ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ

Παρουσίαση

Τα παράδοξα είναι διασκεδαστικά. Ωστόσο, τα περισσότερα παράδοξα που απασχολούν τους φιλοσόφους δεν αποτελούν απλώς διανοητικούς γρίφους. Εγείρουν ουσιαστικά φιλοσοφικά προβλήματα, η επίλυση των οποίων οδηγεί σε πληρέστερη φιλοσοφική γνώση και κατανόηση.
Στο έργο αυτό η Doris Olin αναδεικνύει τη γοητεία των παραδόξων. Γιατί μας προκαλούν σύγχυση και αμηχανία, γιατί μας συναρπάζουν, αλλά και γιατί συνεχίζουν να αποτελούν ένα από τα πιο συναρπαστικά πεδία φιλοσοφικής έρευνας.
Αρχικά εξετάζει τη φύση του παραδόξου, διατυπώνει έναν ακριβή ορισμό του και εξηγεί τι θεωρείται επιτυχής επίλυσή του. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδει στη θέση ότι μια πρόταση μπορεί να είναι παράλληλα αληθής και ψευδής, και ότι οι αντιφάσεις μπορούν να είναι αληθείς και ορθολογικά αποδεκτές. Κατόπιν παρουσιάζει και αναλύει διεξοδικά το παράδοξο της πρόβλεψης, το παράδοξο του προλόγου, το παράδοξο της κλήρωσης, το πρόβλημα του Newcomb, το δίλημμα του φυλακισμένου και το παράδοξο του σωρείτη. Η επιλογή των συγκεκριμένων παραδόξων δεν είναι τυχαία. Καταδεικνύεται ότι το καθένα ενέχει ιδιαίτερη φιλοσοφική βαρύτητα και θέτει δυσεπίλυτα ζητήματα που σχετίζονται με την ορθολογικότητα, την ορθολογικότητα των πράξεων και των πεποιθήσεών μας, καθώς και τη συνεκτικότητα της γλώσσας. Η Olin προσεγγίζει και εκθέτει με σαφή και συστηματικό τρόπο τα βασικά επιχειρήματα, προσφέροντας πρωτότυπες αναλύσεις και αποκαλύπτοντας περαιτέρω ανησυχητικές συνέπειες για ορισμένες από τις βαθύτερα εδραιωμένες αρχές και πεποιθήσεις μας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Για τους αναγνώστες που θα επιθυμούσαν να συνεχίσουν και να εμβαθύνουν με σχετική ασφάλεια την περιήγησή τους στον δαιδαλώδη κόσμο των παραδόξων, προτείνουμε ανεπιφύλακτα το βιβλίο της Ντόρις Ολιν. Στις σελίδες αυτού το βιβλίου θα βρουν πλήθος επιχειρήματα και πρωτότυπες αναλύσεις, που θα τους επιτρέψουν να αντιληφθούν το γιατί και το πώς ένας τυπικά ορθός συλλογισμός μπορεί κάλλιστα να οδηγήσει από αληθείς προκείμενες σε καταφανώς ψευδή συμπεράσματα.
Για την επιφανή Καναδή καθηγήτρια Λογικής Φιλοσοφίας, τα παράδοξα δεν πρέπει να θεωρούνται ως διασκεδαστικές σπαζοκεφαλιές ή απλώς ως παραλογισμοί αλλά, αντίθετα, ως ιδιαίτερα πολύπλοκα φιλοσοφικά και μαθηματικά προβλήματα, η αντιμετώπιση των οποίων μας οδηγεί στη βαθύτερη συνειδητοποίηση των δυνατοτήτων (και των ορίων!) της ανθρώπινης ορθολογικότητας. (Σπύρος Μανουσέλης, Ελευθεροτυπία, 16/4/2011)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΟΞΟΥ
ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΑΣΗ
ΠΙΣΤΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΙΣ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ: ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ
ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΟΥ ΠΡΟΛΟΓΟΥ, ΕΠΙΔΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΦΑΛΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ
ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΗΣ ΚΛΗΡΩΣΗΣ
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ NEWCOMB
ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΥ
ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΟΥ ΣΩΡΕΙΤΗ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β, ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΟΡΤΙΔΗ
ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΩΝ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ