ΘΕΩΡΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΣΤΟΝ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ

Παρουσίαση

"...από τόλμη, που δημιουργεί η ανάγκη εξαιτίας της φτώχειας, από πλεονεξία, που προκαλούν η ύβρις ή και η αυτοπεποίθηση της εξουσίας, είτε από τα πάθη, που κάθε φορά πιο ακατανίκητα τους διακατέχουν στις διάφορες συγκυρίες, οι άνθρωποι αναλαμβάνουν κινδύνους. Σε κάθε περίσταση, ο πόθος και η ελπίδα - ο μεν προηγείται, η δε ακολουθεί, ο πρώτος σχεδιάζει την επιβουλή, η δεύτερη υποβάλλει την ιδέα ότι θα βοηθήσει η τύχη - βλάπτουν τα μέγιστα και, ενώ είναι αόρατα, είναι πιο ισχυρά από τα ορατά δεινά. Μαζί με αυτά και η τύχη δεν συμβάλλει λιγότερο στο να οδηγεί τους ανθρώπους στην έπαρση γιατί, ενίοτε, παρουσιάζεται αναπάντεχα και ωθεί κάποιους να διακινδυνεύσουν με μέσα υποδεέστερα, αλλά και τις πόλεις να διακινδυνεύσουν τα μέγιστα αγαθά, όπως την ελευθερία τους ή την εξουσία τους επί άλλων, αφού, μαζί με άλλους, ο καθένας, υπερτιμά αλόγιστα τις δυνάμεις του. Απλά, είναι αδύνατο και αποτελεί ανοησία να πιστεύει κάποιος ότι η ανθρώπινη φύση, όταν έντονα επιθυμεί να πράξει κάτι, μπορεί να αποτραπεί είτε από τη δύναμη των νόμων είτε από κάποιον άλλο φόβο" (Γ.45.4-7).

Ο Θουκυδίδης έρχεται να αποκρυσταλλώσει, σε ένα μόνο έργο, μία ολόκληρη σχολή σκέψης, σοφίας και μεθοδολογικής προσέγγισης στη γνώση, αυτήν των Σοφιστών και των Ιπποκρατικών, γεγονός που τον αναδεικνύει σε δημιουργό αντάξιο των μεταγενεστέρων του Πλάτωνα και Αριστοτέλη. Για αυτούς τους λόγους εκτιμώ και υποστηρίζω πως ο Θουκυδίδης πρέπει να θεωρηθεί ως ο πρώτος παραγωγός θεωρίας της απόφασης, στρατηγικής και πολιτικής σκέψης εν γένει και πως ορθότερος όρος για να περιγραφεί το έργο του είναι ο όρος "Πόλεμος". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Η απόφαση
Αποφάσεις και πολιτική
Η έννοια της απόφασης
Η δυσκολία της απόφασης: αβεβαιότητα και έλλειψη πληροφόρησης
Απόφαση και κόστος
Η εξέλιξη της ερμηνείας της απόφασης
Μυθολογία, λογοτεχνία και θεολογία
Η απόφαση από τον Θουκυδίδη στη σύγχρονη εποχή
Ο Θουκυδίδης
Μετά τον Θουκυδίδη
Η επιστημονική προσέγγιση της απόφασης
Θεωρίες της απόφασης και χρησιμότητά τους
Απόφαση, διαπραγματεύσεις και διαχείριση κρίσεων. Πρακτικά οφέλη
Η ανάγκη και το περιβάλλον του υποκειμένου
Η ανάγκη
Ο χώρος
Έκταση
Μορφολογία
Γειτνίαση και απόσταση
Κλίμα
Ο πληθυσμός
Η οργάνωση
Η στατική διάσταση
Η δυναμική διάσταση
Η διεθνής θέση του κράτους
Η εσωτερική και διεθνής συγκυρία
Ο πλούτος
Θεωρία απόφασης στον Θουκυδίδη
Διάσταση 1η: υποκείμενο και αποφάσεις
Εισαγωγή: η πρώτη διάσταση
Η ανθρώπινη φύση
Το συμφέρον
Ο φόβος
Αιτίες του φόβου
Η λειτουργία του φόβου
Υποχώρηση στο φόβο
Αντίδραση στο φόβο
Η διαχείριση του φόβου
Η τιμή και η αισχύνη
Η τιμή
Η λειτουργία της τιμής
Η διαχείριση της τιμής
Η αισχύνη
Θεωρία απόφασης στον Θουκυδίδη
Διάσταση 2η: υποκείμενο και λανθασμένες αποφάσεις
Εισαγωγή: η δεύτερη διάσταση
Η τόλμη
Η αλαζονεία
Ύβρις
Έπαρση και υποτίμηση
Τα πάθη
Η οργή
Το μίσος
Η ελπίδα
Η ελπίδα ως κίνητρο
Η λειτουργία της ελπίδας
Κριτική στην ελπίδα
Η τύχη
Αντί επιλόγου: υπάρχει "ορθή" απόφαση;
Παράρτημα 1: Ευρετήριο των εννοιών στο κείμενο του Πολέμου
Παράρτημα 2: Πίνακες στατιστικής απεικόνισης των παραγόντων της απόφασης στο κείμενο του Πολέμου
Βιβλιογραφία