ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΧΟΡΟΥ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ - ΑΓΓΛΙΚΑ)

Παρουσίαση

Μια "φωτογραφία χορού" είναι πάντοτε "φωτογραφία" και ποτέ "χορός". Μεταφέρει μια σκηνοθετημένη, σκηνική, κατασκευή, της οποίας το αποτέλεσμα στηρίζεται στην κίνηση, στον ρυθμό, στο φως, στον χρόνο και στους τρισδιάστατους όγκους, σε μια μορφή εικόνας, όπου η κίνηση απογυμνώνεται στα μόριά της, ο ρυθμός ορίζεται από την απουσία του, το φως προσλαμβάνει κυρίαρχο αλλά στατικό ρόλο, ο χρόνος γίνεται αντιληπτός όχι στη διάρκεια της εξέλιξής του αλλά στο σύνολό του και οι όγκοι στις δυο τους διαστάσεις.
Ουδέποτε θα ήταν δυνατόν έστω και απεριόριστος αριθμός εικόνων να αποδώσει με ακρίβεια τη χορογραφία (και χωρογραφία) μιας παράστασης. Κάθε παρόμοια προσπάθεια είναι καταδικασμένη σε μια χλωμή αποτύπωση ενός μέρους της αλήθειας της χορογραφίας και μάλιστα εκείνου που βρίσκεται στην επιφάνειά της.
Για μια ακόμη φορά, επομένως, διαπιστώνει κανείς ότι το φωτογραφικό μέσον περιγράφει τα πράγματα αλλοιώνοντάς τα. Περιγράφει με τον δικό του τρόπο μια πραγματικότητα του φωτογράφου. Έστω και αν αυτή
η πραγματικότητα έχει επιμελώς σκηνοθετηθεί.
Για να καταλήξει κανείς σε ένα αποτέλεσμα που θα παρουσιάζει φωτογραφικό ενδιαφέρον πρέπει να ξεκινήσει από το πιο δύσκολο. Δηλαδή από την ποιοτική αίσθηση που αποπνέει μια συγκεκριμένη χορογραφία. Και, όπως είναι γνωστόν, η αίσθηση αυτή δεν γεννάται μόνον από την πρόθεση του χορογράφου, αλλά και από την προσωπικότητα, ψυχοσύνθεση και δεκτικότητα του θεατή.
Κάθε θεατής άλλωστε είναι εν δυνάμει δημιουργός στην αντιμετώπιση οιουδήποτε έργου τέχνης, αφού η απόλαυση του τελευταίου περνά από τη σύνθετη επεξεργασία αποκρυπτογράφησης μέσω του ψυχισμού του θεατή. Αν ο θεατής έχει τη δυνατότητα μεταφοράς αυτού του διαλόγου με το προϋπάρχον έργο, σε ένα νέο κώδικα, τότε θα έχουμε ένα νέο έργο με αφορμή ή, καλύτερα, αφετηρία το παλαιό. Ένας φωτογράφος, άλλωστε, έχει συχνά την εντύπωση πως κινείται μπροστά σε μια χωρίς τέλος σκηνοθετημένη παράσταση, που είναι ο κόσμος τον οποίο φωτογραφίζει, μετατρέποντάς τον σε έναν φωτογραφημένο κόσμο.
Οι πρώτες μου απόπειρες φωτογράφισης χορού περιέπεσαν στα δύο αναμενόμενα βασικά σφάλματα: να πιστεύω ότι με βομβαρδισμό εικόνων (πρώτον) γύρω από τη θεατρική σκηνή (δεύτερον) θα απέδιδα καλύτερα την αίσθηση της χορογραφίας. Το αποτέλεσμα ήταν, φυσικά, ανιαρό. Το μόνο που έδινε στον θεατή της εικόνας ήταν πληροφορίες, δηλαδή άχρηστα και βαρετά στοιχεία.
Η παρακολούθηση της εξέλιξης της χορογράφου Μαίρης Τσούτη καθώς και της ομάδας "Ανάλια", των οποίων μέρος της δουλειάς παρουσιάζεται σ' αυτό το λεύκωμα, με βοήθησε να αντιληφθώ την τεράστια σημασία που έπαιξε για τις χορογραφίες ο συγκεκριμένος κάθε φορά χώρος. Θάλεγε κανείς πως η αφετηρία κάθε χορογραφίας είναι ο χώρος και όχι η κίνηση ή ο ρυθμός. Γι' αυτό άλλωστε η μεταφορά μιας χορογραφίας σε διαφορετικό χώρο αλλοιώνει συχνά τόσο πολύ την ουσία της, ώστε να μιλάμε τότε για μια νέα χορογραφία.
Κατάλαβα έτσι ότι ο μόνος τρόπος να δημιουργήσω τον δικό μου φωτογραφικό χώρο ήταν να μεταφέρω τον εαυτό μου από τη θέση του "θεατή" σε εκείνην του "εκτελεστή", κινούμενος μαζί με τους ερμηνευτές στον δικό τους χώρο. Σχεδόν καμμιά από τις φωτογραφίες αυτού του λευκώματος δεν αποδίδουν την οπτική γωνία ενός θεατή. Ελπίζω όμως ότι αποδίδουν ένα ύφος χορογραφίας. Και πιστεύω πως ένας άλλος φωτογράφος θα απέδιδε αυτό το ύφος με έναν άλλο, δικό του, ιδιαίτερο τρόπο, αφού η επιλογή των τεχνικών μέσων και υλικών του, η επιλογή της οπτικής του γωνίας, του κάδρου και του φωτισμού θα οδηγήσουν σε τελείως διαφορετικό αποτέλεσμα. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)