ΑΡΕΤΑΙΟΣ

Παρουσίαση

Ο Αρεταίος υπήρξε ένας ποιητής που έγινε γιατρός και επειδή δεν έγραψε ποίηση, αποφάσισε να μεταφέρει την ποίηση στα ιατρικά του βιβλία. Και αν χάθηκε εξ αιτίας της γλώσσας του, σήμερα επιζεί για τη γλώσσα του, αφού όλη, σχεδόν, η αρχαία ελληνική ιατρική είναι θαμμένη στο κοιμητήριο της Επιστήμης. Η γλώσσα του, για την οποίαν πρέπει να ήταν περήφανος όταν την έγραφε, ήταν αυτή που ταπείνωσε την ιατρική του προσωπικότητα. Οι ιατρικές πρωτοπορίες του Αρεταίου δεν διέσωσαν ούτε την παρουσία του ούτε την ευδοξία του, επειδή μαζί με αυτές παρεισέφρησαν και κάποιες οπισθοδρομήσεις, ενώ προτάθηκαν και παράτολμες θεραπείες για κάποια νοσήματα, οι οποίες αμαύρωσαν τη φήμη του. Σήμερα ο Αρεταίος μπορεί να διαβαστεί περισσότερο σαν ποιητής και λιγότερο ως ένας σπουδαίος Ασκληπιάδης. Και σκέφτομαι μήπως η γλώσσα που τόσο αγάπησε, η ίδια η γλώσσα του, που τόσο τη φρόντισε στα γραπτά του, υπήρξε η αιτία της απόρριψης και της λήθης της ύπαρξής του από τους μεταγενέστερους γιατρούς. Και δεν αποκλείω μήπως ο Ασκληπιός, ο Έλληνας θεός της Ιατρικής, τον τιμώρησε έτσι για την αλαζονεία του, επειδή κάποτε είπε, ότι "ούτε και οι θεοί μπορούν να θεραπεύσουν όλα τα νοσήματα", αφού για το ίδιο παράπτωμα, την αλαζονεία, τιμώρησε ο Δίας και τον θεό, επειδή έλεγαν ότι θεράπευε -άρα μπορούσε- όλους τους αρρώστους. Και η λήθη ενός μεγάλου γιατρού, ίσως, μετράει όσο και ο θάνατος ενός ανθρώπινου αρχαίου θεού. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΑΡΕΤΑΙΟΥ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΕΤΑΙΟΥ
Εισαγωγή
1 Πότε έζησε ο Αρεταίος
2 Που έζησε ο Αρεταίος
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΤΟΥ ΑΡΕΤΑΙΟΥ
Εισαγωγή
1 Η ιατρική δεοντολογία και ηθική στον Αρεταίο
2 Η ιπποκρατικότητα του Αρεταίου στη θεραπευτική των νόσων
α) Η κάθαρση
β) Η φλεβοτομία
γ) Η σικύαση
δ) Η καυτηρίαση
ε) Η περίδεση των άκρων
στ) Η χρήση των βδελλών
ζ) Η διαιτητική των αρρώστων
η) Ελάσσονες θεραπευτικές μέθοδοι
θ) Η θεωρία των χυμών και των κρισίμων ημερών στον Αρεταίο
3 Οι ιατρικές πρωτοπορίες του Αρεταίου
α) Ο διαβήτης
β) Η καρδιακή συγκοπή
γ) Η καχεξία
δ) Ο μαρασμός
ε) Οι κοιλιακές παθήσεις
στ) Τα στομαχικά πάθη
ζ) Η γονόρροια
η) Η πλευρίτιδα
θ) Η περιπνευμονία
ι) Τα έλκη των παρισθμίων
ια) Το άσθμα
ιβ) Η παράλυση
ιγ) Ο κυνικός σπασμός
ιδ) Η χειράγρα
ιε) Η εχινοκοκκίαση της κοιλίας
ιστ) Ο ελέφας (λέπρα)
ιζ) Η εξεταστική μέθοδος της επίκρουσης
ιη) Η πληκτροδακτυλία
4 Οι ιατρικές παραδοξότητες του Αρεταίου
α) Περί της υστερικής πνιγμονής
β) Περί του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
γ) Περί της τραχειοτομίας
δ) Περί του καθετηριασμού και της κυστεοτομίας
ε) Περί του κοιλιακού αποστήματος
στ) Περί της κρανιοανατρήσεως
ζ) Η θεοσέβεια του Αρεταίου - Συμπεράσματα
5 Οι κλινικές εικόνες και οι επιπλοκές των οξειών και χρονίων νόσων στον Αρεταίο
6 Οι ιατρικές υπερβολές και οι ανακρίβειες του Αρεταίου
α) Η σατυρίαση
β) Η γονόρροια
γ) Η υστερική πνιγμονή
δ) Ο τέτανος
ε) Η κυνάγχη και η λύσσα
στ) Η αρθρίτιδα
ζ) Ο καύσος πυρετός
η) Ο ελέφας (λέπρα)
θ) Η μανία
ι) Τα στομαχικά πάθη
7 Τα προφητικά νοσήματα και οι μάντεις ασθενείς στον Αρεταίο
α) Η συγκοπή και οι συγκοπτικοί ασθενείς
β) Η πρόπτωση της μήτρας και οι πάσχουσες από αυτήν
γ) Ο καύσος πυρετός και οι πάσχοντες από αυτόν
8. Τα αδιάγνωστα νοσήματα στον Αρεταίο
α) Η οξεία νόσος της κοίλης φλέβας
β) Το πνευμώδες πάθος
9 Κριτική των βιβλίων του Αρεταίου
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΑΡΕΤΑΙΟΥ
Εισαγωγή
1 Οι άπαξ ιατρικές λέξεις και οι ιατρικοί νεολογισμοί του Αρεταίου
α) Οι άπαξ ιατρικές λέξεις
β) Οι προϋπάρχουσες λέξεις με τη νέα σημασία
γ) Οι κατά πρώτον απαντώμενες ιατρικές λέξεις
δ) Σχόλια επί των άπαξ ιατρικών λέξεων
ε) Σχόλια επί των προϋπαρχουσών λέξεων με τη νέα σημασία
στ) Σχόλια επί των κατά πρώτον απαντωμένων ιατρικών λέξεων
2 Οι ετυμολογίες και οι παρετυμολογίες των ιατρικών όρων στον Αρεταίο
α) Ο διαβήτης
β) Ο ίκτερος
γ) Ο ειλεός και ο χορδαψός
δ) Η μελαγχολία
ε) Η κυνάγχη
στ) Ο κίων, η σταφυλή, το ιμάντιον, το κράσπεδον
ζ) Ο ασκίτης
η) Η μύση
θ) Η περιπνευμονία
ι) Η κεφαλαία
ια) Η ετεροκρανία
ιβ) Η λειεντερία
3 Η απαράμιλλη γλώσσα του Αρεταίου
4 Το Ομηρικό Λεξιλόγιο του Αρεταίου
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΑΡΕΤΑΙΟΥ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ
Ευρετήριο Αρχαίων Ελλήνων Γιατρών
Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς-ποιητές
Αρχαίοι Λατίνοι συγγραφείς-ποιητές
Ευρετήριο μεταφρασμένων χωρίων Αρεταίου
Ευρετήριο μεταφρασμένων χωρίων Ιπποκράτους
Ευρετήριο μεταφρασμένων χωρίων Γαληνού
Ευρετήριο μεταφρασμένων χωρίων Σωρανού
Ευρετήριο ιατρικών όρων
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πηγές
Επιλογή Βιβλιογραφίας Αρεταίου