Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ 16ου ΑΙΩΝΑ

Παρουσίαση

Η Ευρωπαϊκή Ζωγραφική στον 16ο αιώνα αποτελεί ουσιαστικά συνέχεια της Ευρωπαϊκής Ζωγραφικής στον 15ο αιώνα, που πρωτοκυκλοφόρησε δαπάναις του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1975 και διανεμήθηκε στους φοιτητές. Τότε είχε κυκλοφορήσει και είχε επίσης διανεμηθεί στους φοιτητές και μια πολυγραφημένη έκδοση της Ζωγραφικής στον 16ο αιώνα, ένα χρόνο αργότερα, δηλαδή το 1976. Η Ευρωπαϊκή Ζωγραφική στον 15ο αιώνα είχε κυκλοφορήσει με 201 ασπρόμαυρες εικόνες για οικονομικούς άλλα και άλλους λόγους. Η Ζωγραφική στον 16ο αιώνα εκδίδεται με έγχρωμες εικόνες. Και στον τόμο αυτό επιχειρείται η παρουσίαση της ευρωπαϊκής ζωγραφικής του 16ου αιώνα στις πιο ουσιαστικές και χαρακτηριστικές προσπάθειές της. Μάλιστα την περίοδο αυτή έχουμε και μια ουσιαστική διαφορά. Και αυτή κοντά στα άλλα είναι και η μεταφορά του κέντρου βάρους της ευρωπαϊκής καλλιτεχνικής δημιουργίας από τις Κάτω Χώρες και ειδικά από την Φλάνδρα, με τις μεγάλες ανακαλύψεις της ελαιογραφίας και τους αναμφίβολα πρωτοποριακούς δημιουργούς, τους αδελφούς βαν Άϊκ, τον Ρογήρ βαν ντερ Βάϊντεν, τους δημιουργούς της Γάνδης και της Μπρυζ, στον γερμανόφωνο χώρο. Πιο ειδικά στον νοτιογερμανικό, με μεγάλους δημιουργούς σαν τον Γκρύνεβαλντ και τον Ντύρερ, την Σχολή του Δούναβη και κάπως αργότερα της Κολωνίας και του Ρήνου, στο κέντρο της χώρας. Μάλιστα από τον γερμανικό χώρο θα περάσει στις Κάτω Χώρες, όπου σε συνδυασμό με τις γνωριμίες και τις επιδράσεις θα προχωρήσει σε μια νέα ενότητα. Και στην συνέχεια με μεγάλους δημιουργούς σαν τον Πάτινιρ και την τοπιογραφία του, τον Πίτερ Μπρέγκελ τον Πρεσβύτερο, με τις σκηνές της καθημερινής ζωής και τα φανταστικά θέματα, τους Λούκας βαν Λέϊντεν και Γιάν Σκορέλ με τις επιδόσεις των και στην χαρακτική θα φτάσει και σε νέες διατυπώσεις. Για να προχωρήσει στην Γαλλία, η οποία βρίσκεται κάτω από την σκιά των κατακτήσεων της ιταλικής ζωγραφικής και ιδιαίτερα μεγάλων δασκάλων του μανιερισμού σαν τον Ρόσσο Φιορεντίνο και τον Πριματίτσιο, όπου θα μας δώσει χαρακτηριστικά δείγματα νέων πειραματισμών. [...] (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΙΚΑ
Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΝ 16ο ΑΙΩΝΑ
Ιστορικά πλαίσια και γενικά χαρακτηριστικά. Οι νέες δυνάμεις του 16ου αιώνα. Η περίοδος σαν προσπάθεια υπέρβασης των αντιθέσεων του 15ου αιώνα. Η παρουσία νέων δυνάμεων της ιστορικής ζωής. Η διεύρυνση του γεωγραφικού χώρου και οι προσπάθειες απογαλακτισμού από την Ιταλική καλλιτεχνική ηγεμονία. Διαφορές στις διάφορες περιοχές της Ευρώπης και το πέρασμα του καθοριστικού ρόλου από τις Κάτω Χώρες στην Γερμανία. Οι επιδόσεις στην χαρακτική, ξυλογραφία και χαλκογραφία, και ο σημαντικός ρόλος της κοντά στην ζωγραφική. Οι νέες τεχνικές δυνατότητες μεγαλύτερης προσέγγισης καλλιτεχνικής δημιουργίας και μεγάλου κοινού. Προτεσταντισμός και νέα θεματογραφία
ΙΙ. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ κ' ΤΟΠΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ
Η γερμανική υπεροχή στην ευρωπαϊκή ζωγραφική της περιόδου, ιδιαίτερα το πρώτο μισό του 16ου αιώνα. Ο Γκρύνεβαλντ και η επιμονή στις αξίες και τις κατακτήσεις του παρελθόντος. Μια ζωγραφική μεταφυσικών οραμάτων με εξπρεσσιονιστική βάση και ρεαλιστικά στοιχεία
III. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΛΜΠΡΕΧΤ ΝΤΥΡΕΡ
Αφομοίωση των κατακτήσεων της Ιταλικής Αναγέννησης και αφετηρία νέων τάσεων. Από τα βόρεια και νότια ρεύματα στην αποκατάσταση μιας νέας ισορροπίας. Μια δημιουργία που συνδυάζει το ιδανικό με το πραγματικό, την ποίηση με την ζωή, τον κόσμο με την ιστορία
IV. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ ΚΡΑΝΑΧ ΤΟΥ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ
Δύναμη και αδυναμίες της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Από τον υστερογοτθικό ρεαλισμό στα ιδεαλιστικά θέματα. Προσωπογραφία και γυμνογραφία σαν ανεξάρτητες εκφραστικές δυνατότητες. Χαρακτηριστικές του προσπάθειες
V. Η ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΔΟΥΝΑΒΗ ΚΑΙ Ο ΑΛΜΠΡΕΧΤ ΑΛΤΝΤΟΡΦΕΡ
Η τοπιογραφία σαν αυτόνομη καλλιτεχνική δημιουργία και έκφραση. Μια ζωγραφική με αφετηρία τον φυσικό χώρο, αλλά και δυνατότητα για ανάπτυξη της ελεύθερης φαντασίας, του ρόλου του φωτός και του ατμοσφαιρικού
VI. ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ ΤΟΥ ΑΟΥΓΚΣΜΠΟΥΡΓΚ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΠΟΥΡΓΚΜΑΪΡ ΣΤΟΝ ΑΜΠΕΡΓΚΕΡ
Οι συνεχιστές του Ντύρερ στην Σχολή της Νυρεμβέργης. Το έργο του Χανς Μπάλντουνγκ Γκριν. Πορεία από τον Ντύρερ στον γερμανικό μανιερισμό. Γυμνογραφία και προβληματικός ερωτισμός
VII. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΧΑΝΣ ΧΟΛΜΠΑΪΝ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΣΤΟΝ 16ο ΑΙΩΝΑ
Μια ζωγραφική ολοκλήρωσης και υπέρβασης των καθαρά γερμανικών τάσεων. Σαφήνεια και απόσταση, απεικόνιση και ερμηνεία της ανθρώπινης μορφής. Άλλοι σημαντικοί δημιουργοί της περιόδου
VIII. Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΧΩΡΩΝ ΤΟΝ 16ο ΑΙΩΝΑ
Το έργο του Κουέντιν Μασσύς. Μετάβαση από τον 15ο στον 16ο αιώνα. Υπέρβαση παλαιών τάσεων και προβολή νέων αναζητήσεων και διατυπώσεων. Η καλλιτεχνική δημιουργία του Γιάν Γκοσάρτ αφετηρία του ρωμανισμού στην τέχνη των Κάτω Χωρών
IX. Ο ΓΙΟΑΧΙΜ ΠΑΤΙΝΙΡ ΚΑΙ Η ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΧΩΡΩΝ ΣΤΟΝ 16ο ΑΙΩΝΑ
Φανταστικά θέματα και ρεαλιστικά χαρακτηριστικά σαν αφετηρίες της ζωγραφικής του Πάτινιρ. Υστερογοτθικά στοιχεία και μανιεριστικά χαρακτηριστικά. Μαθητές και συνεχιστές του Πάτινιρ
Χ. ΛΟΥΚΑΣ ΒΑΝ ΛΕΪΝΤΕΝ Η ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΟΛΛΑΝΔΙΚΗ ΦΩΝΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΧΩΡΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 16ο ΑΙΩΝΑ
Προϋποθέσεις, χαρακτηριστικά και προεκτάσεις της ζωγραφικής του Λούκας βαν Λέϊντεν. Από την χαρακτική στην ζωγραφική και από τις θρησκευτικές συνθέσεις στα ηθογραφικά θέματα
XI. ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΟΣΤΑΡΤ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΚΟΡΕΛ
Η ολλανδική ζωγραφική μεταξύ του χθες και του αύριο, αναζητήσεις και χαρακτηριστικά
XII. Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΠΙΤΕΡ ΜΠΡΕΓΚΕΛ ΤΟΥ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΧΩΡΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 16o ΑΙΩΝΑ
Από την συγκεφαλαίωση όλων των στοιχείων του παρόντος στην διατύπωση των τάσεων και χαρακτηριστικών του μέλλοντος. Η πραγματικότητα της ζωής και η ελευθερία της τέχνης ως προϋποθέσεις της καλλιτεχνικής δημιουργίας
XIII. Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΟΝ 16o ΑΙΩΝΑ
Από την εισβολή των ιταλικών καλλιτεχνικών μορφών στην χρησιμοποίηση των τύπων και των κατακτήσεων της τέχνης των Κάτω Χωρών. Η Σχολή του Φοντενεμπλώ βάση και αφετηρία για την δημιουργία μιας γαλλικής τοπικής καλλιτεχνικής έκφρασης [...]