ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (284-1461)

Παρουσίαση

Το Βυζάντιο, ή Πόλη του Κωνσταντίνου - Κωνσταντινούπολη, η «Νέα Ρώμη» της Ανατολικής Αυτοκρατορίας, έμελλε να γίνει από τις αρχές του τέταρτου αιώνα μ.Χ. η πρωτεύουσα της Βυζαντινής ή Μεσαιωνικής Ελληνικής Αυτοκρατορίας, η οποία προοριζόταν να παίξει έναν κυρίαρχο ρόλο στην ιστορική εξέλιξη των λαών και των εθνών της νοτιανατολικής μεσογειακής λεκάνης για εντεκάμισι περίπου αιώνες έως ότου, λίγο μετά τα μέσα του δεκάτου πέμπτου αιώνα, μια άλλη μεγάλη δύναμη, οι Οθωμανοί Τούρκοι, φτάνοντας από την Ανατολή, αντικατέστησαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία σε αυτή την κρίσιμη εποχή. Κατά τη μακρά της διάρκεια η Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατόρθωσε να επιβιώσει μέσα από αναρίθμητες εξωτερικές απειλές από τη Δύση, τον Βορρά και την Ανατολή εν μέσω πολλών εσωτερικών αναταράξεων. Σε παράλληλη βάση κατόρθωσε να δημιουργήσει μια μεγάλη αυτάρκη κουλτούρα και πολιτισμό, με καταπληκτικά επιτεύγματα στα γράμματα, τις επιστήμες και τις τέχνες. Τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του μοναδικού πολιτισμού δεν ήταν μόνο η αρχαία ελληνική και ελληνιστική κληρονομιά και η ελληνορθόδοξη χριστιανική παράδοση, αλλά και οι διεισδυτικές κοινωνικές, θεσμικές, οικονομικές και πολιτιστικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, οι οποίες προκάλεσαν την βαθμιαία μεταμόρφωση του ύστερου ρωμαϊκού κράτους σ' ένα σαφώς μεσαιωνικό ελληνικό κράτος. Η έναρξη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας εγκαινιάζει την ιστορία του μεσαιωνικού Ελληνισμού, ενώ η τελική της πτώση συμπίπτει με την αυγή του νεότερου Ελληνισμού διαμέσου των δύσκολων αιώνων της οθωμανικής κυριαρχίας. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

Πρόλογος στην ελληνική έκδοση
Πρόλογος της αγγλικής έκδοσης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία: περίοδοι και χρονολογικά όρια (284/324- 1453/1461 μ.Χ.)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Οι όροι «Βυζαντινός», «Ρωμαίος», «Γραικός», «Έλλην» και οι σημασίες τους
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Τα χαρακτηριστικά στοιχεία της πολυεθνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας: ελληνικό - ρωμαϊκό - χριστιανικό
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Μια γενική θεώρηση της Βυζαντινής Ιστορίας: από τον Διοκλητιανό και τον Κωνσταντίνο Α' ως τον Κωνσταντίνο ΙΒ' και κατόπιν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Η πολιτιστική συμβολή του Βυζαντίου στον μεσαιωνικό και στον σύγχρονο κόσμο: η βυζαντινή γλώσσα και λογοτεχνία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Ο θεμελιώδης θεσμός του Βυζαντίου: η αυτοκρατορική απολυταρχία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
Η βυζαντινή ορθόδοξη Εκκλησία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
Το Βυζάντιο και οι γείτονές του: ένας «κατακλυσμός» εχθρών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
Βυζαντινο-αφρικανικά: το Βυζάντιο στην Αφρική και η βυζαντινή επίδραση στα αφρικανικά κράτη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
Το Βυζάντιο και οι δυτικοί θεσμοί: η φεουδαρχία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11
Το Βυζάντιο, οι Σταυροφορίες και η λατινική κυριαρχία
Οι συνέπειες της Τέταρτης Σταυροφορίας. Διαμελισμός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12
Οι Έλληνες λόγιοι της «Διασποράς», η γέννηση των βυζαντινών σπουδών και η εξέλιξη της βυζαντινολογίας
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Οι κύριες πηγές της βυζαντινής ιστορίας
Χρονολόγιο
Πίνακες ηγεμόνων
Βιβλιογραφία
Χάρτες