ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Πώς καθορίζονται και επανακαθορίζονται τα όρια ανάμεσα στον κόσμο της λογικής και στον κόσμο της τρέλας; Ποια υπήρξε η πορεία της ψυχικής νόσου και του ψυχικά ασθενή στον χρόνο; Μέσα στο πλαίσιο ποιων ιστορικών συνθηκών ανεγέρθησαν ξαφνικά άσυλα και ιδρύματα εγκλεισμού στα οποία στοιβάχθηκαν όσοι/ες θεωρήθηκαν "ψυχικά ασθενείς" και εντός των οποίων εντοπίστηκαν και ταξινομήθηκαν συγκεκριμένες καταστάσεις και ανθρώπινες συμπεριφορές ως "ψυχικές διαταραχές"; Ποια υπήρξαν τα ιστορικά a priori που οδήγησαν στην κατηγοριοποίηση κάποιων ανθρώπων ως "ψυχικά ασθενών", στο στιγματισμό και την απομόνωση του "διαφορετικού" και στην απόπειρα επιβολής μιας, κοινωνικά ακίνδυνης και συνάμα επιθυμητής, ομοιομορφίας; Πώς φθάσαμε στην αντιμετώπιση των ψυχικά ασθενών με φοβία, επιφύλαξη και προκατάληψη και στην ταύτισή τους με τον "Άλλο"; Πώς τελικά επιτελείται η συγκρότηση της επιστημονικής γνώσης και η παραγωγή του επιστημονικού λόγου στα εκάστοτε κοινωνικά μορφώματα; Είναι, εν τέλει, δυνατόν να συλλογιστούμε την επιστημονική γνώση χωρίς ταυτόχρονα να λάβουμε υπ' όψιν τα εκάστοτε δίκτυα εξουσίας και ελέγχου; Τα παραπάνω ερωτήματα βρίσκονται στο επίκεντρο της παρούσας μελέτης. Η απάντησή τους επιχειρείται μέσα από την παρουσίαση της ιστορικής πορείας της ψυχικής νόσου και της αντιμετώπισης των ψυχικά ασθενών από την κλασική Αρχαιότητα μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Δ. Ν. Πλουμπίδης
Εισαγωγή
Ι. Οι ψυχικά ασθενείς πριν την ψυχιατρική επιστήμη
Ψυχικά ασθενείς και ψυχικές διαταραχές κατά την κλασική Αρχαιότητα
Ψυχική νόσος και ψυχικά ασθενείς την περίοδο του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης
Ο "Μεγάλος Εγκλεισμός"
Οι συνθήκες στα πρώτα ιδρύματα εγκλεισμού του 17ου και 18ου αιώνα
II. Η ανάδυση της ψυχιατρικής ως διακριτού επιστημονικού κλάδου
Η γέννηση της "ηθικής θεραπείας" και η ανάδυση του θεραπευτικού ασύλου
Οι εθνικές παραδόσεις σε Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία
Η "πρώτη βιολογική ψυχιατρική"
III. Η πρώτη αποστασία: η γέννηση της ψυχανάλυσης
Jean-Martin Charcot (1825-1893)
Ο Sigmund Freud (1856-1939) και η γέννηση της ψυχανάλυσης
Οι πρώτοι συνεχιστές του Freud. Αποστάτες και οπαδοί
IV. Ο "σύντομος 20ός αιώνας": η πορεία της ψυχιατρικής επιστήμης και οι μετασχηματισμοί στην αντιμετώπιση των ψυχικά ασθενών
Θεραπεία μέσω ελονοσίας, υπνοθεραπεία, ινσουλινοθεραπεία
Το ηλεκτροσόκ
Η ψυχοχειρουργική
Η εμφάνιση της ψυχοφαρμακολογίας
Κοινωνική και κοινοτική ψυχιατρική - "ψυχιατρική του τομέα"
Η πορεία της ψυχανάλυσης
V. Η ελληνική πραγματικότητα
Τα πρώτα ιδρύματα και η αντιμετώπιση των ψυχικά ασθενών
Η εισδοχή της ψυχαναλυτικής θεωρίας στους κόλπους της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας
VI. Κριτικές προσεγγίσεις στην ψυχιατρική επιστήμη: το κίνημα της αντιψυχιατρικής και η σκέψη του Michel Foucault
Το κίνημα της αντιψυχιατρικής
Michel Foucault (1926-1984)
Αντί Επιλόγου. Ο ψυχικά ασθενής στις αρχές του 21ου αιώνα
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία