ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Κατά τη διάρκεια του δέκατου έβδομου αιώνα εκδηλώθηκε μια θεμελιώδης μετατόπιση στον τρόπο του σκέπτεσθαι γύρω από τον εαυτό μας και το σύμπαν. Η καθησυχαστική μεσαιωνική αντίληψη ενός γαιοκεντρικού κόσμου, σχεδιασμένου ρητά για το καλό των ανθρώπινων υπάρξεων, διαβρώθηκε σταθερά. Ταυτόχρονα αναδύθηκε ένας νέος οπτιμισμός γύρω από τη δυνατότητα να αναπτυχθεί μια σαφής και περιεκτική αποτύπωση των διαδικασιών που διέπουν το σύμπαν, σε συνδυασμό με μια απόφαση διείσδυσης στη φύση του ανθρώπινου πνεύματος και στη σχέση του με τον υλικό κόσμο. Σε ένα τέτοιο φόντο, ο John Cottingham ανιχνεύει τις προσπάθειες των τριών μεγάλων «ορθολογιστών» φιλοσόφων - του Descartes, του Spinoza και του Leibniz - να συγκροτήσουν μια νέα αντίληψη για το φυσικό κόσμο και να επινοήσουν συστήματα φιλοσοφίας που θα παράσχουν μια ενιαία κατανόηση της πραγματικότητας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
"Είμαι ευγνώμων γι' αυτό το βιβλίο. Έμαθα από αυτό, και αυτό θα κάνουν και οι σπουδαστές, οι επαγγελματίες φιλόσοφοι και οι ευαισθητοποιημένοι απλοί αναγνώστες".
Jonathan Bennett - Times Literary Supplement

Περιεχόμενα

Πρόλογος
1. Το υπόβαθρο
Ορθολογιστές και εμπειριστές
Λόγος, σύστημα και αναγκαιότητα
Ρενέ Ντεκάρτ
Μπενεντίκτους Σπινόζα
Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς
2. Μέθοδος
Το ξεκίνημα του Ντεκάρτ
Mathesis universalis
Μεταφυσικά θεμέλια
Ανάλυση και σύνθεση
Προβλήματα της Καρτεσιανής μεθόδου
Ο Σπινόζα και η "γεωμετρική τάξη"
Ορισμοί, ουσίες και a priori χαρακτήρας
Η άρνηση της τυχαιότητας και οι βαθμίδες γνώσης του Σπινόζα
Ο Λάιμπνιτς και η "τέχνη του συνδυασμού"
Αναγκαιότητα, τυχαιότητα και ο "ορθολογισμός" του Λάιμπνιτς
Έμφυτες ιδέες
3. Υπόσταση
Το κλασικό πλαίσιο
Ο Ντεκάρτ περί της ουσίας: Θεός, νους και ύλη
Η ασυμμετρία του δυϊσμού του Ντεκάρτ
Ο Σπινόζα και η ανεξάρτητη υπόσταση
"Θεός ή φύση"
Η ύπαρξη της αδημιούργητης υπόστασης στον Ντεκάρτ και τον Σπινόζα
Η κριτική του Λάιμπνιτς για το οντολογικό επιχείρημα
Ο Λάιμπνιτς και η ατομική υπόσταση
Οι μονάδες: δραστηριότητα και αυτο-περιεκτικότητα
Αιτιότητα, σύνδεση και ο ρόλος του Θεού
4. Ύλη και Νους
Η Καρτεσιανή ιμματεριαλιστική θεωρία του νου
Το πρόβλημα της αλληλεπίδρασης
Η Σπινοξική απάντηση
Νους και σώμα στον Σπινόζα
Η κριτική του Λάιμπνιτς για την Καρτεσιανή ύλη
Η θεωρία του Λάιμπνιτς για το νου
Ψυχές, συνείδηση και διαύγεια
5. Ελευθερία και Ηθική
Θεία αγαθότητα και Καρτεσιανή ελευθερία
Ο Λάιμπνιτς περί ελευθερίας
Σπινοζική ελευθερία: προσπάθεια και ορθολογικότητα
Η ανθρώπινη φύση και η αγαθή ζωή στον Ντεκάρτ και στον Σπινόζα
Λόγος, πίστη και η ανθρώπινη μοίρα
Αναφορές
Ι. Κατάλογος συντομογραφιών
II. Βιβλιογραφία
III. Υποσημειώσεις