ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

Παρουσίαση

(...) Στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος, σε κάθε νησί, ακόμη και στο πιο μικρό, γίνονται πανηγύρια που διοργανώνονται προς τιμήν του αγίου ο οποίος άλλες φορές είναι ο προστάτης του νησιού, άλλοτε ο προστάτης χωριών και οικισμών και άλλοτε ο προστάτης οικογενειών. Τα πανηγύρια διοργανώνονται στην κεντρική εκκλησία του χωριού, σε ενοριακές εκκλησιές ή σε ξωκλήσια, σε τόπους που έχουν συνδεθεί με την παρουσία του αγίου, με κάποιο θαύμα που έγινε ή κάποιο σχετικό γεγονός που χάνεται στο βάθος των χρόνων. Κάθε πανηγύρι γίνεται σε συγκεκριμένη ημερομηνία, την ημέρα που γιορτάζει ο άγιος, για να δοξάσουν τ' όνομά του και να τιμήσουν τη μνήμη του. Είναι η ζωντανή απόδειξη των ευχαριστιών των ανθρώπων για τη θεία χάρη και την προστασία του Θεού και των αγίων, αλλά και η επιβεβαίωση ότι η στενή σχέση Θεού και ανθρώπων είναι συνεχής. Είναι οι μοναδικές αυτές στιγμές του χρόνου που τα μέλη της κοινότητας θα βρεθούν μαζί για να γιορτάσουν τον άγιό τους, να διασκεδάσουν και να βιώσουν τελετουργικά την ενότητα τους. Τα πανηγύρια αποτελούν σπουδαίο κομμάτι του ελληνικού πολιτισμού, καθώς περιλαμβάνουν τόσες αρχετυπικές δράσεις και τελετουργίες, που θα ήταν λάθος να τα δούμε απλώς σαν γιορτή ή ξεφάντωμα. Το θρησκευτικό μέρος, τα έθιμα που συνδέονται με φάσεις της αγροτικής, κτηνοτροφικής ή κοινωνικής ζωής, ο χορός, το τραγούδι, η μουσική, τα όργανα, το γλέντι και το φαγοπότι, τα κύρια συστατικά ενός πανηγυριού, έχουν μεγάλο ενδιαφέρον τόσο ως σύνολο, όσο και μεμονωμένα. Το βιβλίο "Πανηγύρια στο Αιγαίο" είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας να προσεγγίσω, να περιγράψω βιωματικά, να ερευνήσω αλλά και ν' αποτυπώσω φωτογραφικά αυτόν τον τεράστιο πλούτο του πολιτισμού μας. Τα πανηγύρια του Αιγαίου είναι κορυφαία στιγμή της κοινωνικής ζωής των νησιωτών, ενώ παράλληλα αποτελούν μοναδικό πυρήνα διαφύλαξης της πολιτισμικής ταυτότητας του νησιού, δημιουργώντας έτσι την προϋπόθεση για τη διάσωσή της στο χρόνο. (...) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Περί μεθόδου
Πηγές
Τυπικά χαρακτηριστικά του πανηγυριού
Πορεία προς το πανηγύρι
Αρχιτεκτονική. Μοναστήρια και ξωκλήσια
Το θρησκευτικό στοιχείο
Τοπικές κουζίνες και φαγοπότι
Μουσική
Χοροί
Τραγούδια
Το νόημα των πανηγυριών στις μέρες μας
Βιβλιογραφία
Βόρειο Αιγαίο
Πανηγύρια και αποκριάτικα δρώμενα της Χίου
Το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στην Αγία Παρασκευή της Λέσβου
Τα πανηγύρια της Ικαρίας
Τα πανηγύρια της Σάμου
Οι Κουδουνάτοι της Αποκριάς στη Σκύρο
Κυκλάδες
Τα πανηγύρια της Μυκόνου
Το πανηγύρι της Αγίας Κυριακής στη Δήλο
Το πανηγύρι της Αγίας Τριάδας στη Ρήνεια
Το πανηγύρι της Παναγιάς στο Τραγονήσι
Το πανηγύρι της Αγίας Τριάδας στις Πόλες της Τζιας
Τα πανηγύρια της Τήνου
Τα πανηγύρια της Κύθνου
Το πανηγύρι του Προφήτη Ηλία στη Σίφνο
Το πανηγύρι του Αγίου Στεφάνου στο Γαλησσά της Σύρου
Το πανηγύρι του Αγίου Ανδρέα στην Πάρο
Το πανηγύρι του Αϊ-Γιάννη του Προδρόμου στην Ηρακλειά
Το πανηγύρι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην Κωμιακή Νάξου
Τα πανηγύρια της Αμοργού
Το πανηγύρι του Αϊ-Γιάννη στην Ψάθη της Ίου
Το πανηγύρι της Αγίας Ματρώνας στη Φοινικιά της Σαντορίνης
Τα πανηγύρια της Σικίνου
Νότιο Αιγαίο
Το πανηγύρι του Αϊ-Γιάννη του Βαπτιστή στην Όλυμπο της Καρπάθου
Το πανηγύρι του Αγίου Μάμα στην Κάσο
Το πανηγύρι της Παναγιάς Τσαμπίκας στη Ρόδο
Το πανηγύρι του Πανορμίτη στη Σύμη
Το πανηγύρι της κούπας στην Καρδάμαινα της Κω
Τα πανηγύρια της Νισύρου
Το πανηγύρι της Παναγιάς της Φλεβαριώτισσας στην Αστυπάλαια
Το πανηγύρι του Αγίου Μύρωνα στα Αντικύθηρα
Τα πανηγύρια της Κρήτης
Ευχαριστίες
Ευρετήριο
English Appendix