ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

Παρουσίαση

Τα δοκίμια του βιβλίου αυτού αντανακλούν τις σκέψεις μου της περασμένης δεκαετίας για τον βιομηχανικό τρόπο παραγωγής. Κατά την περίοδο αυτήν, εστίασα την προσοχή μου στις διαδικασίες, με τις οποίες η αυξανόμενη εξάρτηση από μαζικώς παραγόμενα αγαθά και υπηρεσίες διαβρώνει σταδιακά τις συνθήκες, που είναι απαραίτητες για μια συμβιωτική-ευτραπελική ζωή. Το κάθε δοκίμιο εξετάζει μια συγκεκριμένη περιοχή της ποσοτικής οικονομικής ανάπτυξης και καταδεικνύει έναν γενικό κανόνα: οι αξίες χρήσης αναπόφευκτα καταστρέφονται, όταν ο βιομηχανικός τρόπος παραγωγής αποκτά την πρωτοκαθεδρία και μετατρέπεται σ' αυτό που ονόμασα ριζικό μονοπώλιο. Στα κείμενά μου περιγράφω πως η βιομηχανική ποσοτική ανάπτυξη παράγει την εκσυγχρονισμένη φτώχεια. Η εκσυγχρονισμένη φτώχεια εμφανίζεται όταν η ένταση της εξάρτησης από την αγορά φτάνει σ' ένα ορισμένο κατώφλι. Υποκειμενικά, είναι η εμπειρία της απογοητευτικής αφθονίας, που τη συναντούμε σε ανθρώπους ακρωτηριασμένους εξ αιτίας της συνθλιπτικής τους εξάρτησης απ' τα πλούτη της βιομηχανικής παραγωγικότητας. [...] (Από την Εισαγωγή της έκδοσης)

Όλες οι βεβαιότητές μας για το νόημα ιδεών και λέξεων (νόημα που η σύγχρονη κουλτούρα θεωρεί δεδομένο) κλονίζονται ή ανατρέπονται όταν διαβάζουμε τα βιβλία του Ιλλιτς. Το θεωρητικό του έργο αντιπροσωπεύει μια ριζική κριτική στη βιομηχανική κοινωνία, στην τεχνολογία και στους σύγχρονους πολιτικούς θεσμούς. Είναι ταυτόχρονα μια πρόκληση και μια πρόσκληση για μιαν "αλλαγή τρόπου σκέψης", που ανατρέπει πλήρως τη σημερινή μας κοσμοαντίληψη. Φιλοδοξεί να μας προμηθεύσει μιαν άλλη γλώσσα και μιαν άλλη σκέψη, που θα μας δίνει τη δυνατότητα να επιμένουμε στην αυτόνομη και δημιουργική δράση. [...]
Σύμφωνα με τον Ιλλιτς, πρέπει να πάψουμε να ταυτίζουμε την πρόοδο με τον πολλαπλασιασμό εμπορευμάτων και πρέπει να σκεφτούμε με εντελώς νέο τρόπο την αλληλοσυσχέτιση αναγκών και ικανοποιήσεων. Ένα πρόγραμμα "συμβιωτικής λιτότητας" πρέπει να αντιταχθεί στην απόλυτη κυριαρχία του εμπορεύματος, προκειμένου να ευνοήσει την παραγωγή αξιών χρήσης που δεν εμφανίζονται στην αγορά.
(Θανάσης Γιαλκέτσης, Βιβλιοθήκη της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, 9/7/1999)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΩΦΕΛΗ ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ
ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑ ΑΠΙΑΣΤΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥ