HOMO AESTHETICUS

Παρουσίαση

Homo Aestheticus ή το ερώτημα της τέχνης σήμερα. Αρχίζοντας από τις απαρχές της νεότερης Αισθητικής, το 17ο αιώνα, το βιβλίο αυτό επιχειρεί να διαγράψει την πορεία της αισθητικής σκέψης μέχρι τη μετανεωτερικότητα. Μεγάλοι του σταθμοί θα είναι καταρχάς η προκαντιανή σκέψη, αλλά και ο ίδιος ο Kant με κυρίαρχο το ερώτημα κατά πόσον είναι δυνατή μια οποιαδήποτε αισθητική λογομαχία. Ο Hegel και η επιστροφή στο απόλυτο, ή η μετατροπή της τέχνης σε "τέχνη εξόδου από την τέχνη" και επιστροφής στη θρησκεία. Και, βέβαια, ο Nietzsche και η κατάλυση της τέχνης με τη στενή έννοια προς όφελος της βούλησης για δύναμη ως τέχνης. Οι πρωτοπορίες και η μετα-πρωτοποριακή εποχή (με την αμφίδρομη σχέση ενάντια και προς την παράδοση) θα κλείσουν αυτή την αναζήτηση της καλαισθησίας, αναζήτηση που είναι στην κυριολεξία της μια επινόηση. Ο συγγραφέας, πολιτικός φιλόσοφος ο ίδιος, φέρνει για πρώτη φορά στο φως τις ηθικές αλλά και τις πολιτικές συνιστώσες του ζητήματος της Αισθητικής. Σε παράρτημα υπάρχει μια διπλή μεταφραστική συμβολή: δύο κεφάλαια από την Aesthetica του Baumgarten, ουσιαστικά την πρώτη Αισθητική, όπως και δύο κεφάλαια από τη Φαινομενολογία του Lambert, του πρώτου φαινομενολόγου. Και οι δυο μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

[...] το έργο του Luc Ferry Homo Aestheticus: η επινόηση της καλαισθησίας στη δημοκρατική εποχή είναι μια εμβριθέστατη μελέτη των κεντρικών στιγμών της νεότερης αισθητικής, από τον 17ο αιώνα έως την εποχή μας. Ο Ferry δεν έχει γράψει μια ιστορική εγκυκλοπαίδεια των αισθητικών θεωριών, και ο ίδιος αναγνωρίζει ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν στις προθέσεις του (σ. 52 - επ' αυτού, ο αναγνώστης αξίζει να μελετήσει την κλασική Ιστορία των αισθητικών θεωριών του M.C. Beardsley, η οποία ξεκινά από την αρχαιότητα). Το βιβλίο του Ferry είναι μια συστηματική ερμηνεία της ιστορίας της νεότερης υποκειμενικότητας, έτσι όπως αυτή καλείται να αισθανθεί και να συλλάβει το έργο τέχνης, καθώς επίσης να διερευνήσει το κάλλος που απολαμβάνει σε αυτό και να προβεί σε εύλογες καλαισθητικές κρίσεις. Επομένως, παρότι ομολογουμένως μας έλειψε π.χ. μια ερμηνεία της αισθητικής του Σοπενχάουερ (που αποτελεί τον μεγάλο αντίποδα του Χέγκελ στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, προετοιμάζοντας παράλληλα τον Νίτσε), το σημαντικό βιβλίο του Ferry αξίζει την αμέριστη προσοχή του αναγνώστη που επιθυμεί να κατανοήσει ποιες ήταν οι θεμελιώδεις πνευματικές διαδρομές της αισθητικής, με ελπιδοφόρα αρχή την αυτονομία της από τους άλλους κλάδους της σκέψης και ατυχή κατάληξη την αποδόμησή της μες στη χαοτική ρευστότητα του μεταμοντέρνου κόσμου μας. (Γιώργος Λαμπράκος, BookPress.gr, 25/1/2013)

Περιεχόμενα

Ι. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
ΙΙ. ΜΕΤΑΞΥ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΟΥ
ΙΙΙ. Η ΚΑΝΤΙΑΝΗ ΣΤΙΓΜΗ: ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΥ
IV. Η ΕΓΕΛΙΑΝΗ ΣΤΙΓΜΗ: ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ Ή Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
V. Η ΝΙΤΣΕΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ: ΤΟ ΔΙΑΣΠΑΣΜΕΝΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ
VI. Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΩΝ: Η ΜΕΤΑΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ
VII. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι
Η ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ LAMBERT
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ
Η ΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΗ ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΩΝ