ΒΕΡΑ Η ΜΗΔΕΝΙΣΤΡΙΑ

Παρουσίαση

Τον Ουάιλντ τον γνώριζα, όπως οι περισσότεροι φαντάζομαι, ως εστέτ, ως τον μεγάλο Ιρλανδό αισθητικό, κατά την κομψή διατύπωση του Λαπαθιώτη. Δεν φανταζόμουν λοιπόν ότι το δοκίμιό του για τον σοσιαλισμό διαβάστηκε και μεταφράστηκε στην εποχή του τόσο, ώστε υπήρξαν άνθρωποι στη Ρωσία, την Πολωνία, τη Γερμανία και την Αυστρία που τον γνώρισαν ως πολιτικό στοχαστή, μάλιστα προφήτη της επανάστασης, ούτε ότι δεν έπαψε σε όλη τη ζωή του να συνδέεται με στενούς φιλικούς δεσμούς με αναρχικούς, από θεωρητικούς της αναρχίας μέχρι βομβιστές, υπερασπίζοντάς τους δημόσια. Η Βέρα Ζασούλιτς ήταν μια νεαρή κοπέλα που γνωρίστηκε με τον Νετσάγεφ, εντάχθηκε στην ομάδα του, έκρυψε ένα πιστόλι στο πανωφόρι της και πυροβόλησε τον Φ. Τρέποφ, αρχηγό της αστυνομίας, εκδικούμενη για την απάνθρωπη μεταχείριση ενός κρατουμένου που μαστιγώθηκε επειδή δεν έβγαλε το καπέλο του για να χαιρετήσει. Ο αναβρασμός ήταν τέτοιος ώστε, παρότι παραδέχτηκε την πράξη της στο δικαστήριο, αθωώθηκε πανηγυρικά. Αυτή ήταν η ιστορική προσωπικότητα στην οποία βασίστηκε η Βέρα η μηδενίστρια. Ο Ουάιλντ έβαλε στη θέση του Τρέποφ τον τσάρο και πρόσθεσε ως κίνητρο τη σύλληψη του αδερφού της Βέρας, του Δημήτρη, και τον ρομαντικό έρωτα της ηρωίδας για τον γιο και διάδοχο του τσάρου, τον Αλέξη. Αποφάσισε -όπως έγραφε στη Μαίρη Πρέσκοτ, την ηθοποιό που ερμήνευσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο- να γράψει ένα έργο που να παρουσιάζει την "τιτάνεια κραυγή των λαών που ζητούν ελευθερία, που σήμερα στην Ευρώπη απειλεί θρόνους και κλονίζει κυβερνήσεις, από την Ισπανία μέχρι τη Ρωσία και από τις βόρειες μέχρι τις νότιες θάλασσες". (Από τον πρόλογο του μεταφραστή)

"Δύο ανακοινώσεις έχει να κάνει αυτό το απροσδόκητο βιβλίο: πρώτα μας συστήνει ένα θεατρικό έργο του Ουάιλντ που παραμένει άγνωστο στο πλατύ κοινό και δεύτερον έναν μελετητή, τον Κωνσταντίνο Πουλή, που έγραψε μιαν εξαιρετική εισαγωγή. Το πρώτο που κάνει εντύπωση είναι ότι ο Ουάιλντ, παρότι σνομπ, εκτός από σοσιαλιστής τολμούσε να δηλώνει και αναρχικός. Για τον Κροπότκιν έλεγε ότι ήταν ο τελειότερος άνθρωπος που είχε συναντήσει, κάτι σαν σύγχρονος Χριστός. Ο Πουλής τεκμηριώνει με επάρκεια την εποχή, τις περιόδους του Ουάιλντ, τους μηδενιστές, το ρώσικο πολιτικό κλίμα. Μιλάμε για μιαν εποχή στην οποία -όπως γράφει- υπήρξαν άνθρωποι που καταδικάστηκαν σε δέκα ή δώδεκα χρόνια καταναγκαστικά έργα επειδή δανείστηκαν ένα βιβλίο!" (ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ, ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ, 12-1-2012)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο αναρχικός Όσκαρ Ουάιλντ: αλληλεγγύη και συμπόνια
Οι μηδενιστές
Βέρα Ζασούλιτς
Βέρα η μηδενίστρια, του Ό. Ουάιλντ
Η ιστορία του κειμένου
ΒΕΡΑ Η ΜΗΔΕΝΙΣΤΡΙΑ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ