Η ΧΑΡΗ ΚΑΙ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ

Παρουσίαση

Ο Αυγουστίνος -ο άνθρωπος του πολιτισμού- είναι ένας εκπρόσωπος της διανόησης και της πολυμάθειας της Αρχαιότητας. Ο Άγιος Αυγουστίνος είναι ένας αρχαίος λογοτέχνης, ένας μαθητής-οπαδός του Κικέρωνα, ένας μακρινός μαθητής του Ισοκράτη, είναι ένας γραμματικός, ένας ρήτορας, ένας πολυμαθής, ένας καλά προσδιορισμένος τύπος - κοινός σε όλους τους διανοουμένους της αυτοκρατορίας.
Ως φιλόσοφος συγγενεύει με μια παράδοση όχι λιγότερο καθορισμένη από εκείνη των υπολοίπων ορθολογιστών φιλοσόφων της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής - παράδοση στην οποία αναμφίβολα τα πλατωνικά στοιχεία είναι ανάγλυφα, αλλά περιέχει και ολόκληρη τη θετική συμβολή διαφόρων σχολών.
Ο Αυγουστίνος παραπλάνησε και ζάλισε την Ευρώπη. Ταυτόχρονα, τη βοήθησε να βρει την ταυτότητά της στον τομέα της επιστήμης και της ζωής - αυτό την υποχρέωσε να απαρνηθεί την κλίση της προς το υπερφυσικό και να εφεύρει εκ νέου την ταυτότητά της χάρη στη ελεύθερη επιστροφή στους Αρχαίους. Ο Αυγουστίνος κατέστρεψε το αρχαίο ιδανικό του ορθολογιστή ανθρώπου, του αυτοκυριαρχούμενου, αλλά, συγχρόνως, του επέτρεψε να ασκήσει μια επιρροή, περιορισμένη πράγματι, στον Μεσαίωνα και στις αρχές της νεοτερικότητας". (Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
1. Οι πηγές των διδασκαλιών του Αυγουστίνου
Η φιλοσοφική αντίφαση μεταξύ του στωικού ρεαλισμού και της πλατωνικής θεωρίας της πραγματικότητας
Ο Αυγουστίνος και ο Ωριγένης
Ο Αυγουστίνος και ο Μανιχαϊσμός
2. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της αυγουστίνειας θεολογίας
Η ψυχολογική θεολογία
Τριαδολογία
Η ψυχή και η εικόνα της Αγίας Τριάδος
Η ερμηνεία του Αυγουστίνου
Η αυγουστίνεια θεολογία
3. Η θεωρία του Αυγουστίνου περί gratia (χάρη)
-Βιογραφικές συνδέσεις 100
-Το Πλατωνικό και Βιβλικό στην έννοια περί της Χάριτος
-Η ψυχολογία της χάρης - delectation iustitiae (χαρά εν δικαιοσύνη)
-Η χάρη και ο διφορούμενος χαρακτήρας της ελευθερίας
Preparatur volutas a Deo και η ανθρώπινη ελευθερία
Η χάρη της επιμονής (perseverantiae) και ανθρωπότητα των «προορισμένων»
Delectatio iustitiae δίνει ελευθερία και δύναμη στην αδύναμη θέληση
-Η χάρη και η ελεύθερη βούληση
Εισαγωγή
Ο άνθρωπος της πτώσης και η ελεύθερη βούληση
Η ακαταμάχητη χάρη του θεϊκού προορισμού των εκλεκτών
-Θεϊκή εκλογή της χάριτος και ανθρώπινη ελευθερία
-Ο Αυγουστίνος και ο Πελάγιος / Ο μονοενεργητισμός
Ο Αυγουστίνος περιγράφει την αίρεση του Πελάγιου
Ο μονοενεργητισμός της θέλησης
Ο μονοενεργητισμός της χάριτος
Ο μονοενεργητισμός της θείας βούλησης
-Η αντιπαράθεση με τον Iulian του Eclanum
Η ελεύθερη βούληση
Η φύση και η βούληση
Ο χαρακτήρας της φιληδονίας
-Η ιστορία της σωτηρίας
-Η χάρη και ο προορισμός (predestinatione)
Ο προορισμός στη σωτηρία
Ο προορισμός στην πράξη
-Η χάρη και η ανταμοιβή του Θεού
Η χάρη και η πραγματικότητα της αξιομισθίας (meritum)
Η αγάπη του Θεού (Amor Dei) και η ανταμοιβή του Θεού
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Προς αξιολόγηση της αυγουστινιακής διδασκαλίας της χάριτος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ