ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

Παρουσίαση

Η Βασιλεύουσα της -εκ των υστέρων- αποκληθείσης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας καθόρισε επί χιλιετία και πλέον τα πεπρωμένα του σημερινού Δυτικού Πολιτισμού. Ο Βυζαντινός Πολιτισμός με κύρια πηγή του την Κωνσταντινούπολη αποτέλεσε τη ρίζα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, ο οποίος θα ήταν ΑΛΛΟΣ, αν ο Μέγας Κωνσταντίνος δεν είχε μεταφέρει στα 330 μ.Χ. την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Οικουμένης στο Βόσπορο. Η κίνηση αυτή του Μ. Κων/νου, ανεξάρτητα από τα όποια ελατήριά της, έδωσε μια νέα πνοή στον Ελληνισμό, χιλιετούς, συνεχούς διαρκείας. Με το να θέση την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Κωνσταντίνος, ανάμεσα σε ελληνικούς πληθυσμούς και σε τέτοια γεωγραφική θέση που να την καθιστά απόρθητη, προκαθόρισε το Ελληνικό της μέλλον. Από τη άλλη μεριά, η υιοθέτηση του, ομιλούντος ελληνικά, Χριστιανισμού, εκ μέρους της Λατινόφωνης Κρατικής Εξουσίας προσδιόρισε μακροπρόθεσμα την ελληνοποίηση της Ανατολικορωμαϊκής κρατικής δομής. Έτσι τρεις αιώνες μετά τον Κωνσταντίνο και δύο αιώνες μετά την κατάλυση του Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους από τα Γερμανικά φύλα, στην Ελλάδα και τη Μικρά Ασία έκτος των ελληνικών και ελληνοφώνων πληθυσμών υπάρχει πια και ελληνόφωνη -χάρη στο Χριστιανισμό- κρατική εξουσία. Από τα χρόνια του Ηρακλείου και μετά, η Βυζαντινή Ιστορία είναι πια η ιστορία του Μεσαιωνικού Ελληνισμού.
Ωστόσο, ενώ η Βυζαντινή Ιστορία καθόριζε τα ευρωπαϊκά πεπρωμένα και το σημερινό Δυτικό Πολιτισμό, λίγο έχει εκτιμηθή αυτό από τους σημερινούς Ευρωπαίους και Αμερικανούς. Επηρεασμένοι ακόμα, οι Δυτικοί από την Αναγέννηση και το Διαφωτισμό, προσπαθούν να ανάγουν τις πολιτιστικές τους καταβολές απευθείας στην Αρχαία Ελλάδα παρακάμπτοντας το ιστορικό Βυζάντιο. Είναι σαφές ότι σ' αυτό το ιστορικό και λογικό τους "άλμα", αποφασιστικό ρόλο έχουν διαδραματίσει οι Ρωμαιοκαθολικές τους καταβολές, στις οποίες πάντα υπολανθάνει η προκατάληψη για ό,τι έχει σχέση με το "σχισματικό Βυζάντιο"...
Η καθαρή αλήθεια όμως είναι ότι οποτεδήποτε ο Δυτικός άνθρωπος αναφέρεται στις δύο θεμελιώδεις παραμέτρους του πολιτισμού του, δηλ. στην Κλασική Παιδεία και στο Χριστιανισμό, κατ' ουσίαν παραπέμπει στο Βυζαντινό παρελθόν του. Γιατί πνευματικά το Βυζάντιο δεν είναι τίποτα άλλο παρά η σύνθεση του Ομήρου με τον Απ. Παύλο - και των δύο ομιλούντων την Ελληνική!
Το παρόν βιβλίο αναφερόμενο στη μήτρα του Δυτικού Πολιτισμού, την Κωνσταντινούπολη, προσπαθεί να καλύψη ένα κενό ενώ έχουν γραφή και έχουν μεταφρασθή στα ελληνικά, εξαίσια και κλασικά πλέον έργα για το Βυζαντινό Πολιτισμό (όπως π.χ. του P. Lemerle) ή για την Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους (όπως του Ostrogorsky) ωστόσο δεν υπάρχει ένα πλήρες εύχρηστο και σύγχρονο έργο για την Τοπογραφία της Βυζαντινής Κωνσταντινούπολης, τα ίχνη της οποίας, σήμερα, με ιδιαίτερο κόπο και μόνο μετ' εμποδίων μπορεί να αναγνωρίση ο οξυδερκής ταξιδιώτης...
Το αν το παρόν βιβλίο πέτυχε το στόχο του θα το κρίνη φυσικά ο αναγνώστης και κυρίως ο ταξιδιώτης εκείνος, ο οποίος, αντικρύζοντας από μακριά το Φατίχ-τζαμί, θα φέρη στο νου του τις συλημένες σαρκοφάγους των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων... (Από την εισαγωγή του συγγραφέα)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
1. ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑ
2. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
α. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
β. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΝΟΙΑΚΑ ΚΤΗΜΑΤΑ
3. Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ - ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ
4. Ο ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ
5. ΣΕΝΑΤΟΝ (ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟΝ) - ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΣΥΓΚΛΗΤΟΥ
6. ΑΥΓΟΥΣΤΑΙΟΝ
7. ΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΟΥ ΖΕΥΞΙΠΠΟΥ
8. ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ - ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ - ΑΓΙΟΙ ΣΕΡΓΙΟΣ ΚΑΙ ΒΑΚΧΟΣ
9. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΝΣΤΕΡΝΑ (ΥΠΟΓΕΙΑ ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ)
10. Ο ΦΟΡΟΣ (=ΑΓΟΡΑ) ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
11. ΚΑΠΙΤΩΛΙΟ
12. ΟΙ ΦΟΡΟΙ ΤΟΥ ΤΑΥΡΟΥ, ΤΟΥ ΒΟΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΚΑΔΙΟΥ
13. Ο ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΤΑΦΟΙ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΩΝ
14. ΙΕΡΟ ΠΑΛΑΤΙΟ
α. ΧΑΛΚΗ ΠΥΛΗ
β. ΤΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΤΗΣ ΔΑΦΝΗΣ
γ. ΤΡΙΚΟΓΧΟΣ
δ. ΧΡΥΣΟΤΡΙΚΛΙΝΟΣ
ε. Ο ΤΡΙΚΛΙΝΟΣ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ Β΄
στ. ΜΑΓΝΑΥΡΑ
ζ. ΛΟΙΠΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΠΑΛΑΤΙΟΥ
15. ΤΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΕΡΝΩΝ
16. ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ: ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ