ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 14-18

Παρουσίαση

Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει τα πορίσματα μιας ιστορικής έρευνας, η οποία, διεξήχθη με πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας και με επιστημονικό υπεύθυνο τον Δρ. Λεωνίδα Καλλιβρετάκη, Διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
Το αντικείμενο της έρευνας είναι η δράση της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών κατά τα τελευταία χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας, στο διάστημα 1971-1974.
Το ενδιαφέρον για εμάς είναι ότι, κατά την υπό μελέτη περίοδο, η Γενική Ασφάλεια στεγαζόταν στο κτίριο της οδού Μεσογείων 14-18, στο ίδιο δηλαδή κτίριο όπου από το 1986 έως σήμερα στεγάζεται η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
Το ιστορικό παρελθόν του συγκεκριμένου κτιρίου εξελίχθηκε όλα αυτά τα χρόνια, μάλλον σε μια λανθάνουσα πληροφορία, σε μια λεπτομέρεια, η οποία λησμονήθηκε μέσα στην καθημερινότητα. Ίσως πρόκειται για μια ιστορική στιγμή που θέλησε να ξεχαστεί, καθώς η λήθη πολλές φορές είναι η μόνη θεραπευτική οδός για τη βεβαρημένη νεότερη ιστορία του τόπου μας.
Σε κάθε περίπτωση, το πλήρωμα του χρόνου έφθασε στις 17 Νοεμβρίου 2017, όταν με την ευκαιρία της 44ης επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, οργανώθηκε στη Γενική Γραμματεία μια μικρή μεν, αλλά μεγάλης σημασίας για εμάς, πολύ συγκινητική εκδήλωση μνήμης και τιμής, με την πολύτιμη συμμετοχή και παρουσία αρκετών επωνύμων και ανωνύμων αγωνιστών της περιόδου εκείνης και συγγενών τους, κυρίως αγωνιστών φοιτητών τότε, που απειλήθηκαν, φυλακίστηκαν, κακοποιήθηκαν και βασανίστηκαν στη Γενική Ασφάλεια, κατά το διάστημα 1971-1974.
Σε αυτούς τους ανθρώπους που μας τίμησαν με την παρουσία τους επανερχόμενοι εκείνη τη βροχερή μέρα στο κτίριο της οδού Μεσογείων 14-18 για έναν άλλο τη φορά αυτή σκοπό, με μιαν άλλη αφορμή, αλλά και σε όλους τους αγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα, αφιερώνουμε την παρούσα έκδοση.
Η επετειακή μας εκείνη συνεύρεση ανέδειξε εκτός των άλλων, ιστορικά ερωτήματα για πτυχές της περιόδου εκείνης, τα οποία στη συνέχεια αποτέλεσαν την αφορμή για την παρούσα έρευνα, με σκοπό τον εντοπισμό,
τη συστηματική καταγραφή και τη μελέτη στοιχείων που αφορούν στη χρήση του κτιρίου ως έδρας της Υποδιεύθυνσης Γενικής Ασφαλείας Αθηνών κατά την
περίοδο της Χούντας και ειδικότερα, ως έδρας του ανακριτικού και διωκτικού μηχανισμού κατά των αντιπάλων του δικτατορικού καθεστώτος.
Δεν θα ήταν δυνατόν άλλωστε, η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της στην έρευνα και στις επιστήμες, να μην στηρίξει μια τόσο ενδιαφέρουσα, τεκμηριωμένη και πρωτότυπη μελέτη, η οποία επιχειρεί μια νηφάλια αποτίμηση πτυχών της νεότερης ιστορίας μας προσφέροντας έναν αναστοχασμό απαραίτητο για ένα σύγχρονο και δημοκρατικό κράτος και για την κοινωνία της γνώσης.
Ειδική μνεία στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να γίνει σε όλους όσους εργάστηκαν και εργάζονται στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας υπηρετώντας την έρευνα και την επιστημονική γνώση. (Πατρίτσια Κυπριανίδου, Γενική Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΠΡΙΝ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ
Από τη Λέκκα στη Μπουμπουλίνας
21η Απριλίου και Μπουμπουλίνας 18
ΑΠΟ ΤΗ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ
Μεσογείων 14-18: Στελέχη, υπηρεσίες και χώροι
Τα κελιά
"Τικ-τακ"
Προσαγωγές, συλλήψεις και ανακρίσεις
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ "ΕΝΟΙΚΟΙ" (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 1971)
"Ανεξάρτητη Αριστερά"
ΚΚΕ εσωτερικού
"20ή Οκτώβρη"
ΕΝΟΠΛΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ (Ιανουάριος 1972)
ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ (άνοιξη 1972)
Απεργία των Υπομηχανικών
ΕΜΕΠ και ΕΚΙΝ
Οι πρώτες διαδηλώσεις
Οι προσφυγές
Συλλήψεις και αντιδράσεις
ΕΚΛΟΓΕΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΘΕΙΑΣ (φθινόπωρο 1972)
Γενική Ασφάλεια και "εκλογές"
ΚΚΕ εσωτερικού και "Ρήγας Φεραίος"
ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΤΗ ΝΟΜΙΚΗ (χειμώνας-άνοιξη 1973)
Απεργίες στο Πολυτεχνείο
Επεισόδιο Σκιάνη-Σέμπου
Στρατεύσεις και η πρώτη εισβολή στο Πολυτεχνείο
"Πρόβα τζενεράλε" στη Νομική
Η μεγάλη κατάληψη της Νομικής
Επεισόδιο της εφήβου
Οι εβδομάδες της υπόκωφης σιωπής
Η εισβολή στη Νομική
Η παραίτηση της συγκλήτου του Πανεπιστημίου
ΕΣΑ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ (άνοιξη 1973)
Επεισόδιο Πεντάρη
ΑΑΣΠΕ
ΕΑΝ
ΑΠΟ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ (άνοιξη-φθινόπωρο 1973)
Μνημόσυνο Γεωργίου Παπανδρέου
Απελευθέρωση στην πλατεία Συντάγματος
Μετά το μνημόσυνο
Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ (Νοέμβριος 1973)
Η Αστυνομία και η Ασφάλεια στο Πολυτεχνείο
Μετά την εισβολή
Επεισόδιο στην πλατεία Συντάγματος
Οι επόμενες ημέρες
ΜΗΝΕΣ ΤΟΥ ΖΟΦΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ (Νοέμβριος 1973-Ιούλιος 1974)
Από την πρώτη στη δεύτερη επέτειο
"Ηλιοστάσιο"
ΚΚΕ, ΚΝΕ και Αντι-ΕΦΕΕ
ΚΚΕ εσωτερικού
ΙΝΚΑ
Ο κόσμος όλος
Επεισόδιο Wallraff
ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ (1974-1984)
"Κάθαρση"
Δίκη Κάτρη-Παπαζήση
"Σταγονίδια"
ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΓΑΑ ΣΤΗ ΓΓΕΤ (1984-1986)
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ
ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ