ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Παρουσίαση

Οι πολλές όψεις της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης αντιστοιχούν από τη μια στις πολλές όψεις και αναγνώσεις της έννοιας του περιβάλλοντος και από την άλλη στην πολυεπίπεδη και πολύπλοκη σχέση του ανθρώπου με αυτό. Εάν όμως ο σύγχρονος άνθρωπος πρέπει να εκπαιδευτεί να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως μέρος της φύσης και σε ισότιμη σχέση με όλες τις φυσικές οντότητες, αυτή η αλλαγή στην φιλοσοφία και στην ηθική του δεν μπορεί παρά να αντιστοιχεί σε αντίστοιχες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται την πολιτική και κοινωνική του υπόσταση. Η εκπαίδευση αναδεικνύεται, μέσα από τις πιέσεις που ασκούνται στις αντοχές επιβίωσης της γης, σε σημαντικό μοχλό στην ανακατάταξη αξιών και προτεραιοτήτων, στην αναμόρφωση και επανασυγκρότηση της πολιτικής και κοινωνικής συνείδησης. Για πρώτη φορά στα χρόνια αυτά είναι ξεκάθαρο ότι η ιστορία των ανθρώπων κινείται μέσα στους κόλπους της ιστορίας της φύσης και αντίστροφα. Η επίτευξη της περιβαλλοντικής συνείδησης, ωστόσο, είναι μη διαδικασία σύμπλοκη που υπερβαίνει το αίτημα της προστασίας ή ακόμα και της διάσωσης του περιβάλλοντος και δεν περιορίζεται στην επίτευξή του. Η περιβαλλοντική εκπαίδευση αναδεικνύει ακριβώς μέσα από την ανάπτυξη της αειφορικής ποιότητας, τις προτεραιότητες και τα αδιέξοδα της ζωής στον πλανήτη ξεδιπλώνοντας όλες τις διαστάσεις της οικολογικής κρίσης ως κρίση, η οποία πλέον αφορά άμεσα άτομα, ομάδες, είδη, φορείς, λαούς.
Η εκπαίδευση και η πολιτική σε μια αντισταθμιστική συνεργασία, ως πυρήνας κατάρτισης η πρώτη, ως μοχλός πίεσης για την αντιστροφή του όποιου κλίματος η δεύτερη, εμπνεόμενη, από όσα η παιδεία μπορεί να φέρει, μεταξύ άλλων, από νοήματα και αξίες, μας απασχολεί, διότι μέσα από αυτή τη συνεργασία διακυβεύονται όχι μόνο η επιβίωση των κοινωνιών, αλλά επίσης και η ηθική τους αξιοπιστία.
Η τριλογία ετούτη έρχεται να αναδείξει το εύρος και το βάθος της θεωρίας, της έρευνας και των εφαρμογών που συνδέονται με την εκπαίδευση για το περιβάλλον και αποτελούν αντικείμενα προβληματισμού στο πλαίσιο διεπιστημονικών προσεγγίσεων, συμβάλλοντας μέσα από το πολύπτυχο των εργασιών, στο διάλογο που αναπτύσσεται σήμερα, στην προοπτική της περιβαλλοντικής και κοινωνικής αειφορίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

i. Προλεγόμενα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου
ii. Πρόλογος του Πρύτανη Πανεπιστημίου Αιγαίου, Καθηγητή Ανδρέα Τρούμπη
iii. Προλογικά Σημειώματα:
-Αντιπρύτανις Πανεπιστημίου Αιγαίου, Καθηγήτρια Χρυσή Βιτσιλάκη
-Κοσμήτορας Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αιγαίου, Καθηγητής Φραγκίσκος Καλαβάσης
-Πρόεδρος Τμήματος Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού, Καθηγητής Αναστάσιος Κοντάκος
iv. Εισαγωγικό Σημείωμα: Διευθύντρια Π.Μ.Σ.
"Περιβαλλοντική Εκπαίδευση" Πανεπιστημίου Αιγαίου, Καθηγήτρια Μαρία Καΐλα
ν. Εισαγωγή
-Έλενα Θεοδωροπούλου, Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
-Michel Bonnett, Επίκουρος Καθηγητής, University of Bath
Catherine Larrere, Καθηγήτρια, Paris 1-Pantheon-Sorbonne
Ενότητα Πρώτη: ρεύματα, κινήματα, θεωρίες
Σεβασμός ή ευθύνη; Ποια ηθική για το περιβάλλον;
Catherine Larrere
Ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας του οικολογικού μαρξισμού
Σταύρος Καραγεωργάκης
Οικοφεμινισμός και γυναικεία πνευματικότητα: Όψεις των σχέσεων των γυναικών με τη φύση
Μαρία Γκασούκα
Ηθικές Διαστάσεις της Σχέσης "Ανθρώπου-Φύσης"
Λουκία Λιθοξοΐδου
Ενότητα Δεύτερη: περιβάλλον και ηθική: τομές εκπαίδευσης
Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και το ζήτημα της φύσης
Michel Bonnett
Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ως χώρος ζύμωσης παραδειγματικών αλλαγών: παιδαγωγική και ηθική θεωρία
Αλέξανδρος Γεωργόπουλος, Σταύρος Καραγεωργάκης, Λουκία Λιθοξοΐδου
Στο εργαστήριο της περιβαλλοντικής ηθικής: η φιλοσοφία, οι αξίες, η έννοια της φροντίδας
Έλενα Κ. Θεοδωροπούλου
Το μεταμοντέρνο παιδί
Ann Margaret Sharp
Η περιβαλλοντική ηθική και το μάθημα των Θρησκευτικών: περί ηθικής εκπαίδευσης
Έλενα Κ. Θεοδωροπούλου, Κωνσταντίνα Τόγια
Ενότητα Τρίτη: Αξίες, Αντιλήψεις, Στάσεις
Το ζήτημα των αξιών στην εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία
Γεωργία Λιαράκου, Ευγενία Φλογαΐτη
Κοινωνικές Αξίες, Περιβαλλοντική Ευαισθητοποίηση και Συμπεριφορά
Αντωνία Παπαστυλιανού, Ευριπίδης Παπαδημητρίου
"Ποιος ανησυχεί για το περιβάλλον;": Μερικές θεωρητικές παρατηρήσεις και η κατάσταση στην Ελλάδα
Ιωσήφ Α. Μποτετζάγιας
Ανθρωποκεντρικές-οικοκεντρικές αντιλήψεις:
"πόση περιβαλλοντική ηθική πίσω από την περιβαλλοντική εκπαίδευση;"
Έλενα Κ. Θεοδωροπούλου, Τάνια Βαβίτσα, Θεόδωρος Ιωσηφίδης
Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: ευκαιρία ή απειλή για τις επιχειρήσεις του 21ου αιώνα;
Μαρία Μανδαράκα
Βιογραφικά Σημειώματα Επιμελητών Τόμου