλές κόσμο της Ιστορίας. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ
Ι. ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΡΝΤΕΝ (565-843)
1. Οι διάδοχοι του Ιουστινιανού και η κρίση της Αυτοκρατορίας (565-610)
2. Η βασιλεία του Ηρακλείου (610-641). Αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις
3. Η εμφάνιση του Ισλάμ
4. Οι αραβικές κατακτήσεις και οι συνέπειές τους
5. Η εικονομαχία
6. Κοινωνία και οικονομία
7. Σλάβοι και Βούλγαροι
8. Το φραγκικό κράτος υπό τις δυναστείες των Μεροβιγγείων και των Καρολιδών
Επαναληπτικές ερωτήσεις κεφαλαίου Ι
II. Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (843-1054)
1. Προοίμιο της ακμής του Βυζαντινού κράτους (843-867)
2. Οικονομία
3. Κοινωνία
4. Διοίκηση και νομοθεσία
5. Η διεθνής ακτινοβολία του Βυζαντίου
6. Οι διάδοχοι του Βασιλείου Β' (1025-1054)
7. Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη. Το σύστημα της φεουδαρχίας
Επαναληπτικές ερωτήσεις κεφαλαίου II
III. ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΩΣ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΟΥΣ (1054-1204)
1. Εσωτερική κρίση και εξωτερικοί κίνδυνοι
2. Η εσωτερική πολιτική των Κομνηνών
3. Η ανατολική πολιτική των Κομνηνών. Η εξάπλωση του Ισλάμ και η απώλεια της Μικράς Ασίας
4. Η ιταλική και η βαλκανική πολιτική των Κομνηνών
5. Οικονομικές μεταβολές στη Δυτική Ευρώπη
6. Κοινωνία και εξουσία στη Δυτική Ευρώπη
7. Οι σταυροφορίες
Επαναληπτικές ερωτήσεις κεφαλαίου III
IV. Η ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΕΙΑ ΕΠΟΧΗ (1204-1453). Ο ΥΣΤΕΡΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΣΤΗ ΔΥΣΗ
1. Τα λατινικά κράτη και η αντίσταση των Ελλήνων
2. Τα ελληνικά κράτη: Τραπεζούς, Ήπειρος, Νίκαια
3. Μιχαήλ Η' και Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγοι
4. Προσπάθειες ανόρθωσης της Αυτοκρατορίας και εμφύλιος πόλεμος
5. Άνοδος της σερβικής δύναμης υπό τον Στέφανο Δουσάν (1331-1355)
6. Οι Οθωμανοί και η ραγδαία προέλασή τους
7. Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης
8. Η Δυτική Ευρώπη στη διάρκεια του Ύστερου Μεσαίωνα
Επαναληπτικές ερωτήσεις κεφαλαίου IV
V. Ο ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. ΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, ΤΕΧΝΗ
1. Ο Βυζαντινός πολιτισμός
2. Ο Μεσαιωνικός δυτικός πολιτισμός
3. Η Βυζαντινή πολιτισμική παράδοση στους βαλκανικούς λαούς και τη Ρωσία
4. Ο Αραβικός πολιτισμός
Επαναληπτικές ερωτήσεις κεφαλαίου V
VI. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΧΩΡΩΝ ΩΣ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΒΕΣΤΦΑΛΙΑΣ (1453-1648)
1. Από το Μεσαίωνα στους νέους χρόνους
2. Αναγέννηση και Ανθρωπισμός
3. Οι ανακαλύψεις
4. Η θρησκευτική μεταρρύθμιση (1517-1555)
5. Η Ανατολή υπό την οθωμανική κυριαρχία
6. Η μέση και ύστερη Λατινοκρατία στον Ελλαδικό χώρο (1460-1650) και την Κύπρο (15ος-16ος αι.)
7. Ο ανταγωνισμός των ευρωπαϊκών δυνάμεων και ο τριακονταετής πόλεμος (1618-1648)
8. Ο πολιτισμός της Αναγέννησης
Επαναληπτικές ερωτήσεις κεφαλαίου VI
VII. ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΒΕΣΤΦΑΛΙΑΣ (1648) ΕΩΣ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ (1815)
1. Ο Διαφωτισμός
2. Οικονομικές εξελίξεις: Απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης και οικονομικές θεωρίες
3. Η Αμερικανική Επανάσταση
4. Η Γαλλική Επανάσταση και η ναπολεόντεια περίοδος (1789-1815)
5. Το τέλος της Λατινοκρατίας στον ελληνικό χώρο
6. Η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
7. Η πνευματική ζωή κατά το 17ο και 18ο αιώνα
8. Η ελληνική πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία κατά την περί της Οθωμανικής κυριαρχίας
Επαναληπτικές ερωτήσεις κεφαλαίου VII
Ιστορικές Πηγές
Απαντήσεις στις ερωτήσεις κλειστού τύπου