ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ

Παρουσίαση

Ο Ελληνισμός του Πόντου υπήρξε ένα πολύ σημαντικό τμήμα του ελληνικού και του παγκόσμιου πολιτισμού. Αναπτύχθηκε στη βορειοανατολική Μικρά Ασία κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων και δημιούργησε το αξιοθαύμαστο φαινόμενο της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Η Αυτοκρατορία αυτή υπήρξε το τελευταίο βυζαντινό κράτος, το οποίο ήκμασε στο σταυροδρόμι της Δύσης και της Ανατολής. Το παρόν βιβλίο αφιερώνεται σε αυτό το κράτος, που σεβόταν τις αρχαίες παραδόσεις, ήταν φορέας ενός μεγάλου πολιτισμού, αφομοίωνε τα επιτεύγματα άλλων λαών και επιβίωνε χάρη στις προσαρμοστικές του ικανότητες σε ένα μάλλον εχθρικό περιβάλλον. Προτείνοντας το στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, αποτίω φόρο τιμής στους Ποντίους και σε όλες τις γενεές των ερευνητών του Πόντου. Εντούτοις γνωρίζω ότι πολλά μεγάλα προβλήματα πρέπει ακόμα να επιλυθούν για να επιτευχθεί μια καλύτερη κατανόηση του παρελθόντος της Αυτοκρατορίας των Μεγάλων Κομνηνών, που άφησε τόσο σημαντικά ίχνη στην παγκόσμια ιστορία.
Στο ελληνικό κείμενο έκανα αρκετές αλλαγές και προσθήκες, λαμβάνοντας υπ' όψη τα βασικότερα συμπεράσματα της νεώτερης ιστοριογραφίας και τις δικές μου μελέτες μετά το 2007, αφότου κυκλοφόρησε η ρωσική έκδοση. (Απόσπασμα από τον πρόλογο του συγγραφέα για την ελληνική έκδοση)

Περιεχόμενα

Πρόλογος Ταξιάρχη Γ. Κόλια, Διευθυντή Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών
Πρόλογος Ευθύμιου Ο. Βιδάλη
Πρόλογος συγγραφέα στην ελληνική έκδοση
Σημείωση του επιμελητή
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. Οι σκοποί και οι στόχοι του βιβλίου
2. Η μέχρι τώρα ιστοριογραφική έρευνα
3. Ανασκόπηση των πηγών
4. Περιβάλλον. Γεωγραφικές συνθήκες του Πόντου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Ο Πόντος πριν από την ίδρυση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας
1.0 Πόντος κατά την αρχαιότητα 2.0 Πόντος κατά τη βυζαντινή εποχή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Η ίδρυση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας (1204-1215)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Κοινωνικο-οικονομική εξέλιξη της περιοχής του Πόντου κατά τον 13ο και 14ο αι.
1. Ο πληθυσμός του Πόντου
2. Οικονομία
2.1 Αγροτικές σχέσεις
Η εικόνα τον χωριού
Μορφές γαιοκτησίας
2.2 Η πόλη
2.3 Οικονομικά
3. Ο στρατός και ο στόλος της Τραπεζούντας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Η διοικητική δομή, η δικαιοσύνη και η εξουσία στην Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Οι αντιφάσεις στην εσωτερική πολιτική και ο κοινωνικός αγώνας στην Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και το Βυζάντιο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Η Εκκλησία της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και η Δημοκρατία της Βενετίας κατά την περίοδο από τα τέλη του 13ου έως τον 15ο αι. Διοικητική δομή του ενετικού εμπορείου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και η Γένουα Διοικητική τάξη του γενουατικού εμπορείου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και η παπική Ρώμη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. Οι σχέσεις της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας με τα κράτη της δυτικής Ευρώπης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και η Ανατολή
1. Βυζαντινοί Τούρκοι
2. Λανθάνων εκτουρκισμός
3. Πολιτική ιστορία
4. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και οι Σελτζούκοι
5. Τουρκομανική νομαδική μετανάστευση τον 13ο-14ο αι.
6. Η εποχή του Ταμερλάνου
7. Η Τραπεζούντα και οι Οθωμανοί
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και ο Καύκασος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14. Οι σχέσεις της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας με την Κριμαία και τα σλαβικά κράτη των Βαλκανίων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και η Ρωσία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16. Η πτώση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17. Ο πολιτισμός της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18. Ο θρύλος της Τραπεζούντας στην αντίληψη των συγχρόνων και των μεταγενέστερων
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Χρονολογικός πίνακας της ιστορίας της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας
Στρατηγοί και δούκες Χαλδίας
Αυτοκράτορες Μεγάλοι Κομνηνοί
Ορθόδοξοι επίσκοποι και μητροπολίτες Τραπεζούντας
Καθολικοί επίσκοποι Τραπεζούντας
Βενετοί βάιλοι στην Τραπεζούντα
Γενουάτες πρόξενοι στην Τραπεζούντα
Διοικητές Τράπεζας Αγίου Γεωργίου
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Συντομογραφίες Αρχεία - Χειρόγραφα Πηγές
Δευτερεύουσα βιβλιογραφία
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΩΝ